New Scientist, iş dünyasında narsizmi ikiye ayırdı. ‘Kırılgan’ olanda özgüven dalgalı ve mücadeci değil baskı altında kontrolden çıkabiliyor. ‘Muhteşem’ narsizm ise gösteriş gibi dursa da insanlara çekici gelebiliyor. Milliyet'te yer alan habere göre, bunun en dikkat çeken örnekleri ABD Başkan adayı Donald Trump ve reality show yıldızı Kim Kardashian.
Kişiye karizmatik, dışa dönük ve çekici özellikler katabilen narsizmin iş hayatında işe yaradığına dair bazı bulgular bulunuyor. Ancak bilim insanları, bir davranış bozukluğuna dönüşebilen narsizmin insanın kendini iş konusunda her zaman geliştirmesine yardımcı olmadığını vurguluyor.
Psikologların bir davranış özelliği olarak gördüğü narsizmin artış göstermesi ‘narsist davranış bozukluğu’ haline gelebiliyor. Narsizmin, iş konusunda ‘iyi’ ve ‘yanlış’ davranışlar olarak değerlendirilebilecek özellikleri var. İngiltere merkezli New Scientist dergisinin psikoloji yazarı Emma Young, narsizimin ‘kırılgan’ ve ‘muhteşem’ olmak üzere ikiye ayrıldığını açıklıyor.
Young’ın anlatımına göre, kendisinin her narsist gibi özel olduğunu düşünen kırılgan narsist, dalgalı bir özgüvene sahip oluyor. Mücadeleci bir yapısı olmayan ‘kırılganlar’, buna karşın özgüvenini tehlikeye atacak durumlarda ani ve şiddetli çıkışlar gösterebiliyor.
"Muhteşemler yaygın"
Muhteşem narsizmde ise, kişinin özgüveni başkalarının davranışına bağlı olmadığı gibi, davranışları zaman zaman gösteriş gibi dursa bile çevresi tarafından çekici olarak değerlendirilebiliniyor.
ABD’deki Buffalo Üniversitesi’nden Emily Grijalva ve ekibinin iş hayatındaki narsizm üzerine yaptığı çalışmaya göre, mütevazi seviyede bir ‘muhteşem narsizm’ etkili bir lider olmaya yardımcı oluyor. Grijalva, kişinin ikna edici, çekici ve dominant olmasının işi almasını kolaylaştırdığını, ancak işe alındıktan sonraki veriminin sosyal çevre tarafından narsizminin kabul edilmesiyle ilgili olduğunu açıklıyor. Bunun bencilce kararlar almaya neden olabildiğini belirten Grijalva, narsistlerin ahlaki açıdan sorunlu kararlar alabildiğini belirtti.
Toronto Üniversitesi’nden Erika Carlson ise, kendi ‘parlaklıklarının çok fazla farkında olan’ narsistlerin yapılan olumsuz eleştirileri gözardı ederek kendini geliştireceği fırsatları kaçırabileceğini belirtiyor.
Asil önemlisi Narsizmin güçlü yanlarını görülmesi olduğunu belirten Grijava ise insanlara iş hayatında dik durmayı, göz temasında bulunmayı, fikirlerini paylaşmayı ve utangaç olmamayı tavsiye ediyor.
"Kıskançlık kamçılayabilir"
Narsizmin iş hayatına etkisi olan bir diğer özelliği de kıskançlık. Köln Üniversitesi’nden Jan Crusius ile Jens Lange’ın kıskançlık üzerine yaptığı çalışmada, kırılgan narsistlerin bir iş arkadaşının başarısında o kişiye karşı kötü duygular yönlendirebildiği fark edilirken, muhteşem narsistlikte ise kişinin kendini kanıtlama isteği kamçılanmış oluyor. Bu durumu iyi niyetli kıskançlı olarak niteleyen Crusius ile Lange, bu duygunun kendini geliştirmeye teşvik ettiğini belirtiyor.
‘Narsizm sosyal olarak
istenmeyen bir davranış’
Batılı ülkelerde narsizmin yükseldiği ifade edilmişti. Amsterdam Üniversitesi’nden Eddie Brummelman, kültürün sosyal ilişkiler yerine kendine odaklanmasının bu artışın sebebi olduğunu savunuyor. Brummelman, narsizmin de sabit bir kişilik özellik olduğunu ama ‘kesinlikle’ değiştirilebileceğini söylüyor. Tüm narsizm çeşitlerini sosyal olarak istenmeyen bir davranış gören Brummelman, bu davranışın sağlıksız bir üstünlük hissi olduğunu düşünüyor.
İş hayatı için öneriler
Almanya’daki Köln Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, iş görüşmesi öncesinde güçlü olduğunu düşündüğünüz özelliklerden bahseden bir yazı yazmak için 10 dakika ayırmak, iş görüşmesinde daha rahat olunmasını sağlayabilir.
ABD’deki Ohio Devlet Üniversitesi’nden Richard Petty, iş için neden uygun olunduğunu dik oturarak yazmanın kişinin bu nedenlere daha fazla inanmasını sağladığını ifade ediyor.
Harvard Üniversitesi’nden Amy Cuddy’nin yaptığı araştırmada, dik ve korkusuzca durmak, iş görüşmesinden olumlu sonuç alma ihtimalini arttırabildiği fark edildi.
Köln Üniversitesi’nden Lysann Damish’in çalışmasında, kişilerin şanslı eşyalarını yanında bulundurmanın hafızalarını kuvvetlendirdiği gözlemlendi. Damish’e göre, şanslı eşyası yanında olan kişi ‘kendine daha çok güvendiği için’ daha yüksek bir hedef seçebiliyor.
