Övgü Pınar
Roma
İstanbul’daki Sarıyer Santa Maria Kilisesi’nde dün bir kişinin hayatını kaybettiği silahlı saldırı, İtalya basınında geniş analiz ve yorumlarla yer aldı. Daha önce Türkiye’de öldürülen Katolik rahipleri hatırlatan İtalya basını, Hristiyan cemaatin endişelerine dikkat çekti.
Ülkenin en büyük gazetesi Corriere della Sera haberi baş sayfasından "İtalyan kilisesine saldırı. İstanbul’da terör ve bir ölü" başlığıyla verdi. IŞİD’in saldırıyı üstlendiğini vurgulayan gazete, iki kişinin gözaltına alındığını da yazdı.
Corriere della Sera, Katolik derneği Sant’Egidio’nun kurucusu Andrea Riccardi tarafından kaleme alınan bir analize de baş sayfasından yer verdi. Riccardi’nin yazısı, "Katolik azınlık ve dini şiddet döneminin dönmesi korkusu" başlığıyla yayımlandı.
Riccardi, Gazze’de yaşananların "düşmanlıkları körüklemiş olabileceğine" dikkat çekerek şöyle yazdı:
"Türk Hristiyanları Avrupalılar veya Amerikalılarla özdeşleştirmek saçma olsa da, ‘küresel nefretin’ basitleştirilmesi oyunlarıyla kolaylaştırılıyor. Bu ilk kez olmuyor. Savaşın damgasını vurduğu bir dünyada, absürt bir şekilde düşmanın ileri karakolu olarak görülenlere karşı nefret büyüyor, söz konusu az sayıda inanana sahip küçük bir kilise olsa bile.
"Hristiyanların huzuru yerinde değil. Türkiye'de, zaman zaman kimin girdiğini görmek için kilisenin kapısına endişeyle baktıklarını fark ettim. Dünyanın bazı yerlerinde pazar günü ayine gitmek riskli.”
Corriere della Sera, Katolik Kilisesi’nin Türkiye’deki en üst düzey yetkililerinden Anadolu Havarisel Vekilli Piskopos Paolo Bizzeti ile bir söyleşi de yaptı. 2010’da İskenderun’da öldürülen Luigi Padovese’nin yerine 2015’te atanan Bizzeti, dünkü saldırıyla ilgili şöyle konuştu:
"Nedenleri hala net değil, ancak bir kilisede silahlı saldırı düzenlenmesinin ciddi olduğu ve Orta Doğu'da hoşgörüsüzlük ve bölücülük alevlerinin yıllardır körüklendiği bir gerçek."
Bizzeti, saldırının beklenen bir şey olup olmadığı sorusuna ise şöyle yanıt verdi:
"Piskoposluk görevimin başlangıcında ciddi riskler vardı. Son yıllarda ise Türkiye'de durum tamamen huzur içinde olmasa da aslında oldukça sakinleşmişti. Ancak daha geniş bir bağlamda bakarsak, tüm bölgeyi etkileyen şiddet dalgasının etkilerinin olacağına şüphe yok. Şiddet şiddeti doğurur ve bir süre sonra istisnasız herkesi etkiler."
Gazetenin "Laikliğin aşınması Hristiyanların gündelik hayatını kötüleştirdi mi?" diye sorması üzerine de Bizzeti, Türkiye’de ‘din özgürlüğünden ziyade ibadet özgürlüğüne’ sahip olduklarını belirtti. Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi gibi eylemler ve bu tartışmaların etkisiyle ilgili olarak da şunları söyledi:
"Mevcut hükümetin, bir dizi talebi iyi bir diyalogla karşılama çabası içinde olduğunu söylemeliyim. Ama şu da bir gerçek ki, Türkiye'de de toplumun bir kesimi daha fazla özgürlük ve çoğulculuk isterken, bir başka kesimi kökten dinci bir eğilime sahip ve daha güçlü bir zorunlu İslamlaşma isteyenlerin sayısı da az değil.
"Çoğulculuk ve gerçek dini özgürlük, olumsuz yan etkileri engeller. Alevleri körüklemek, zayıf ve dengesiz durumdakilerin İstanbul'daki gibi eylemleri gerçekleştirdiği bir ortam yaratıyor."
