Birleşik Krallık’taki LGBTİ hareketinin önde gelen isimlerinden biri olan Sir Ian Mckellen İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 36. İstanbul Film Festivali açılış töreninde yaptığı konuşmada "Açık bir eşcinsel olarak/as an open gay man" ifadesini kullandı. Ancak çevirmen Mckellen’ın bu ifadesini çevirmedi.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 36. İstanbul Film Festivali dün TİM Maslak Show Center'da düzenlenen törenle başladı.
Sanatçı Kalben’in performansıyla başlayan törende Sinema Onur Ödülü’nün sahipleri Barış Pirhasan, Çetin Tunca, Selma Güneri, Macit Koper ve Ian McKellen oldu.
Birleşik Krallık’taki LGBTİ hareketinin önde gelen isimlerinden olan, Stonewall üyesi Sir Ian Mckellen törende yaptığı konuşmada "Açık bir eşcinsel olarak/as an open gay man" ifadesini kullandı. Ancak çevirmen Mckellen’ın bu ifadesini çevirmedi.
“Hiçbir şey olmamış gibi programa devam edildi”
Açılış töreninde yer alan LGBTİ aktivisti Seçil Epik o anları KaosGL.org’a şöyle anlattı:
"Onur Ödülü'nü almak üzere İKSV Film Festivali koordinatörlerinden Kerem Ayan tarafından sahneye davet edilen Ian McKellen sözlerine, 'Öncelikle kendimi tanıtarak başlayayım' dedi ve ardından 78 yaşında olduğunu, İngiltere doğumlu olduğunu ve kendini Britanyalı olarak tanımlayan bir aktör olduğunu söylemesinin ardından sözlerine ‘as an open gay man’ diye devam etti. Simultane çeviriyi yapan kişi ise bu sözleri çevirmedi. Başta sahnedeki Kerem Ayan olmak üzere tüm salonda ufak çaplı bir şok hali oldu. Ian McKellen, bir şeylerin ters gittiğini anlayarak çevirmene döndü ama ardından hiçbir şey olmamış gibi program akışına devam edildi."
Murathan Mungan: Büyük bir ayıp!
Şair-yazar Murathan Mungan da sosyal medya hesabından yaşananları şöyle aktardı:
"İstanbul Film Festivali'nin açılış gecesinde büyük bir ayıp yaşandı. Büyük bir aktör olduğu kadar gey hakları savunucusu bir aktivist olan Ian McKellen Türkiye'deki yasaklara değinirken cümlesine ‘Ben aynı zamanda bir gey olarak’ diye başladı ama simultane çevirmen McKellen'ın konuşmasını çevirirken bu cümlesini atladı, sansürledi. İstanbul Film Festivali organizasyonuna bile bu tür tırnak içi ahlak bekçilerinin sızmış olması, korkunun, baskının, kaygının ya da homofobinin içselleştirilmesi açısından kaygı verici."
McKellen İstanbul’da
III. Richard, Tanrılar ve Canavarlar, Yüzüklerin Efendisi serisi ve X-Men filmlerinde gösterdiği sıradışı performansla beyaz perdenin ve tiyatronun en sevilen aktörlerinden olan Sir Ian McKellen, aynı zamanda British Council'ın 2016'daki Shakespeare Yaşıyor programının da elçisi.
Sir Ian McKellen, İstanbul Film Festivali boyunca İKSV'nin konuğu olacak ve yaşam boyu başarı ödülü alacak. Aynı zamanda bir hafta boyunca İstanbul’da özellikle LGBTİ hakları savunucusu kimliği ile çeşitli etkinliklere katılacak ve kendisine Stonewall’un kurucusu Lord Cashman da eşlik edecek.
Konferans Tercümanları Derneği'nden açıklama
Türkiye Konferans Tercümanları Derneği, 36. İstanbul Film Festivali’nin açılış töreninde Ian Mckellen’ın “açık bir eşcinsel olarak” ifadesinin Türkçe’ye çevrilmemesine ilişkin açıklama yaptı.
Üyeleri bir meslektaşının açılışta görev yaptığını, çevirmenin konuşmanın başını duymadığı için çevirmediğini söyleyen dernek, “Bu tür organizasyonlarda çevirmen için kullanılan teknik ekipmana da böyle kötü deneyimlerden sonra daha fazla özen gösterilmesi hepimizin ortak arzusudur. Bu talihsiz olayı yaşayan meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz” dedi.
“Tercüman duyduğunu çevirir”
Derneğin açıklamasının tam metni şöyle:
“İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 36. İstanbul Film Festivali’nin dünkü (04 Nisan 2017) açılış töreninde derneğimiz üyesi meslektaşımız görev yapmıştır. Bugün çeşitli mecralarda çıkan haberlerde, Birleşik Krallık’taki LGBTİ hareketinin önde gelen isimlerinden Sir Ian McKellen'in törende yaptığı konuşmada “açık bir eşcinsel olarak/as an open gay man” ifadesini kullandığı, ancak çevirmenin bu ifadeyi sansürleyerek, kasten çevirmediği yazılmıştır.
“Sahnede ardıl (konsekütif) çeviri olması durumunda genelde çevirmenden, konuşmacının ve sesin verildiği hoparlörlerin arkasında kalması istenir. Oysa o durumda çevirmen konuşmacının ve salonun tamamının duyduğu bir ifadeyi duyamayabilir ya da sadece kısmen duyabilir. Çevirmenlerin, konuşmacıyı doğrudan ve net bir şekilde duyabilmesi için kendilerine ait kulak içi (in-ear) monitörleri olmalıdır. Üyemiz kendisiyle görüşmemizde konuşmanın başını duyamadığı için çevirmediğini ifade etmiştir. Zaten meslek örgütümüz Türkiye Konferans Tercümanları Derneği’nin Çalışma Koşullarının 5. Maddesi aşağıdaki gibidir:
“Tercüman Duyduğunu Çevirir
“5. Konferans tercümanları her şartta duyduklarını tercüme ederler. Kasıtlı olarak yanlı ya da eksik/fazla tercümeye zorlanmaları halinde, kendileri için hiçbir müeyyide doğurmaksızın, çalışmayı reddederler.
(http://www.tktd.org/calisma-kosullarimiz/)
“Duyduğunu yansız çevirmek çevirmenin en önemli sorumluluklarından biri olduğu gibi, bir çevirmenin duymadığı veya kısmen duyduğu bir sözü çevirmediği için suçlanması da kabul edilemez.
“Bu tür organizasyonlarda çevirmen için kullanılan teknik ekipmana da böyle kötü deneyimlerden sonra daha fazla özen gösterilmesi hepimizin ortak arzusudur. Bu talihsiz olayı yaşayan meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
