'Tamoksifen' ilacını üreten firmanın piyasadan çekilmesiyle kanser hastalarının kullanması gereken hormon ilacının bulunmaması nedeniyle büyük bir mağduriyet ortaya çıktı. İlacın Türkiye’deki tek üreticisi Teva İlaç, tamoksifenin piyasalarda ağustos ayına kadar bulunamayacağını açıkladı. Hastaların yurt dışından ilaç tedarik etmeye çalıştığı, ilacın karaborsasının oluştuğu iddia edildi. Prof. Dr. Pınar Mualla Saip, "Bu sıkıntının yaşanacağı tahmin edilebilirdi" dedi.
Söz konusu ilacın, özellikle meme kanseri hastaları (hormon reseptörü pozitif olan) tarafından ameliyat, kemoterapi ve ışın seansları bittikten veya hemen ameliyat sonrası yaklaşık 5-10 kadar kullanılması gerekiyor. Koruyucu etkisi olan tamoksifen, hormonları (östrojen ve progesteron reseptörleri) baskılayıcı ve hastalığın nüksetmesini önleyici özelliğe sahip. BirGün gazetesinden Rabia Yılmaz'ın haberine göre, ilacı üreten iki firmadan birinin piyasadan çekilmesi, piyasadaki stokların tükendiği için binlerce hasta büyük bir riskle karşı karşıya kaldı. Sağlık Bakanlığı’nın bu konuya önlem vermediği iddia ediliyor.
Türkiye’ye tamoksifen ilacını AstraZeneca ve Teva isimli iki ilaç firması getiriyordu. İhtiyacın yaklaşık yüzde 70’ini karşılayan AstraZeneca’nın Türkiye’de tamoksifen pazarından çekilmesi üzerine hastalar ocak ayından beri ciddi bir krizle karşı karşıya kaldı. Piyasada tek kalan firma da, talebi karşılayamadı. İlaç stokları mayıs ayında tamamen tükendi. İlaçsız kalan hastaların, sosyal medya üzerinden hem ilaçlarını hem de ilaçları bulabilecekleri adresleri paylaştıkları iletişim ağları kurduğu belirtildi.
İlaç sıkıntısı ağustos ayına kadar sürecek
Firmanın piyasadan çekilmesiyle yaşanan ilaç krizi sonrası Sağlık Bakanlığı sorunun yakın zamanda çözüleceğine yönelik açıklamada bulundu. Yaklaşık 5-10 yıl aralıksız kullanılması gereken ilacı günlerdir kullanamayan hastalar, bakanlığın bu kadar riskli bir durum için bir önlem almamış olmasına büyük tepki gösterdi.
Şu anda Türkiye’ye tamoksifen getiren tek firma olan Teva İlaç, bu sıkıntılı sürecin ağustos ayına kadar devam edeceğini, sonrasında normale döneceği bilgisini verdi. Ancak ağustos ayına kadar binlerce hastanın ne yapacağı bilinmiyor.
"Karaborsası oluştu" iddiası
Sağlık Bakanlığı’nın ‘ucuz ilaç’ uygulaması nedeniyle böyle bir sıkıntının yaşandığını aktaran İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Pınar Mualla Saip, “Tamoksifen’in orijinal molekülünü üreten firma piyasadan çekildi. Ama şu anda ilacın muadilleri de bulunamıyor. Aynı zamanda karaborsası da oluştu bu işin” dedi.
"Birçok ucuz ilaçta aynı sıkıntı yaşanıyor"
Bakanlığın önlem alması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Saip, şunları söyledi:
“Tamoksifen meme kanseri hastalarında çok kullanılan bir ilaç. Böyle bir tıkanıklığa gidileceğini Sağlık Bakanlığı farketmeli ve önceden tedbir almalıydı. Tamoksifen kullanan hastalarımızın hepsi çok zor durumda kaldı. Tamoksifen çok ucuz bir ilaç, bu nedenle ucuz ilaç politikasından hariç tutulabilirdi, veya sorun yaşanmadan önce ülke içinde üretimi sağlanabilirdi. ‘Yurtdışından getirttim’, ‘Mahalle aralarındaki eczanelerden buldum’ diyen birçok hasta var. Biz de hastalarımıza tedavisiz kalmamaları için bu tür tavsiyelerde bulunmak zorunda kaldık ve bu durum bizleri de çok zorladı. Diğer ucuz ilaçlarda da bu sıkıntı yaşanıyor.”
"Hastalar olumsuz etkilendi"
Bu sürecin hastaları da olumsuz etkilediğini aktaran Prof. Dr. Pınar Saip, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Gerçekten ciddi bir problem yaşanıyor. Hastalar, sürekli aldıkları ilacın olmaması nedeniyle panik olmuş durumdalar. Bu meme kanserinin tedavisinde kullanılan bir ilaç. İlacı kullanmamaları tedaviyi aksatıyor. Yerine özellikle menapoza girmemiş meme kanserli hastalarda koyabileceğimiz bir seçenek de yok.”
