Komisyonda 'Yatırım Tasarısı' görüşüldü; HDP'li Paylan sordu: 'Büyüyoruz' diyorsunuz, büyüyen kim?

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, ‘Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Tasarısı' üzerindeki görüşmeler tamamlandı. Yatırım ortamının nasıl iyileştirileceğine yönelik çözüm yollarının konuşulduğu görüşmelerde, mera alanlarında 'elektronik haberleşme altyapılarına (baz istasyonu vb.) olanak tanınması'na ilişkin madde tartışma konusu oldu. Baz istasyonlarının kurulmasının Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında yer almadığı belirtildi.

Komisyon gelecek hafta salı günü tasarının maddelerini görüşmeye başlayacak. 12 ayrı kanunda değişiklik yapan tasarının mera alanlarında “elektronik haberleşme altyapılarına“ (baz istasyonu vb.) olanak tanınması tartışmalı maddelerden. Madde gerekçesinde, her ne kadar kırsal alanda yaşayan vatandaş, güvenlik güçlerinin ihtiyaçlarının karşılanmasına yer verilse de, söz konusu düzenleme sadece Evrensel Hizmet Kanunu kapmasında değil. Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında tüm yetkilendirilmiş işletmeciler (cep telefonu operatörleri vb.) tarafından da bu kapsamda altyapı tesisi kurulabileceğine dikkat çekiliyor. Baz istasyonlarının kurulmasının Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında yer almadığı belirtiliyor.

Tasarı, Tapu Kanunu, Vergi Usul Kanunu, Kat Mülkiyeti Kanunu, Belediye Gelirleri Kanunu, Mera Kanunu,  Gümrük Kanunu, Yapı Denetimi Kanunu, Belediye Kanunu,  Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Tapu Kadastro Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununda değişiklik öngörüyor.

Tasarının komisyondaki görüşmelerinde söz alan CHP'li Bülent Kuşoğlu, 25 maddelik torba kanunda 12 farklı başlık olduğunu belirtirken, yapılan çalışmaların doğrudan yatırımı artırmaya yönelik olmadığını söyledi. HDP'li Garo Paylan da, "Hani “Büyüyoruz, büyüyoruz.” Diyoruz ya yüzde 5 büyüdük, yüzde 7 büyüdük, üçüncü sektörde yüzde 11 büyüdük. Biz hep Hükûmete şunu soruyoruz: Kimi büyüttünüz arkadaş, kim büyüdü" diye sordu. Paylan, AKP'nin iktidara gelmesinden bu yana bazı kesimlerin zenginleştiğini vurgularken; halkın yüzde 90'ının ise her geçen gün daha da fakirleştiğini savundu.

Tasarıda  neler var?

-Tapu Kanunu (26/9): Borçluve kefiller ile alacaklı arasında düzenlenen kredi veya borç sözleşmelerinin, ilgililerinin tapu müdürlüklerinde bizzat talepte bulunma zorunluluğu olmaksızın tapuya tescilinin sağlanması amaçlanıyor. Kredi veya borç verebilecek kuruluşlar arasına “kredi kuruluşları ile Tarım Kredi Kooperatifleri” de dahil edilmektedir.

- Vergi Usul Kanunu (223/3): Anonim ve limited şirketler tarafından fiziki ortamda tutulacak defterlerin kuruluşta açılış onaylarının ticaret sicili müdürlüklerince yerine getirilmesi zorunlu hale getiriliyor. Noterlerin yetkisi kaldırılmaktadır.

- Kat Mülkiyeti Kanunu (10/4): Noterliklerde düzenlenen ve tapu siciline tescil kabiliyeti bulunan noterlik sözleşmelerine dayanılarak da gerekli tescil işlemlerinin yapılmasına imkân tanınmaktadır. Gerek tapu müdürlüğünde ve gerekse noterliklerde aynı hususları içeren mükerrer sözleşmelerin yapılmasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Madde ile ayrıca yapı kullanma izin belgesine bağlanan binaların cins değişikliğine ilişkin tescil bildirimi ve eki belgelerin, bu belgeleri düzenlemeye yetkili idareler tarafından kadastro müdürlüklerine gönderilmesi ve gerekli teknik işlemlerin de tapu ve kadastro idareleri tarafından tamamlanması amaçlanmaktadır.

