T24 Dış Haberler
Bulgaristan Savunma Bakanı Todor Tagarev, Karadeniz'deki mayınların temizlenmesi konusunda Türkiye ve Romanya ile bu hafta İstanbul'da anlaşma imzalayacaklarını duyurmuştu. Ancak bu üç ülkenin, diğer NATO ülkelerine de mayın temizleme operasyonuna katılmaları için çağrıda bulunduğu; adı açıklanmayan iki ülkenin daha operasyona katılacağı iddia edildi. Bu iki ülkenin ABD ve Britanya olduğu tahmin ediliyor. Karadeniz'deki NATO üyesi ülkeler dışındaki üye ülkeleri bu operasyonda istemeyen Türkiye'nin tutum değişikliği ise F-16'lar konusundaki müzakerelerine bağlanıyor.
Tagarev; Bulgaristan, Romanya ve Türkiye'nin Karadeniz'deki mayınların temizlenmesi konusunda gelecek hafta İstanbul'da anlaşma imzalayacağını bildirmiş ve "Önümüzdeki hafta yardımcım imza için İstanbul'da olacak, böylece bu görev yakında başlayacak" ifadelerini kullanmıştı.
Diğer ülkeler de davet edildi
Ancak Bulgaristan, Romanya ve Türkiye'nin diğer NATO ülkelerini de Karadeniz'i mayından arındırma ve deniz yollarını güvenli hale getirme girişimine katılmaya davet ettiği öğrenildi. Bulgaristan Savunma Bakanlığı, Euractiv’e verdiği demeçte, NATO üyeleri Bulgaristan, Romanya ve Türkiye’nin oluşturduğu mayın temizleme girişiminin diğer ülkeleri kendisine katılmaya davet ettiğini söyledi.
Bulgaristan, Romanya ve Türkiye hükümetleri arasında Mayın Karşı Tedbirleri Deniz Grubu'nun kurulmasına ilişkin Mutabakat Zaptı, perşembe günü İstanbul’da imzalanacak.
Tutum değişikliğinde F-16 iddiası
Bölgedeki NATO ülkeleri dışındaki diğer üye ülkelerin Karadeniz operasyonlarına katılmasına karşı çıkan Türkiye'nin tutum değiştirmesi dikkat çekti. Newsweek'in Romanya yayınında Türkiye'nin bu tutumunda F-16'ların satışı karşılığında değişikliğe gittiği iddiaları yer aldı.
Newsweek'in Romanya yayınına göre; Türkiye, Amerikan ve İngiliz gemilerinin geçişine izin verme konusundaki tutumunu "F-16 savaş uçaklarının satın alınması ve modernizasyonu için ABD'den olumlu ve somut adımlar bekleyerek" müzakere etti.
28 Kasım'da Deniz Astsubay Okullarının Kuruluşu'nun 133’üncü Yıl Dönümü Töreni'nde konuşan Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Dr. Ercüment Tatlıoğlu, NATO’nun Karadeniz’de bazı önlemler almaya çalıştığını ve bundan endişe duyduklarını belirtmişti. Tatlıoğlu, “Biz Türkiye olarak Karadeniz’in güvenliğini sağlarız. Karadeniz’i bir Ortadoğu’ya çevirmesinler" ifadelerini kullanmış ve ülkelere Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne uymaları çağrısında bulunmuştu.
Tatlıoğlu, şunları söylemişti:
"Bildiğiniz gibi NATO Karadeniz’de bazı tedbirler almaya çalışıyor. Ancak Karadeniz’de bu tedbirleri biz kendimiz alacağımızı ifade edip NATO’yu veya Amerika’yı Karadeniz’de istemediğimizi beyan ediyoruz"
Britanya ve ABD gemileri geçebilir
Newsweek'e göre; isimleri açıklanmayan diğer iki ülke, Türkiye, Romanya ve Bulgaristan ile birlikte Karadeniz'in bazı bölgelerindeki mayınları temizlemek için ortak bir filo oluşturmayı planlıyor. Bu iki ülkenin Britanya ve ABD olabileceği iddia ediliyor. Türkiye daha önce Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni gerekçe göstererek Britanya'nın Sandown, Cernihiv ve Cerkasi sınıfı mayın temizleme gemilerinin geçişine izin vermemişti.
"Karadeniz müttefiklerinin ilk büyük ortak eylemi"
Karadeniz'deki mayın temizleme operasyonlarına ilişkin mevcut duyuruda "girişimin ortak eylemlere ve Karadeniz bölgesi dışındaki diğer NATO üyesi ülkelerin mayın eylem güçleri ve varlıklarının katılımına açık olduğu" belirtiliyor.
Türkiye, Romanya ve Bulgaristan'ın ortak mayın temizleme gücü operasyonları NATO stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilmeyecek, ancak "Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'da geniş çaplı bir işgal başlatmasından bu yana Karadeniz müttefiklerinin ilk büyük ortak eylemi" olacak.
