Sağlık

İsveç, Japonya ve Yeni Zelanda örneği: Alternatif nikotin ürünleri, sigarayla mücadeleye katkı sağlayabilir mi, Türkiye ne yapabilir?

28 Mart 2025 16:06

Güncelleme: 28 Mart 2025 16:29

İsveç, Japonya ve Yeni Zelanda örnekleri; alternatif nikotin ürünleri kullanımınını sigarayla mücadele politikalarına dahil eden ülkelerde, sigara içme oranının azaldığını ortaya koydu. 

BAT Türkiye, Bulgaristan ve Kuzey Kıbrıs Genel Müdürü Alper Yüce ve BAT Türkiye Kurumsal İlişkiler Direktörü Özgür Can Özbek, düzenledikleri basın toplantısında sigarayla mücadelede başarıya ulaşmak için "şeffaf bir diyalog ortamı oluşturulması gerektiğini" söylerken, "denetlenebilir politikalarla alternatif nikotin ürünlerinin çözüm olabileceğini" ülkelerden örnekler vererek anlattı. 

Türkiye’deki sigara içme oranının yüzde 36,1 ile Avrupa’dan yüksek olduğunu vurgulayan Can Özbek, alınan önlemlere ek olarak alternatif çözümler geliştirilmesi gerektiğini belirtti. Sigarayla mücadelede çeşitli politikaların ele alındığı OMNI platformu hakkında bilgi veren Özbek, platformun tütün politikalarının bilimsel gerçeklere dayalı bir şekilde belirlenmesi için bir araç niteliğinde olduğunu söyledi. 

Özbek, Sigara içme oranını yüzde 5’e düşürerek ‘dumansız ülke’ olan İsveç örneğinden bahsetti:

“Sigara tüketimini yüzde 5’e düşüren İsveç’in mücadelesine bakarsak, ısıtılmış tütün, elektronik sigara veya nikotin keseleri gibi alternatif nikotin ürünlerine yönlendiren hükümet politikalarıyla bunun başarılabildiğini görüyoruz.. Ülkenin yüzde 24’ü nikotin tüketiyor ancak sadece %5’i sigara almaya devam ediyor.”

"Bu ürünlerin daha az zararlı olduğuna yönelik çok sayıda çalışma mevcut” 

Alternatif ürünleri yasaklayan politikaların sigara tüketimini azaltmaya yardımcı olmadığının altını çizen Özbek, yasakçı bir politika tercih eden Avustralya’da sigara kullanım oranında bir düşüş yaşanmadığını ancak komşusu Yeni Zelanda’nın alternatif nikotin ürünlerine yönelerek bunu başarabildiğini söyledi.  

OMNI'nin bilimsel verilere dayalı bir bilgi platformu olduğunu söyleyen Özbek, şöyle devam etti:

“Nikotin kullanmaya devam eden ancak sigara kullanım oranını azaltan İsveç, Avrupa’da kanser türlerinin en düşük olduğu ülke konumunda. Bilimsel çalışmalarda, bu ürünlerin daha az zararlı olduğuna yönelik çok sayıda çalışma mevcut.” 

Yüce: Denetlenmeyen ürünler sağlık açısından riskli  

Elektronik sigaraların ve ısıtmalı tütün ürünlerinin Türkiye’de yasak olduğunu hatırlatan Alper Yüce de denetimsiz şekilde ülkeye sokulabilen ürünlerin risk barındırdığına dikkat çekti. Yüce, Türkiye’de bu konuda bir düzenleme yapılması gerektiğine ve alternatif tütün ürünlerinin denetlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Yüce, "şeffaf bir diyalog ortamıyla sigarayla mücadelede başarıya ulaşılabileceğini" dile getirdi.

Japonya’nın ısıtmalı tütün ürünleriyle birlikte sigara tüketimini kontrol altına aldığını belirten Yüce, iki tüketiciden birinin alternatif ürünlere yöneldiğini söyledi.  

İngiltere’nin politikasını da örnek gösteren Yüce, şunları kaydetti: 

“Önlenebilir hastalıkların başında sigaranın sebep olduğu hastalıklar geliyor. İngiltere’nin politikasında tavsiye edilen birinci öneri, ‘Sigara kötüdür, içmeyin’ uyarısıdır. İkinci öneri ise, ‘İçmeye devam edecekseniz, alternatiflerine bakın’ şeklindedir. Biz de bunu söylüyoruz, doğru sıralama bu, neresinde duracağına tüketici karar veriyor.”

Sigarayla mücadele konusunda hayata geçirilen OMNI’nin sigara tüketimini azaltmada önemli bir adım olabileceğini söyleyen Yüce; karar vericiler, akademisyenler ve toplum ile açık bir tartışma ortamı oluşturma hedefinde olan platforma toplumun farklı kesimlerinin de katkı sunabileceğinin altını çizdi.

Türkiye ne yapabilir?

Yüce, Türkiye’nin sigarayla mücadelesi konusunda önerilerde de bulundu. Mevcut düzenleme etkinliklerinin artırılmasına ek olarak alternatif ürünlerle ilgili düzenleme gerektiğini belirten Yüce, “Sigara içenlere  potansiyel olarak daha az zararlı alternatifler sunularak sigara bırakma süreçleri desteklenmeli. Daha bilinçli bir kamuoyu oluşturulmalı. Sigaranın zararları ve alternatifler konusunda daha etkili iletişim stratejileri oluşturulmalı” diye konuştu.