İtalya'da milliyetçi-popülist koalisyon hükümetinin çökmesiyle başlayan siyasi krizde, merkez soldaki Demokratik Parti ile popülist 5 Yıldız Hareketi arasında yeni bir koalisyon hükümeti kurulması için anlaşmaya varıldı. Yıkılan 5 Yıldız Hareketi-Lig koalisyonunun da başbakanı olarak görev yapan Giuseppe Conte'nin yarın Cumhurbaşkanı'ndan yeni hükümeti kurma görevini alması bekleniyor.
Lig lideri Matteo Salvini'nin erken seçim talep ederek 5 Yıldız Hareketi ile koalisyonu fiili olarak sona erdirmesinin ardından Başbakan Giuseppe Conte 20 Ağustos'ta istifa etmişti. Ancak Salvini'nin erken seçim çağrısına karşı, eski ortağı 5 Yıldız Hareketi ile muhalefetteki Demokratik Parti işbirliğine giderek koalisyon anlaşmasına vardı.
Geçen haftadan bu yana süren inişli çıkışlı koalisyon görüşmelerinin ardından 5 Yıldız Hareketi ve Demokratik Parti bugün Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella'ya koalisyon kurmaya hazır olduklarını bildirdi.
5 Yıldız Hareketi (M5S) siyasi lideri Luigi Di Maio, Cumhurbaşkanı Mattarella ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, "Giuseppe Conte'nin başbakanlık görevini alarak hükümet kurması için Demokratik Parti ile anlaşmaya vardık" dedi.
Demokratik Parti (PD) Genel Sekreteri Nicola Zingaretti de, 5 Yıldız Hareketi ile koalisyon kurma "deneyiminin denemeye değer olduğuna inandıklarını" belirtti. Zingaretti, halen parlamentoda en fazla sandalyeye sahip olan 5 Yıldız Hareketi'nin başbakanı belirlemesini kabul ettiklerini de söyledi.
İlki geçen hafta, ikincisi de dün ve bugün yapılan iki tur istişarelerin ardından ortaya çıkan bu koalisyon anlaşması sonrası Cumhurbaşkanı Mattarella'nın Giuseppe Conte'ye yeni hükümeti kurma görevini vermesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Conte yarın sabah cumhurbaşkanlığı sarayı Quirinale'ye çağrıldı.
Cumhurbaşkanı beklendiği gibi Conte'ye hükümet kurma görevi verir ve bu görev başarıyla sonuçlanırsa, geçen yıla kadar siyaset dünyası dışında yer alan Giuseppe Conte ikinci kez İtalya başbakanlığı koltuğuna oturacak.
Conte'nin başbakanlığında kurulacak bir 5 Yıldız Hareketi ve Demokratik Parti hükümetinin uzun ömürlü olmasına işe şimdilik fazla ihtimal verilmiyor.
5 Yıldız Hareketi (M5S) siyasi lideri Luigi Di Maio
Ortak vizyon değil ortak kaygı hükümeti
İki parti bugüne kadar birbirlerine ağır ithamlarda bulunuyor ve işbirliğine kesin biçimde kapıları kapatıyordu. Sistem karşıtı, popülist bir hareket olan 5 Yıldız ile merkez-soldaki Demokratik Parti'nin koalisyon girişimi, ortak bir vizyon ve programa değil, ortak kaygı ve çıkarlara dayanıyor.
İki partinin yıllardır süren düşmanlıkları geride bırakıp ittifak kurma kararında, hemen erken seçimlere gidilmesi halinde Salvini'nin Lig partisinin zaferle çıkacağını gösteren anketler etkili oldu. Geçen yıl Mart'ta yapılan genel seçimlerde yüzde 17 oy alan Lig, geçen Mayıs'taki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise oy oranını yüzde 34'e çıkarmıştı. Anketler, son hükümet krizine kadar Lig'in oy oranını yüzde 36-38 arasında gösteriyordu.
5 Yıldız Hareketi siyasi lideri Luigi Di Maio, bugün yaptığı açıklamada Demokratik Parti ile ittifak kararı almalarını şöyle gerekçelendirdi:
"Bizi sağcı ya da solcu olmakla suçladılar. Oysa biz post-ideolojik bir hareketiz. Biz bu şemaların geçmişte kaldığına inanıyoruz. Bizim için politikada programlar, konular, seçimler önemli."
"Onları birleştiren tek şey, Lig ve Salvini nefreti"
8 Ağustos'ta erken seçim çağrısı yaparak ve Başbakan Conte hakkında güvensizlik önergesi vererek krizi başlatan Lig lideri Salvini ise yeni koalisyon anlaşmasına sert tepki gösterdi.
Salvini, anketlerde destek oranının yüksek olmasının da verdiği güvenle 5 Yıldız ile koalisyonu yıkarak hemen erken seçimlere gidilmesini istiyordu. Ancak 5 Yıldız Hareketi ile Demokratik Parti'nin beklenmedik bir adım atarak anlaşmaya varması Salvini'nin planlarını bozmuş görünüyor. Muhtemelen başbakan olmayı planlayarak erken seçim isteyen Salvini, yıktığı hükümetteki Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı koltuklarından da olacak.
Lig lideri Salvini
Salvini bugün yaptığı açıklamada, 5 Yıldız Hareketi ile Demokratik Parti'nin yalnızca kendisini durdurmak için anlaşmaya vardığını öne sürdü ve "Olası bir PD-5 Yıldız hükümetini birleştiren tek şey, Lig ve Salvini nefreti" dedi.
Salvini, bu hükümet formülünün "İtalya dışında üretildiğini" de iddia etti ve "Başbakanı, Biarritz'de (G7 zirvesinin yapıldığı Fransız kasabası) Paris, Berlin, Brüksel'in yönlendirmesiyle buldular" dedi.
5 Yıldız siyasi lideri Luigi Di Maio ise ABD Başkanı Donald Trump'ın dün henüz koalisyon görüşmeleri devam ederken Giuseppe Conte'ye destek mesajı vermesini, "Trump'ın Conte'yi takdiri doğru yolda olduğumuzu gösteriyor" diye yorumladı.
Hükümet krizine çözüm bulunduğu haberlerine piyasaların ilk tepkisi de olumlu oldu. İtalya'da 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin faizi, yeniden seçimlere gidilmeyeceği ve yeni bir hükümet kurulacağı yönündeki işaretlerin ardından rekor seviyede gerileyerek yüzde 1'in altına indi.