Savaş ve İslamofobi etkisi
Il Messaggero gazetesi de Katolik Kilisesi’nin İstanbul Apostolik Vekili Piskopos Massimiliano Palinuro ile bir söyleşi yaptı. Söyleşi, "Bunlar savaşın ve Avrupa'daki İslamofobinin zehirli meyveleridir" başlığıyla yayımlandı.
Palinuro, "Maalesef Gazze'deki savaşla hava çok ısındı" dedi ve henüz İstanbul saldırısıyla ilgili net bilgilere sahip olmasalar da geniş kapsamlı bir analiz yapılabileceğini söyledi:
"Bir tarafta alevler içinde olan Orta Doğu var, bu bir detay değil. Öte yandan Avrupa'da son yıllarda İslamofobi arttı. Bu iki faktör birleştiğinde zarar verir. Batı'da Müslümanlara karşı hoşgörüsüzlükle kendini gösteren her İslamofobik eylemin bölgemizde çok büyük yansımaları oluyor. Meydanlarda Kur'an yakılması, çirkin karikatürlerin yayınlanması veya inançlarına aykırı diğer olaylar gibi...Bazı İslamofobik ifadelerin, Müslüman çoğunluğun olduğu yerlerde yarattığı yankıyı Batı'da açıklamak zor"
Kilisenin İtalya bağlantısı
Gazete İtalyan din adamı Palinuro’ya, "Cinayetin bir İtalyan kilisesinde gerçekleşmiş olması, İtalya'nın radikal İslam'ın hedefinde olduğu anlamına mı geliyor?" diye de sordu. Palinuro bu soruyu yanıtlarken söz konusu kilisenin İtalya ile doğrudan bir bağlantısı olmadığını da vurguladı:
"Hayır, bununla hiçbir ilgisi yok. Bunu kategorik olarak ihtimal dışı bırakıyorum. Ayrıca bu kilise İtalyan olarak tanımlanıyor ama esasında İtalya ile ilgisi yok. Evet, zamanında İtalyan rahipler tarafından kurulmuştu ama bugün Romanya’dan rahipler tarafından yönetiliyor."
Palinuro, böyle bir saldırıyı beklemediklerini ve bu olay sonrası tüm Hristiyan topluluklarında endişenin artmasının kaçınılmaz olduğunu da vurguladı. "Geçmişte Türkiye'nin Anadolu gibi başka bölgelerinde de korkunç olaylar yaşanmıştı" diyen Palinuro, "Ama açık, uluslararası, kozmopolit, misafirperver, çoğulcu bir şehir olan İstanbul’da böyle bir şey yaşanmamıştı" diye ekledi.
Yerel seçim vurgusu
La Stampa gazetesi ise haberi "İstanbul'da İtalyan kilisesine saldırı: Bir ölü. İki saldırgan yakalandı" başlığıyla duyurdu. Haberde, "Saldırı kabusu 6 yıl sonra Türkiye’ye geri döndü" denildi. Gazete, "Türkiye'de Mart ayı sonunda yapılacak yerel seçimler dikkate alındığında güvenlik konusu yeniden merkezi hale gelebilir" diye yazdı.
Libero, "IŞİD İstanbul’da ayin sırasında öldürdü" başlığını kullandı ve alt başlıkta "Türkiye'de Hristiyanlar, özellikle de Katolikler bir kez daha saldırı altında" dedi.
Gazete ‘inanç şehitleri’ diye andığı İtalyan rahip Andrea Santoro’nun 2006’da Trabzon’da, Monsenyör Luigi Padovese’nin de 2010’da İskenderun’da öldürüldüğünü hatırlattı. Haberde, "Geçen ay Türk polisi, ‘İstanbul'daki kilise ve sinagoglara yönelik saldırı planları’ hazırlamakla suçlanan yaklaşık otuz şüpheli IŞİD üyesini tutuklamıştı" bilgisi de paylaşıldı.
Il Giornale de saldırının İtalya tarafında yarattığı kaygılara odaklanan bir haber yayımladı. İtalya hükümetinin, ‘Batı’nın ibadet mekanlarında hedef alınmasından’ endişe ettiğini yazdı.
