Aylardır kapalı olan lokantaların açılmasıyla haziran ayında enflasyon yükseldi. Çalışmadıkları aylar yüzünden dükkânlarını yüklü bir borç ile açan lokantacılar yeni zamların geleceğini söylüyor.
Sözcü'nün haberine göre, Bursa Esnaf Sanatkarlar Odası Birliği (BESOB) ve Lokantacılar Odası Başkanı Arif Tak zamların kış ayında etkisini daha çok hissettireceğini belirtirken, "Sebze şimdi ucuz idare ediliyor ama yaz bittikten sonra tabii her şey pahalı olacak" diye konuştu. Sözcü muhabirleri yurdun dört bir yanından lokantacılarla 'yeni normal'i konuştu.
Haziran ayının başında kontrollü normalleşme ile birlikte lokantacılar kapılarını bin bir dert ile açtı. Aylardır ödedikleri kiraları ve çalışanların sigorta primleri ile kepenklerini borç ile açan lokantacı esnafı, müşterileri kaçar endişesiyle fiyatlarına zam da yapamadığını söylüyor. Lokantacılar, “Bize karışmayın yoksa kış ayını göremeyiz” derken, bir yandan da kara kara nasıl geçineceğini düşünüyor. Hepsinin ortak görüşü ise zam yapma noktasında. Sözcü muhabirleri Bursa'dan Edirne'ye, Elazığ'dan Eskişehir'e kadar Türkiye'nin dört bir yanından lokantacılar ile ‘yeni normali’ konuştu.
“Açmadığımız dükkânın kirasını ödedik"
Bursa'da lokanta işletmecisi olan Soner Akdağ, “Pandemi sürecinde kısıtlamalar getirildi, lokantalar kapandı. Bu sürede etten, bakliyata, temizlik malzemelerinden, suya, elektriğe kadar her şeye zam yapıldı. Açmadığımız dükkanın kirasını ödedik. Suyunu, elektriğini ve doğalgazını ödedik. Bu sürede 24 TL olan tereyağı 58 TL oldu, 20 TL’ye aldığımız kelle 48 TL, 12 TL’ye aldığımız kuru fasulye 25 TL, 48 TL’ye aldığımız dana eti 60 TL, 55 TL’ye aldığımız kuzu eti 80-85 TL’ye yükseldi. Ancak biz yemeklerimize zam yapamadık. Kuru fasulyeyi hâlâ 10 TL’den mercimek çorbasını da 8 TL’den veriyoruz. Zam yapsak bu kez müşteri gelmeyecek. Zaten iş yok. Şu an lokanta, yiyecek grubu ve kafelere el atılmasın kimse bu kışı görmez” dedi.
“Sinemize çektik bekliyoruz"
Bursa Esnaf Sanatkarlar Odası Birliği (BESOB) ve Lokantacılar Odası Başkanı Arif Tak, “Bizdeki fiyat tarifesi çok değişiktir. Üyelerimiz hemen tatbik etmezler, ihtiyacı oldukça kademe kademe yukarı doğru çıkarlar. Verilen fiyat tarifeleri normalde üst tarifedir. Dolayısıyla bu süreçte biz zam da vermedik. Gıda ve diğer ürünlere de zam var. Lokantalar kapalı kaldılar. Kira düşünün, vergi düşünün, sigorta primini düşünün, çalışanın maaşını düşünün. Personele seni çıkartacağım da diyemiyorsun. Yarın açacağım dediğinde kalifiye eleman bulamazsın. Hakikaten çok sıkıntılar çektik ve bu sıkıntıları da sinemize çekiyoruz. Sebze şimdi ucuz idare ediliyor ama yaz bittikten sonra tabii her şey pahalı olacak” dedi.
"İnsanlar tüketim noktasında tedirgin"
Elazığ Lokantacılar ve Tatlıcılar Odası Başkanı Zülfü Tarhan, Sözcü'ye şu değerlendirmelerde bulundu.
Tarhan, “Pandemi sürecinden sonra malzeme fiyatlarında artış oldu ki etin kilosu 42 lirayken 46 liraya çıktı. Biz lokanta sektörü olarak bir yemeği satıyoruz o ama o yemeğin içerisinde yağı, tuzu, biberi, salçası derken on çeşit ürün kullanıyoruz. Her kaleme bir lira zam geldiği zaman bu bize 10 lira olarak geri yansıyor böyle bir şansızlığımız var. Bunun yanı sıra bizler de zam uygulamak zorunda kaldık ama çok cüzi zamlar getirdik fazla bir zam bindiremedik çünkü bir yandan insanların alım gücü düştü, bir yandan corona salgınından dolayı insanlar tüketim noktasında tedirgin davranıyorlar” açıklamasında bulundu.
"Birhaneler unutuldu, mağduruz"
Edirne Tatlıcı Büfeci Kebap ve Lokantacılar Esnaf Odası Başkanı Emin İnağ, “Salgın sürecine girilirken ürünlere yapılan zamlar vardı. Bu zamlar şu anda devam ediyor. Lokantacılardan da bu konuda bir talep gelmedi. Şu anda zaten tüm işletmeler açılmış değil. İçkili yerler olan birahanelerimiz unutuldu. Edirne'de bu nedenle de mağdur olan 20-25 işletme var. Onların bir an önce açılmasında fayda var. Ruhsatı lokanta olanlar açıyor ama birahaneler açamıyor. Ruhsatlarında bazı farklar var ama aynı şartlarda tedbir alarak devam edebilirler. Bu insanlar da kiralarını, vergilerini veriyorlar. Kredi şeklinde verilen yardımlar yarın istenecek. Açılanlar için de süreç kolay oturmuyor. Tedbirlerin çok sıkı sürdürülmesi lazım. Zaman zaman yükselen rakamlar hepimizi korkutuyor. Maddi sıkıntılar da had safhada” ifadelerine yer verdi.
