ABD’nin New Mexico eyaletindeki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı ile İngiltere’nin Wellcome Trust Sanger Enstitüsü’nden bilim insanlarının yaptığı ortak çalışma sonucuna göre sigara tiryakisinin DNA’sındaki değişimlerin, içilen sigara adedi ve organlarla ilişkisi bulunuyor.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’ndan Ludmil Alexandrov, “Şimdiye kadar sigara tüketimi ile kanser arasındaki bağlantı konusunda çok sayıda ipucuna sahiptik. Şimdi ise sigara tüketimi nedeniyle ortaya çıkan DNA üzerindeki moleküler değişimleri nihayet sayısal hale getirerek inceleme fırsatını yakalamış bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Değişimlerin sadece akciğerde değil diğer başka organlarda da ortaya çıktığına işaret eden bilim insanları bir sigara paketi tüketildiğinde gırtlaktaki hücrelerde gün başına yılda ortalama ek 97, boğazda 39, ağızda da 23 değişim (mutasyon) tespit edildiğini belirtiyor. Ama tütün tüketimi ile doğrudan bağlantısı bulunmayan idrar kesesinde 18, karaciğerde 6 değişim saptandığına da dikkat çekiliyor.
Bu araştırmanın önemli yansımaları olacağını belirten Heidelberg’den kanser uzmanı Martina Pötschke-Langer, bilim insanlarının tütün tüketiminin organlara doğrudan ve dolaylı etkileri arasında fark gözetmelerinin de önemli olduğunu söylüyor. İdrar kesesi ve karaciğer gibi aslında doğrudan kanser ile ilişkisi kurulmayan organlarda da tütün ürünleri tüketimi nedeniyle değişimler tespit edilmiş olmasının önemine dikkat çeken Martina Pötschke-Langer, "Bu araştırma var olan bilimsel birikimleri zenginleştirmiş oluyor. Ama asıl bu bilgilerin politikaya ve parlamentoya yansıtılması önemli” diye konuşuyor. Alman bilimci, koruyucu tedbir olarak da tütün ürünlerine vergilerin yükseltilmesini, tütün ürünleri reklamlarının yasaklanmasını ve sigara içmeyenlerin daha iyi korunmasını talep ediyor.
Tümör genlerinde “parmak izleri”
Bilim insanları 5 binden fazla kanser tümörünü inceleyerek sigara içenler ile hiç içmemiş olanları kıyasladı. Bunun sonucunda sigara tiryakilerinin tümör genlerinde bazı “parmak izleri”ne rastlandı. Bilim insanları sigara tüketimi ile yakalanma olasılığı yüksek olan 17 kanser türünde 20’den fazla değişim (mutasyon) şablonuna. Bunlardan beş tanesinin sigara tiryakilerinin kanser vakaları ile bağlantılı olduğu saptandı.
Araştırmalara göre tütün ürünleri 7000’den fazla kimyasal madde içeriyor ve 70’den fazla madde kansere yol açabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü mevcut eğilimin devam etmesi durumunda yeni yüzyılın sonuna kadar bir milyardan fazla insanın tütün ürünleri tüketimi nedeniyle hayatını kaybetmiş olacağını tahmin ediyor.
Sigara tiryakilerinde kanser riskinin ortaya çıkma sebepleri tam olarak bulunmuş değil. Özellikle doğrudan sigara tüketimi ile bağlantısı olmayan organların kanser ile bağlantısı açıklığa kavuşturulmuş değil. Wellcome Trust Sanger Enstitüsü'nden Mike Stratton, "Araştırmalarımız tütün tüketiminin kansere yol açmasının sanılandan daha karmaşık olduğunu gözler önüne seriyor" diye konuştu.
Farklı kanser çeşitlerine yakalanma riskinin tütün ürünleri tüketiminden tamamen vazgeçilmesinden birkaç yıl sonra hissedilir ölçüde azaldığı ise bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Ancak hiç sigara içmemiş bir kişinin düzeyine gelebilmek için 20 ilâ 30 yıl geçmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
dpa/ÇA/HS
