Isparta’nın Yalvaç ilçesinden elma bahçesinde çalışan işçileri Gelendost’a götüren midibüsün kaza yapması sonucu 17 kişi öldü, 28 kişi yaralandı. “Dayıbaşı” daha çok para kazanmak için 24 kişilik midibüse 46 kişi bindirdi ve hayatını kaybedenlerden çoğu araca jandarma kontrolünü geçtikten sonra bindi. Kaza yapan midibüste kapasitesinin üzerinde yolcu alınması nedeniyle yaklaşık 1200 kilogram fazla ağırlık tespit edildi. Aracın freninin patlamasına bu aşırı yolcu almasının neden olduğunu belirten yetkililer, incelemelerin bu doğrultuda sürdürüldüğünü açıkladı.
Kaza dün saat 07.15 sıralarında Yalvaç’ın Balkonak Köyü’ne 2 kilometre uzaklıkta meydana geldi. Yalvaç’tan Gelendost’a elma toplama işinde çalışanları götüren ve sürücünün kimliği henüz öğrenilemeyen midibüs virajlı yolda şarampole yuvarlandı.
Kazada ölenlerin isimleri
Kazada hayatını kaybedenlerin sayısı 17'ye yükseldi. Ölenlerin isimleri şöyle:
Sürücü Metin Arslanalp (47), işçiler Havva Caran (20), Arife Aktaş (33), Ceylan Aksoy (19), Reyhan Caran (44), Veli Can Çelik (13), Gülseren Yayla (49), Mahsude Ünsal (57), Havva Yiğit (58), Ayşegül Karataş (36), Mihri Kale (36), Ayşe Kale (33), Şerife Aksoy (58), Muazzez Balık (62), Elmas Çelik (59), Emel Arslanalp (24) ve Buket Keskin (26).
28 yaralının isimleri
Yaralılardan Nezahat Çakır (45), Serap Aksoy (29) ve Sevgi Ürkmez (45) Isparta Devlet Hastanesi’nde; Mevlüt Çeliker (65) Yalvaç Devlet Hastanesi’nde; Yasemin Bozoğlu (24), Mevlüt Akkuş (55) ve Neşe Çoban (39) Gelendost Devlet Hastanesi’nde; Gülesen Duru (54), Çağlar Turgut (15), Müesser Turgut (47), Elif Caran (65), Süleyman Turgut (14), Nazlı Turgut (19) ve Songül Arslanalp (42) ise Şarkikarağaç Devlet Hastanesi’nde tedavi altında bulunuyor.
Kazada yaralananlardan Leyla Çelik (44), Şerife Özkan (48), Meral Arslanalp (24), Erkan Arslanalp (16), Ömer Akdeniz (46), Ömer Samur (12), Sibel Arslanalp (12), Durmuş Ali İlboğa (25), Ümit Samur (25) Akşehir Devlet Hastanesi’nde tedaviye alınırken Akşehir’e getirilen ve durumları kritik olan Nermin Ülker (33), Rabia Caran (16), Fatma Önay (40), Esme Altunbay (36) ve Sultan Bozdağ (38) Konya’daki hastanelere sevk edildi.
Yalvaç Kaymakamı Ahmet Altıntaş, ilçenin Balkonak mevkisinde Akşehir'den Gelendost'a elma toplamaya giden işçileri taşıyan midibüsün ilk belirlemelere göre freninin boşalması sonucu yol kenarında istinat duvarına çarpıp yan yattığını belirtti.
Kaza nedeni yolcu fazlalığı
DHA’daki habere göre, Isparta’dan gelen bir ekip, 1999 model midibüsün lastiklerinin derinliklerini ölçtü, aracın genel durumuyla ilgili notlar aldı. Kaza yapan midibüste kapasitesinin üzerinde yolcu alınması nedeniyle yaklaşık 1200 kilogram fazla ağırlık tespit edildi. Aracın freninin patlamasına bu aşırı yolcu almasının neden olduğunu belirten yetkililer, incelemelerin bu doğrultuda sürdürüldüğünü açıkladı.
İşçiye 35 lira yevmiye
Bahçelerdeki elma toplama işinde çalışan işçilere, bahçe sahibi tarafından kişi başı 50-55 lira ödendiği, bu paranın 20-25 lirasının işçileri bulan ’dayıbaşı’ adı verilen organizatörler ve ulaşım için kesildiği belirtildi. Böylece işçilerin eline günlük 30- 35 lira geçtiği öğrenildi.
'Bugün okula gitmedik'
Isparta'nın Yalvaç İlçesi yakınlarındaki 18 kişinin yaşamını yitirdiği midibüs kazasından sağ kurtulan 16 yaşındaki Erkan Aslanalp ile 12 yaşındaki kardeşi Sibel Aslanalp kaza anında yaşadıklarını anlattı. Kardeşi Sibel ile birlikte 18 kişiye mezar olan midibüsten canlı çıkmayı başaran Erkan Aslanalp o anları şöyle anlattı:
"Sabah erken saatlerde elma toplamak için yola çıkmıştık. Aile bütçesine katkıda bulunmak için kardeşimle berbaer bugün okula gitmeyip elma toplamaya gidecektik Günlük 35 lira alıyorduk. Kaza anında minibüste uyuyorduk, kaza olunca camı kırarak dışarı çıktık."
