Övgü Pınar
Roma
Birkaç gün önce Roma'nın tarihi işçi mahallelerinden birindeki metro çıkışında yer alan gazete bayiine girdiğimde, bir Benito Mussolini portresiyle karşılaşıyorum. Bir takvimin kapağındaki faşist diktatör, bayiye her giren-çıkanı kibirle süzer gibi görünüyor ve sanki "Ben hala buradayım" diyor.
İtalya'da 2018'in son günlerinde gelecek yılın takvimini almak isteyenlere sunulan seçenekler arasında, kedi-köpek yavruları ya da Papa Francesco'lu takvimlerin yanı sıra faşist diktatör Mussolini'nin boy boy fotoğraflarıyla süslü takvimler de yer alıyor.
Üstelik, belki kedi-köpek yavruları kadar olmasa da Mussolini takvimlerine de ilgi var.
Metro istasyonundaki bayiye bu sabah yeniden gittiğimde Mussolini takviminin yerinde Roma takımının takvimlerini görüyorum.
Bayiyi işleten kadına biraz da utanıp sıkılarak "Burada Mussolini takvimi görmüştüm, artık satmıyor musunuz?" diye sorduğumda aldığım yanıt takvimin kendisinden daha da ürpertici:
"Hepsi tükendi!"
250 metre kadar sonra başka bir gazete bayiine giriyorum. Burada ise girişte sergilenmemekle birlikte, türlü çeşitli Mussolini takvimleriyle karşılaşıyorum.
"Duce", "Benito Mussolini: Bir adamın hikayesi" gibi başlıklar taşıyan takvimlerin içinde de her ay için Mussolini'nin farklı bir fotoğrafı ve bir sözü yer alıyor. Mussolini'nin hayatı ve "projeleri" de coşkulu metinlerle aktarılıyor.
Takvimlerde Mussolini'nin "kadınlar üzerindeki büyük etkisinden" ve "karizmasından" da söz edilirken ırkçı politikalarından, ölüme gönderdiği binlerce Yahudi'den, muhaliflerine uyguladığı şiddetten bahsedilmiyor.
Metro istasyonundaki bayiyi işleten kadın, "Takvimi girişte sergilememiz bazılarının hoşuna gitmiyordu, kimileri söyleniyordu. Ama sonuçta talep var, hepsi satıldı" diyor.
Bir diğer takvim satıcısı ise takvime olan ilgiye özel bir anlam yüklenmemesi gerektiğini düşünüyor. Takvimlerin talep gördüğünü kabul ederek kendisinin de bu yıl 2-3 tane Mussolini takvimi sattığını anlatıyor ama bu takvimleri alanların "bunu her zaman bağlılıktan yapmadığını, belki şaka amaçlı olarak da alıyor olabileceklerini" iddia ediyor.
Partizanlar derneğinden "satışa son" çağrısı
Faşizme karşı savaşan partizanların kurduğu İtalyan Ulusal Partizanlar Birliği (Anpi) ise Mussolini takvimlerinin hafife alınmasına karşı çıkıyor. Anpi, ay başında bir çağrı yaparak bayilere Mussolini takvimlerinin satışına ve sergilenmesine son vermelerini istedi. Anpi, bu tür ürünlerin "faşizmi savunmak" suç tanımına girdiğini ve anayasaya aykırı olduğunu belirtti.
Ancak Partizanlar Derneği'nin bu çağrısı karşılık bulmamış gibi görünüyor.
ANPI Brescia konuyla ilgili Twitter paylaşımında "Mussolini takvimleri Roma'da açık şekilde satılıyor. Belin'de dolaşırken gazete bayilerinde Hitler takvimleri yer aldığını görebilir misiniz?" dedi.
Salvini'nin Mussolini alıntıları
Takvimi satan bayiler, Mussolini'ye talep olduğunu kabul ederken bu ilginin aslında yeni olmadığını, geçen yıllarda da Mussolini takvimlerinin satıldığını belirtiyor.
Takvimlerin üreticilerinden biri olan Gamma 3000 şirketinin yöneticisi Renato Circi ise İngiliz The Guardian gazetesinde yaptığı açıklamada, "popülizmin yükselişiyle bu takvimlere talebin de arttığını" söyledi.
Circi, "Popülizm tarihi şahsiyetleri çağrıştırıyor. Yeni Mussolini hayranları arasında özellikle gençlerin arttığını fark ediyoruz" dedi.
İtalya'da geçen Mart ayında yapılan seçimlerle iktidara gelen sağ-popülist 5 Yıldız Hareketi-Lig koalisyonu, faşist rejimle arasına yeterince mesafe koymamakla da eleştiriliyor.
Özellikle aşırı sağcı Lig lideri, Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini, Mussolini'den alıntılar yapmaktan çekinmiyor.
Salvini sıklıkla Mussolini'den alıntıyla "Ne kadar çok düşman o kadar çok onur", "Duran kaybolur" ifadelerini kullanıyor.
Salvini İtalyan siyaset sahnesindeki ilk ya da tek örnek de değil.
Eski başbakanlardan Silvio Berlusconi de Mussolini için "İyi şeyler de yaptı", "Tam olarak bir diktatör değildi" gibi çıkışlarıyla hatırlanıyor.
Berlusconi'nin partisinden İtalya Parlamentosu'na giren, halen Avrupa Parlamentosu üyesi olan Mussolini'nin torunu Alessandra Mussolini Ekim ayında, dedesine hakaret edenleri polise şikayet edeceğini söyledi.
Alessandra Mussolini, İçişleri Bakanı Matteo Salvini'ye hayranlığını da gizlemiyor.
İtalya'da faşizmi övmek suç kapsamına girse de faşizm karşıtları bu konudaki yasaları yeterli bulmuyor.
Ülkede halen Mussolini ve faşist döneme "nostalji" göstergesi olarak nitelenen ürünler çok sayıda hediyelik eşya mağazasında satılıyor.
2017'de merkez-soldaki Demokratik Parti bu gibi ürünlerin satışını yasaklama amacıyla bir yasa tasarısı hazırlasa da yasama döneminin dolması nedeniyle tasarı onaylanamamıştı.