“Güvenli elektronik ortamda tapu müdürlüklerine gönderilecek”

- Kat Mülkiyeti Kanunu (12/1): Kat mülkiyetinin kurulması için, tapu idaresine başvurulmasında; mimari proje ile yapı kullanma izin belgesinin yetkili idarelerce Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen standartlarda taranarak güvenli elektronik ortamda tapu müdürlüklerine gönderilmesi amaçlanmaktadır.

“İzinsiz kazı yapanlara para cezası”  

- Belediye Gelirleri Kanunu (80/): Altyapı kazı işlemlerinde belediyeden kazı izin belgesi alınması, başvuru taleplerinin ne kadar sürede sonuçlandırılacağı, belge karşılığında alınacak harç oranı ve hesaplanması ve izinsiz kazı yapanlara uygulanacak idari para cezası ile ilgili hükümler düzenlenmektedir.

- Mera Kanunu (14/1): Mera Kanunu uyarınca tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılması mümkün değildir. Ancak söz konusu 14. Madde bunun istisnalarını düzenlemektedir. Tasarı ile bu istisnalar arasına “elektronik haberleşme altyapıları (baz istasyonu vb.) da eklenmektedir.

Madde gerekçesinde her ne kadar kırsal alanda yaşayan vatandaşlarımızın ve güvenlik güçlerimizin ihtiyaçlarının karşılanmasından bahsedilmekte ise de madde ile sadece Evrensel Hizmet Kanunu kapmasında değil Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında tüm yetkilendirilmiş işletmeciler (cep telefonu operatörleri vb.) tarafından da bu kapsamda altyapı tesisi kurulabilecektir. Ayrıca baz istasyonlarının kurulması Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında yer almamaktadır. Bu nedenle Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında mera vasıflı arazilerde yapılabilecek elektronik haberleşme altyapılarının neler olabileceği açıklamaya muhtaçtır.

- Gümrük Kanunu (218): Deniz ve havalimanlarındaki geçici depolama maliyetlerinin azaltılması amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen azami bedellere uyulması koşulu getirilmektedir.

- Gümrük Kanunu (241): Deniz ve havalimanlarındaki geçici depolama maliyetlerinin azaltılması amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen azami bedellere uyulmamasının yaptırımı olarak 50 kat usulsüzlük cezası getirilmektedir.

-Yapı Denetimi Kanunu (2/4): Yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında yer alan yapı ruhsatının imzalanması yükümlülüğü kaldırılmaktadır.

- Yapı Denetimi Kanunu (3/2): Kanuna risk bazlı denetime ilişkin hüküm eklenmektedir.

-2 Belediye Kanunu (Ek Madde): İçişleri Bakanlığınca belediyelerin iş ve işlemlerini kolaylaştıracak Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) ve yerel yönetim modüllerinin hizmete sunulması ile ilgili çalışmalar başlatılmıştır.

- Belediye Kanunu (Geçici Madde): E-Belediye bilgi sistemine ilişkin geçiş hükümleri düzenlenmektedir.

- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (100/3): Sosyal Güvenlik Kurumuna verilecek belgelerin yetki verilmiş gerçek ve tüzel kişiler aracılığıyla alınabilmesine ilişkin yetki maddesidir.

-Tapu Kadastro Kanunu (9): Yargı mercileri ile yetkili kurum ve kuruluşlarca talep edilen şerh ve beyan tesisi (haciz, satış şerhi ve sair), terkini ve tadilinin elektronik ortamda yapılmasının sağlanması hedeflenmektedir.

-Türk Ticaret Kanunu (40/2): Tacirlerin kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle vermesi ihtiyari iken artık zorunlu kılınmaktadır. Bu işlemi Noter huzurunda yapma imkânı ortadan kaldırılmaktadır.

