İlk kez yaşanmıyor. Ama yine de Aşağı Saksonya eyaletinde bir kayıt merkezinde birkaç gün içinde yaklaşık 700 sığınmacının ortalardan kaybolması dikkat çekti. Çoğu sığınma sürecinin ilk adımını dahi atmamış, henüz kaydını yaptırmamıştı. Yetkililer kaybolan sığınmacıların kimlikleri ve nereye gittikleri konusunda bilgi sahibi değil.
Aşağı Saksonya'daki rakam, ortalamanın biraz üzerinde olmasına rağmen şu sıralar Almanya genelindeki kayıt ve kabul merkezlerinden benzer haberler geliyor.
Sırra kadem basıyorlar
Sığınmacıların kayıt merkezini terk etmesi yasak değil. Aşağı Saksonya eyaleti içişleri bakanlığı sözcüsü Matthias Eichler, "Sığınmacıların serbest hareket etme hakkı ve buna bağlı olarak kayıt merkezlerini terk etme hakkı var. O nedenle yetkili kurumlar da tam olarak kaç kişinin merkezlerden ayrıldığına açıklık getiremez" diyor.
Sığınmacıların kayıt merkezlerinden sırra kadem basması dikkat çekiyor. Osnabrück Üniversitesi'nin göç uzmanı Jochen Oltmer, sığınmacıların iz bırakmadan kaybolmasını devletin kontrolü kaybettiğinin yeni bir kanıtı olarak değerlendiriyor.
Federal İçişleri Bakanı Thomas de Maizière bundan bir ay kadar önce konuyla ilgili açıklamada bulunmuştu. İçişleri Bakanı, "Kayıt merkezlerinden ayrılıyor, taksi ısmarlıyorlar. Taksiyle yüzlerce kilometre kat edecek kadar ceplerinde para var. Kayıtsız sığınmacı sayısının büyüklüğü artık ciddi bir sorun haline geldi" sözlerini kullanmıştı.
Yasalarla uygulama farklı
Almanya'daki düzenlemelere göre sığınmacılar Alman topraklarına adım atar atmaz ilgili kurumlara başvuruda bulunmak zorunda. Ancak uygulama daha farklı. Haftalardan beri her gün binlerce kişi sınırı aşıyor. İlgili kurumlar kayıt işlemlerinin üstesinden gelemiyor.
Göç uzmanı Jochen Oltmer, "Sığınmacılar arkalarında herhangi bir haber bırakmıyor. O yüzden neden gittiklerini bilemiyoruz" diyor. Kaybolmaları hakkında çeşitli spekülasyonlar yürütülüyor. Bazılarına göre kayıt merkezlerinin büyük kısmının kurulduğu kırsal bölgelerde kalmak istemiyorlar. Bir başka yoruma göre ise dost ve akrabalarının yaşadığı yerlere gitmeyi tercih ediyorlar. Almanya dışına, İskandinav ülkelerine doğru yollarına devam ettikleri de ileri sürülüyor.
Federal Göç ve Sığınmacı Dairesi'nden Edith Avram, sığınmacıların kayıt merkezini terk etmesinin yasak olmadığını söylüyor. Kayıt ve kabul merkezlerindeki güvenlik görevlileri de tesislerden ayrılan sığınmacılara herhangi bir müdahalede bulunamıyor.
Osnabrück Üniversitesi'nin göç uzmanı Jochen Oltmer, uyumu zorlaştırdığı ve ağları önlediği gerekçesiyle Almanya'nın sığınmacı dağıtım sistemini eleştiriyor. Olmert'e göre, örneğin uzun süredir ülkede bulunan dost ve akrabalardan oluşan ağlar, yeni gelenlerin Almanya'ya daha hızlı alışmasını sağlayabilir.
Kayıplar güvenlik sorunu mu?
Olmert, kayıpların bir güvenlik sorunu olmadığını belirtiyor. Uzmana göre çoğu merkezden ayrılırken kayıttan kaçınmayı amaçlamıyor.
Kaydolmadan yola çıkanlar polis tarafından yakalandığında "kaçak göçmen" olarak değerlendiriliyor. Kayıt işlemleri baştan başlıyor. Göç uzmanı Jochen Oltmer, kayıt işlemlerinin hızlandırılmasının herkesin çıkarına olacağını belirtiyor. Uzmana göre devlet yeniden kontrolü eline alacak, sığınmacılar durumlarını açıklığa kavuşturacak, ilgili kurumlar da planlama yaparken daha rahat olacak.
