İsrail Parlamentosu, yedi yıldır hazırlık aşamasında olan ‘ulus devleti’ yasa tasarısını dün oyladı. ‘Yahudi Ulusal Devlet Yasa Tasarısı’ olarak bilinen tasarının kabulü halinde İsrail hukukundaki boşluklar olması durumunda Yahudi şeriatı temel alınacak, sadece Yahudilerin girebildiği yerleşim bölgeleri oluşturulacak, Arapça resmi dil olmaktan çıkarılacak ve dünyadaki tüm Yahudilere İsrail’e dönme hakkı tanınacak.
İlk kez 2011 yılında hazırlanmaya başlanan yasa tasarısı, onaylanması durumda herhangi bir anayasanın bulunmadığı İsrail’de ‘temel kanunların’ içinde yer alacak. Tasarısı, özellikle Avrupa Birliği ve ABD Yahudilerinin tepkisini çekerken Liberal sol eğilimli Haaretz gazetesi konuyla ilgili haberine, “Ulus devlet yasası İsrail’in Yahudi ve Demokratik devlet olarak sonunun habercisi’ başlığını attı.
Kamuoyu bölündü
Söz konusu tasarıda İsrail’de Yahudilerden başka din ve mezhep üyelerinin yaşamasına izin verilmemesini öngören bir madde de bulunuyor. İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, kısa süre önce İsrailli milletvekilllerine yazdığı mektupta, sadece Yahudilerin yaşamasına izin verilen yerleşim birimleri kurulmasına onay veren maddenin dünya üzerinde yaşayan Yahudilere zarar vereceğini ifade ederek, maddeye yönelik düzeltme talep etmişti.
Rivlin, parlamenterlere yazdığı ve değişikliğe neden olan mektupta, “Bu yasa mevcut hâliyle kabul edilirse dünyadaki ve İsrail’deki Yahudilere zarar verebilir” ifadesini kullandı.
Değişikliğe gidildi
Haaretz, söz konusu madde hakkında koalisyon üyeleri arasında anlaşma sağlandığını yazdı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Habayit, Hayehudi partisinin lideri ve Eğitim Bakanı Naftali Bennett’in ‘Yahudi yerleşimleri’ konusundaki maddede değişiklik teklifini kabul ederek Meclis’e sunma konusunda uzlaştı.
Maddenin İsrail Adalet Bakanı Avichai Mandelblit tarafından da onaylandığı ifade edildi. Uzlaşma sağlanan yasanın 7’nci maddesinin B bendinde, “Devlet gelişen Yahudi yerleşimine ulusal çıkarı olarak bakar ve bunu teşvik etmek, artırmak ve uygulamak için gerekli adımları atar” ifadesi yer alıyor. Maddenin bir önceki halinde, “aynı inanca ve ulusa sahip insanların birlikte bir topluluk kurması ve bu halini korumaya çalışmasına izin verilmesi” ifadesi yer alıyordu.
AB ile kriz
Irkçı olmakla eleştirilen yasa tasarısının Knesset’e taşınması kararı alınmasının ardından Avrupa Birliği ile İsrail arasında ‘lobi’ krizi yaşandı. AB’nin Tel Aviv Büyükelçisi Emanuele Giarufet, yasa tasarısının aleyhine oy vermeleri için İsrail devletinin yasama organı olan 'Knesset' üyelerine yönelik lobi faaliyetleri düzenlediği suçlamasıyla İsrail Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldı. Başbakan Netanyahu, “Anlaşılan hâlâ İsrail’in bağımsız bir devlet olduğunu anlamadılar” sözleriyle AB’yi eleştirdi.