-Türk Ticaret Kanunu (64/3): Tasarının 2. Maddesindeki düzenlemeye koşut olarak Türk Ticaret Kanunu’nda da değişiklik yapılmaktadır. Anonim ve limited şirketler tarafından fiziki ortamda tutulacak defterlerin kuruluşta açılış onaylarının ticaret sicili müdürlüklerince yerine getirilmesi zorunlu hale getirilmektedir.

- Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (4/6): Ayırt edici özelliği bulunmayan taşınır varlıklar için genel tanımlama yolu ile rehin kurulması imkânı tanınmaktadır.

- Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (5/1): Sadece Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununda belirtilen taşınırların değil KOBİ' lerin sahip olduğu her türlü taşınır ve hakkın rehne konu olabilmesi amaçlanmaktadır.

- Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (7): Rehnedilen taşınır varlık kapsamına herhangi bir işleme gerek kalmaksızın faiz, sigorta gibi hukuki getiriler ile taşınır varlığın doğal ürünü veya ikamesi olan yeni taşınır varlığın girdiğinin açık hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca iyiniyetli üçüncü kişilerin iradelerinin korunması hususunda düzenleme yapılmaktadır.

- Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (14/1): Kanun kapsamındaki borçların süresinde ifa edilmemesi halinde alacaklının başvurabileceği yollara ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

-Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (18/1): Kanunda öngörülen rehin sistemi daha çok taşınmaz rehnine benzediğinden anılan Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun taşınmaz rehnine ilişkin hükümlerinin uygulanmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

-Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (11/3): Kanunun 7.nci maddesinde düzenlenen birleşme ve karışmaya ilişkin hükümler yürürlükten kaldırıldığından anılan Kanunun 11 inci maddesinde bu doğrultuda düzenleme yapılmaktadır.

Komiyonda kim ne dedi?

Tasarının komisyondaki tümü  üzerindeki görüşmelerde CHP, MHP ve HDP sözcüleri şunları söyledi:

Bülent Kuşoğlu (Ankara) –Yine, bu torba kanunda, maalesef bu 25 maddelik torba kanunda 12 ayrı, farklı kanun var, birbirinden farklı. Şimdi, bunların normal olarak bir başka komisyonda, ilgili komisyonlarında, Sayın Başkanım, görüşülmesi gerekirdi, ondan sonra bize asıl komisyon olarak gelmesi gerekirdi. Çok farklı konular var.

Gördüğümüz kadarıyla, amacı Türkiye’nin yatırım ortamının iyileştirilmesiyle ilgili yani uluslararası kayıtlara ya da uluslararası anketlere daha iyi bir pozisyon vermek; öyle anlaşılıyor. Doğrudan doğruya yatırım ortamını iyileştirmek amacına yönelik bir çalışma değil.

Sayın Başbakan Yardımcım, geçenlerde uluslararası bir araştırma yayınlandı. Dikkat ettiniz mi, orada 2017’de 6 bin dolar milyonerinin, 6 bin, bakın, 2016’da da 6 bin, 2017’de de 6 bin dolar milyonerinin Türkiye’yi terk ettiğini söylüyor. Türkiye’de yatırım ortamı, servet tutabilme ortamı yok. Böyle bir ortam. Şimdi, bu maddelere bakıyorum, bunlarla hiçbir ilgisi yok bunun. Gerekçesine bakıyorsunuz çok yetersiz, eksik yani bir şey hazırlıyorsak bu asıl amaca yönelik hazırlanmalıydı, gerekçelerde de bunlar olmalıydı.

"Bizimle beraber yarışan ülkelerdeki ilerlemeleri de bir türlü yakalayamayacağız"

Zekeriya Temizel (İzmir) - Sayın Bakanın verdiği bilgiye göre, şubat ve mart ayında bu düzenlemeleri yaparsak yatırım ortamındaki iyileştirme nedeniyle gelecek sene belki de 10 -15 puan birden yükselmiş olacağız. Ama bu 10-15 puan yükselme diğerlerinde herhangi bir iyileştirme sağlamayacak, bizimle beraber yarışan ülkelerdeki ilerlemeleri de bir türlü yakalayamayacağız. Bakın, Romanya geçen sene 72,87 puandan 45 puana düşmüş bu sene, 45’e düşmüş. Türkiye'nin bu sıralamadaki yeri şu anda 60, 69’dan 60’a indik, iyileşmemiz var ama Romanya 45’e inmiş, en temel rakiplerimizden bir tanesi. Bulgaristan, 71,97’den 50’ye inmiş. Tunus…

