Imogen Foulkes, BBC News, Cenevre
İsviçre’de seçmenler, emeklilere her yıl bir maaş ikramiye verilmesinin oylandığı referandumda, büyük çoğunlukla ‘evet’ dedi.
Hükümetin, emeklilere her yıl fazladan bir maaş verilmesinin çok pahalı bir adım olacağı uyarısına karşın, seçmenlerin yaklaşık % 60’ı kabul oyu kullandı. Ayrıca, aynı referandumda emeklilik yaşının 65’ten 66’ya çıkması da % 75 gibi ezici bir çoğunlukla reddedildi.
Şu anda İsviçre’de en yüksek devlet emeklilik maaşı 2. 760 dolar tutarında ve çoğu kişi bu miktarın İsviçre’de yaşamaya yetmediğini söylüyor.
İsviçre’de özellikle Cenevre ve Münih kentlerindeki yaşamanın maliyeti dünyanın en yüksek düzeylerinde.
Herkes için zorunlu olan sağlık sigortası primleri hızla arttı ve ülkedeki yaşlılar bu ücreti ödemekte zorlanıyor.
Çocuk bakımı için işlerinde ayrılmak zorunda kalan kadınlar, on yıllar önce İsviçre’deki fabrikalarda, restoranlarda ve hastanelerde çalışmaları için istihdam edilen göçmenler geçinmekte zorlanıyor.
Ülkede 70’li yaşlarını aşanlar arasında seçim değil de zorunluluk yüzünden çalışma oranları artıyor. Bu arada, daha genç kuşaklar arasında da çalışma hayatı kaynaklı stres yükseliyor.
Emekli maaşlarını artırma teklifini sendikalar yaptı ve İsviçre hükümeti, parlamento ve iş dünyası liderleri, pahalı olacağı gerekçesiyle karşı çıktı.
İsviçreli seçmenler, ekonomik konulardaki oyalamalarda genelde hükümetlerinin tavsiyesine uyuyor. Birkaç yıl önce haftada bir gün daha fazla izin yapma önerisi reddedilmişti.
Ancak bu kez ülkedeki doğrudan demokrasi uygulaması sayesinde, artık yeter dediler ve emeklilere yılda bir maaş ikramiye verilmesi teklifini onayladılar.
Emekli haklarını savunan İsviçreli kuruluş Avivo, sonucu “emekliler için tarihi bir zafer” diye tanımladı.
Referandumla, emekli maaşı sistemi, çalışanlar için uygulanan Kasım ayında çifte maaş aldıkları yılda 13 maaş uygulamasıyla eşleştirildi.
Yılda 13 maaş sistemi, insanların Noel bayramı öncesindeki harcamalarına ve yıl sonundaki vergi ödemelerine yardımcı olmak için getirildi. İsviçreli emekliler, kendilerinin de vergi ödediğini vurgulayarak aynı sistemin getirilmesini istiyordu.
