Son 30 yılın en soğuk nisan ayının yaşandığı ve tarım üretiminin zirai don nedeniyle kötü etkilendiği kayıtlara geçerken, Karaman İl ve Orman Müdürlüğü tarafından, zirai don zararından fazla etkilenmemek için üreticilerin yararlanabilecekleri yöntemler açıklandı.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın "Zirai don çiftçinin kabusu oldu" başlıklı yazısında, Karaman İl Tarım ve Orman Müdürü Hatice Bulut'un zirai dona karşı zarar gören meyve üreticilerine, oluşabilecek daha büyük zararlarla karşı üç tavsiye paylaştı.
En büyük riskin geç ilkbahar donları olduğunun altını çizen Karaman İl Tarım ve Orman Müdürü Hatice Bulut, zirai dona karşı üç etkili yöntemi duyurdu:
1-Su Uygulaması (Spring) : Don olayını önlemede en etkin yöntemlerden biri olan bu yöntemde buz yükünü taşıyabilecek bitki üzerine üstten spring veya yağmurlama uygulaması yapılmasıdır. Bu yöntemde bitki su soğuduğu veya donduğu zaman radyasyonla kaybolan ısıyı kazandırmak için eritme ısısını ortama verir. Eğer yaprak veya tomurcuk ince bir su filmi ile kaplanırsa, suyun donmasıyla ısı açığa çıkacak ve bitki sıcaklığının 0 santigrat derecenin altına düşmesi engellenecektir. Bu su filminin olabildiğince sürekliliği sağlanarak buz tabakası oluşması ile ortam sıcaklığı donma noktasının altına düşmesine rağmen bitki sıcaklığı donma noktasının altına düşmeyeceğinden üşüme olmayacaktır. Yağmurlama veya spring işlemi hava sıcaklığının 0 santigrat derecenin üzerine çıkıncaya kadar devam ettirilmelidir.
2- Don Pervanesi Uygulaması: Isı transferinin yoğun olduğu gecelerde hava yüzeye yakın bir yerde soğuk bir tabaka meydana getirir, yerden yukarı çıkıldıkça ise hava normalin aksine ısınır. Bu sebeple üst seviyelerdeki sıcak hava ile zemine yerleşen soğuk hava tabakası don pervaneleri veya fanlar ile karıştırılarak don zararı azaltılacaktır.
3- Dumanlama Makinesi veya ateş yakma suretiyle hava ve bitkinin ısıtılması: Zirai don esnasında rüzgar olmadığından dumanlama makinesi kullanarak oluşturulan yapay duman bulutları ile bitki üzerine soğuk havanın teması engellenebilir. Açık ve soğuk havalarda radyasyon yoluyla yeryüzünden atmosfere giden ısı kaybı çok fazla olmaktadır ve bitkiler don olayına maruz kalmaktadırlar. Isı kaybının en aza indirilmesi için uygun ısıtma ekipmanları kullanmak veya küçük ateşler yakmak gerekmektedir. Bu yöntemle arazilerde veya meyve bahçelerindeki sıcaklıklar belirli ürünler için kritik sıcaklık değerinin üzerinde tutulabilir.