Akşehir İsmet İnönü Endüstri Meslek Lisesi'nde eğitim gören Erkan Aslanalp boş günlerinde ve fırsat bulduklarında, kardeşi Sibel ile elma toplamak için bahçelere gittiklerini ifade etti. Küçük yaşlarından beri elma toplamak için bahçelere gittiklerini ifade eden Erkan Aslanalp hala Akşehir Devlet Hastanesi'nde tedavi altında kardeşi Sibel ise taburcu oldu.
‘Gitme anam dedim, gitti’
Ölen işçilerin yakınları, her sabah Akşehir’den gelen ve işçileri taşıyan midibüslerin ayakta yolcu götürdüğünü ileri sürdü. Morgda cenazesini teşhis eden bir kadın, "Olmaz olsun fakirlik. Nasıl dayanayım ben bu acıya, ciğerim yanıyor" diye feryat ederken, bir başka kadının, "Gitme anam dedim. Çalışma dedim. Yine gitti. Oysa ölüme gitmiş" sözleri yürekleri burktu.
Kazadan yara almadan kurtulan tek kişi ise dedesinin kucağında oturan 4.5 yaşındaki Nebi Ürkmez oldu.
Kazadan yara almadan kurtulan 4.5 yaşındaki Nebi Ürkmez, kendisini aynı araçta bulunan dedesi Mevlüt Çeliker’in üzerine kapanarak kurtardığını anlattı. Evde yalnız kalamadığı için annesi Sevgi Ürkmez ile Gelendost’a her sabah elma toplamaya giden Nebi, kaza sırasında dedesinin kucağında olduğunu söyledi.
Aracın yoldan çıkmasıyla birlikte dedesi Mevlüt Çeliker’in kollarının arasına alarak kendisini kucakladığını belirten küçük Nebi, "Termosla çay içtiğimiz sırada otobüs yuvarlanmaya başladı. Sonra kaza oldu. Dedem yaralandı. Baban gelip seni alacak dedi" diye konuştu.
Günde ortalama 10 kişi ölüyor
Sağlık Enstitüsü Derneği (SED) Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yaptığı yazılı açıklamada, Isparta’daki kazaya dikkati çekerek, acil eylem planlarını oluşturmak için derneğin ev sahipliğinde sivil toplum kuruluşlarının 9- 10 Kasım’da İstanbul’da,’Yol Güvenliği Sivil Toplum Buluşması’ gerçekleştireceğini bildirdi. Açıklamada ayrıca, midibüs kazasıyla ilgili şu tespitlere dikkat çekildi:
"Emniyet kemerleri takılı olsaydı bugün yolcular yola fırlayıp ölmezlerdi, yaralanmazlardı. Yolcuları bilinçlendirmek çok önemli ve yasamızdaki emniyet kemeri bulundurma ve kullanma üzerine mevcut istisnalar ivedilikle kaldırılmalı, uygulama yakından takip edilmeli. Bu yıl, Eylül 2014 sonu itibariyle toplam 279 bin 215 kaza meydana geldi. 2709 ölü ve 214 bin 277 yaralımız var. Ortalama günde 10 ölü ve 793 yaralı ile karşı karşıyayız."
Çarpışmaların önlenmesinin kısa sürede başarılabilecek bir konu olmadığı kaydedilen açıklamada, "Çarpışma anında maksimum korunmayı tesis edebilmeliyiz. Emniyet kemeri takılmadığı zaman çarpışma anında yolcuların ve sürücülerin yola fırladıkları ya da araç içerisinde araca veya diğer yolculara çarpmak suretiyle yaralandıkları ve öldükleri bir gerçek. Eylül 2014 sonu itibariyle, 307 ambulansın, 11 bin 113 otobüs ve minibüsün, 87 bin 795 otomobilin (Bu otomobillerin yüzde 26’sı 1995 model öncesi araçlardır) kazaya karıştığını görüyoruz. Otobüs yolcuları, 1995 model öncesi otomobillerin arka koltuk yolcuları ve ambulanslarda sağlık personeli için emniyet kemeri bulundurma ve kullanma zorunluluğu getirilmelidir" denildi.
Kazadan yaralı kurtulan liseli anlattı
Isparta’nın Yalvaç İlçesi yakınlarındaki 18 kişinin yaşamını yitirdiği midibüs kazasından hafif yaralı kurtulan tedavisinin ardından taburcu olan Akşehir İsmet İnönü Endüstri Meslek Lisesi öğrencisi 16 yaşındaki Erkan Aslanalp yaşadıklarını anlattı. Midibüste 12 yaşındaki kız kardeşi Sibel Aslanalp’ın da bulunduğunu ve kardeşinin de taburcu olduğunu belirten Erkan Aslanalp, şunları söyledi:
"Sabah erken saatlerde elma toplamak için yola çıkmıştık. Aile bütçesine katkıda bulunmak için kardeşimle beraber bugün okula gitmeyip elma toplamaya gidecektik. Günlük 35 lira alıyorduk. Kaza anında minibüste uyuyorduk, kaza olunca camı kırarak dışarı çıktık."
Erkan Aslanalp boş günlerinde ve fırsat bulduklarında, kardeşi Sibel ile elma toplamak için bahçelere gittiklerini ifade etti.