Bizim altımızda kalan ülkelere falan bakıyoruz, Hindistan, Tunus gibi ülkeler. Bazılarında bozuluyor, bazılarında iyileşiyor. Yani, kısacası, Dünya Bankası, elinde bir tane sopa, talimat veriyor, yapılıyor, talimat veriyor, düşülüyor, kalkılıyor, gidiliyor ama herkesin baktığı olay kesinlikle ve kesinlikle devlet yönetiminin kalitesi üzerine; o ülkedeki özgürlüklerin, bağımsı z yargının hukukun üstünlüğü üzerine olduğu gerçeğini de unutmamamız gerekiyor.

"Kimi büyüttünüz arkadaş, kim büyüdü?"

Garo Paylan (İstanbul) – Hani “Büyüyoruz, büyüyoruz.” Diyoruz ya yüzde 5 büyüdük, yüzde 7 büyüdük, üçüncü sektörde yüzde 11 büyüdük. Biz hep Hükûmete şunu soruyoruz: Kimi büyüttünüz arkadaş, kim büyüdü? İşçiler mutsuz, geliri artmıyor, ay sonunu getiremiyor. Bakın, yoksul, açlık sınırı 1.700 liraya dayanmış bir ülkede 1.600 lira asgari ücret şu anda geçerli.

Fakirlik sınırının da 5 bin liranın üzerinde olduğu bir ülkede yaşıyoruz. İşçilere dokunmuyor büyüme. Esnafa gidin sorun, inanın bakın, esnaf diyor ki: “Kardeşim, bizim işlerimiz iyi gitmiyor, kim büyüdü? Yüzde 11 büyüdü, kim büyüdü?” diyor. Büyüttüğümüz, inanın bakın, hep iyi hissettirmeye çalıştığı Hükûmet hep o hatayı yapıyor, yukarıdaki bir avuç zengin yani bir avuç patron. “O patronlara biz iyi hissettirirsek o işçiye iyi hissettirir.” Diye bakıyorsunuz ama işçiler iyi hissetmiyor. Yani “Yukarıdan aşağı yağmur yağar.” diye bakıyorsunuz ama yağmıyor. Yapmamız gereken, 80 milyonu iyi hissettirmek ve bu da aşağıdan yukarıya doğru olur.

"İktidara yakın bir avuç müteahhit zenginleşti ama geniş kesimlere bu büyüme yansımadı"

Büyük kesimler borçlu, Türkiye nüfusunun yüzde 75’i borçlu. Gelir sahibi ama ay sonunu getiremiyor ama servet sahibi değil, servetin de şu anda yüzde 60’ın üzerinde nüfusun yüzde 1’inin elinde ve bu artıyor. AKP iktidarı yüzde 38’le başladı, yani nüfusun yüzde 1’i servetin yüzde 38’ine sahipti AKP ilk iktidara geldiğinde, bugün servetin yüzde 60’ına sahip nüfusun yüzde 1’i. Bu da nasıl oldu? Hep geniş kesimleri borçlandırdı, onlar borçla bir refah hissinde yaşasınlar diye evet bir şeyler aldılar, bir şeylerin sahibi oldular ama hep borçlandılar ve borç altında inim inim iniyorlar. Günü geliyor kredi kartları patlıyor, borç altında kalıyorlar, evlerine haciz geliyor, hep haciz bürolarındalar ama yüzde 1 hep zenginleşti. Niye? Yüzde 90 hep faiz ödedi. Diğerlerinin ise servetine servet katıldı yani arazi rantlarıyla servet katıldı, rantlar vergilendirilmedi ve hep yukarısı zenginleşti yüzde 1, iktidara özellikle yakın olan bir avuç müteahhit, bir avuç yandaş bunlar zenginleşti ama geniş kesimlere bu büyüme yansımadı.