Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından, Rum lider Anastasiadis'e Türkiye’nin adadaki etkin ve fiili garantisini sona erdirmeyi öngören Guterres belgesini kabul etme çağrısı yapıldı. Rum lider Nikos Anastasiadis'ten Akıncı'nın çağrısına yanıt geldi. Anastasiadis, Akıncı'nın önerisini müzakere etme çağrısı yaptı. Anastasiadis, Guterres'in Kıbrıs'a yeni bir müzakereci atayacağını da belirtti.
KKTC, Güney Kıbrıs Rum kesimine, İsviçre'nin Crans Montana kentinde geçen temmuz ayında yapılan Kıbrıs Konferansı'nda BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in taraflara sunduğu çerçeveyi, "sulandırmadan, çarpıtmadan kabul etmeye hazırsa bir an önce açıklaması" çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Akıncı, müzakerelerdeki “Güvenlik ve Garantiler" başlığı ile ilgili olarak tek yanlı müdahale uygulamasının sürdürülebilir olmadığına işaret edilen çerçevede, olası bir anlaşma sonrasında bir geçiş süreci sonunda tarafların anlaşacağı bir mekanizmanın oluşturulmasının belirlendiğini ifade etti.
Garantörlerin dışişleri bakanları düzeyinde temsil edildiği Kıbrıs Konferansı’nda sunulan çerçevede, asker çekilmesi söz konusu olacaksa, bunun nasıl ve ne şekilde yapılacağının, “daha üst seviyede, başbakan düzeyinde ele alınabilir” şeklinde yer aldığını hatırlatan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Guterres Çerçevesi’ndeki ilkelerin sadece güvenlik, garantiler ve askerle ilgili olmadığını, siyasi eşitlik, toprak ve mülkiyet konusuna ilişkin de düzenlemeler öngördüğünü belirtti.
Akıncı, BM Genel Sekreterinin bu stratejik konularda uzlaşı olması halinde bir çıkış yolu olabileceğini düşündüğünden bu çerçeveyi ortaya koyduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Bu ilkeler kabul ediliyor mu edilmiyor mu? Eğer kabul ediliyorlarsa, ben kabul etmeye hazırım, bunu açıklasınlar. Yorumsuz ve sulandırmadan var iseler, bize yeni bir müzakere yolu açılabilir ama önce bu stratejik bir paket olarak duyurulur kabul edildiği gibi. BM Genel Sekreteri bugünlerde birini görevlendirecek. Taraflarla bunu konuşur, görüşür. Bir uzlaşma varsa, o zaman ucu açık olmayan, sonuç odaklı bir çalışmaya girilip girilmeyeceği ortaya çıkar.”
"Asla Kıbrıs Türk Halkı ve Türkiye tarafından desteklenemez”
KKTC’nin 3’üncü Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya tepki gösterdi.
Yazılı açıklama yapan KKTC 3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, “Türkiye’nin etkin ve fiili garantisinden vazgeçmek, Türkiye ve KKTC’nin, Türk ulusunun geleceğini, güvenliğini tehlikeye atmak demektir. Bu bağlamda Sayın Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Rum tarafına yaptığı son öneri asla Kıbrıs Türk Halkı ve Türkiye tarafından desteklenemez” dedi.
Eroğlu, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın büyük yalpalamalar içinde olduğunu ileri sürerek, “Yaptıkları eşitliğimizi, güvenliğimizi, özgürlüğümüzü, bu topraklarda tutunmamızı sağlayan sosyo-ekonomik yapımızı, topraklarımızı tehlikeye atacak şeylerdir” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Kıbrıs’ta asker bulundurmasından, etkin ve fiili garantisinden vazgeçmenin akıl karı olmadığını kaydeden Eroğlu, “İngiltere’nin üsleri devam edecek, Rusya, Fransa, Yunanistan, İsrail istediği gibi Kıbrıs topraklarında, denizlerinde, havasında cirit atacak ama Türkiye Kıbrıs’ta olmayacak. Sayın Akıncı bunu mu hedefliyor? Sayın Akıncı dünya ve bölgedeki gelişmeleri görmüyor mu? Sayın Akıncı Filistinlilerin başına bir garantörleri olmadığı için gelenlerin farkında değil mi?” diye sordu.
Guterres Belgesi'nde neler var?
Akıncı’nın Rum lidere yaptığı çağrıdaki Guterres belgesi, geçen yıl İsviçre’nin Crans Montana kasabasında yapılan ancak başarısızlıkla sonuçlanan Kıbrıs müzakerelerinde masaya gelmişti.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından 30 Haziran 2017’de sunulan çerçevedeki en önemli madde, Türkiye’nin adadaki etkin ve fiili garantisinin sona erdirilmesini, Kıbrıs’taki Türk askerinin 650 ile sınırlandırılmasını, yerine uluslararası bir güç konuşlandırılmasını öngörüyordu.
Akıncı 11 ay önce başarısızlıkla sonuçlanan müzakereleri değerlendirirken Rumların tavrına atıfta bulunarak, “Bizim neslin federasyon yapamayacağı artık belli olmuştur” ifadesini kullanmıştı.
Akıncı son olarak geçen ay Rum lider Nikos Anastasiadis’le bir akşam yemeğinde bir araya gelmiş, yemekten sonra yaptığı açıklamada Rum liderin tavrında bir değişiklik görmediğini, geleceğe dair yeni bir umut doğmadığını söylemişti.
