Koronavirüs: Türkiye'nin komşularında Covid-19 salgını ne aşamada, sınır kapılarında son durum ne?
12 Haziran 2020 13:03
Türkiye'nin komşusu ülkeler, dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınından farklı derecelerde etkilendi.
Ülkelerin salgınla mücadelesi de farklı düzeylerde devam ediyor.
Peki komşu ülkeler salgından ne kadar etkilendi ve şu anda durumları nasıl?
Türkiye'nin salgınla mücadele kapsamında kapattığı ve kısıtladığı sınır kapılarında son durum ne?
Ülkeleri ayrı ayrı inceledik.
Yunanistan: Turizm hazırlıkları sırasında günübirlik yükseliş
Birçok ülkeden farklı olarak koronavirüsle ilgili tedbirleri erken dönemlerde hayata geçiren Yunanistan, Avrupa'da vaka ve ölüm oranının en az yaşandığı ülkelerden biri oldu.
ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'nin derlediği ve güncellediği verilere göre, 12 Haziran itibarıyla Yunanistan'da kayıtlı vaka sayısı 3 bin 88, ölüm sayısı ise 183.
Ülke bugünlerde turizme dönmeye odaklanmış durumda.
Yunanistan, 15 Haziran itibarıyla aralarında Türkiye'nin yer almadığı bir grup ülkeden Atina ve Selanik'e uçuşlara izin verileceğini duyurdu.
1 Temmuz'da ise Yunanistan'ın bütün havaalanlarından tüm ülkelere ve tüm ülkelerden Yunanistan'a uçuşlara izin verileceği açıklandı.
Ülke turizm sezonunu açma hazırlıkları yaparken Yunan Sağlık Bakanlığı, 8 Haziran'da toplam 52 vaka teşhis etti. Bu, 23 Nisan'dan bu yanaki en yüksek gün bazlı rakam oldu.
Bu gelişme ardından Yunan yetkililer, sonlandırdıkları günlük basın toplantılarını, halka önlemleri hatırlatmak için yeniden yapma kararı aldı.
Mart ayındaki önlemler kapsamında Türkiye, Yunanistan ile sınır kapılarında yolcu ve araç giriş çıkışlarını durdurdu, yük taşımacılığında ise kısıtlamaya gitmedi.
Bu kapıların ne zaman açılacağı henüz belirsiz.
Bulgaristan: Haziran sonuna kadar acil durum
Bulgaristan'da kayıtlı vaka sayısı 2 bin 993, ölüm sayısı ise 167.
Salgının başında olağan üstü hal ilan eden Bulgaristan hükümeti, 13 Mayıs'ta ise bunu, epidemiyle ilgili acil duruma çevirdi.
Hükümet, son haftalardaki yeni vaka sayılarına bakarak bunu, Haziran ayı sonuna kadar uzattı.
Ancak ülkede restoranların ve alışveriş merkezlerinin kapalı olması ile şehirlerle seyahat gibi kısıtlamalar kaldırılmış durumda.
Mart ayındaki önlemler kapsamında Türkiye, Bulgaristan ile sınır kapılarında yolcu ve araç giriş çıkışlarını durdururken yine yük taşımacılığını kısıtlamadı.
Aynı ay Kırklareli Valiliği'nden yapılan açıklamada şu ifadeler de yer aldı:
"Ülkemizde oturum iznine sahip olan Yunanistan ve Bulgaristan vatandaşları (…) ülkemize giriş yapabilecektir. Yunanistan'da ve Bulgaristan'da oturum iznine sahip olan Türk vatandaşları da çıkış yapabilecektir. Ancak bu madde kapsamında giriş veya çıkış yapacak olan kişiler bu haklarını pandemi tehlikesi geçene kadar yalnızca bir defa kullanabilecektir."
Bulgaristan sınırının yeniden ne zaman tamamen açılacağı da belirsizliğini koruyor.
İran: İkinci dalga mı söz konusu?
İran, dünyada koronavirüsün en ciddi etkilediği ülkelerden biri oldu ve Türkiye de salgınla mücadelenin başlarında aldığı ilk önlemler kapsamında İran'la sınırlarını kapattı.
Ülkedeki verilerin doğruluğu uluslararası alanda en başından beri tartışma konusu oldu.
Resmi verilere göre ülkede kayıtlı vaka sayısı 180 bin 156.
Ülkede koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 8 bin 584.
Tahran, salgınla mücadele kapsamında hayata geçirdiği kısıtlamaları, Nisan ortasından itibaren gevşetmeye başladı.
Ancak vaka sayılarında son haftalarda yaşanan yükselme, "Ülkeyi ikinci dalga mı vuruyor?" sorusunu gündeme taşıdı.
BBC'nin teyit birimi Reality Check'ten Zülfikar Ali, Haziran ayının ilk haftasında ülkede günde ortalama 3 binden fazla vaka tespit edildiğini, bu rakamın bir önceki aya kıyasla yüzde 50 daha fazla olduğunu aktarıyor.
Normalleşme kapsamında alışveriş merkezleri, çarşılar, restoranlar, kafeler, müzeler, ören yerleri, cami ve dini mekanlar yeniden açılmış durumda. Şehirler arası ulaşıma da artık izin veriliyor.
Yetkililer, ikinci dalganın olup olmadığına dair yorum yapmazken, vakalardaki artışın daha fazla testle ilgili olabileceği açıklamaları yapıldı.
Bu arada İran Sağlık Bakanı Saeed Namaki ise insanların sosyal mesafe kuralına uymadığını belirtti. Namaki, İran haber ajansına yaptığı açıklamada, "İnsanlar bu hastalıkla ilgili tamamen dikkatsiz davranmaya başladı" dedi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de salgının kötüleşmesi durumunda kısıtlamaların yeniden hayata geçirilebileceğini söyledi.
Türkiye, Şubat ayında İran'la; Ağrı'daki Gürbulak, Van'daki Kapıköy ve Hakkari'deki Esendere Sınır Kapılarını kapatmıştı.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 4 Haziran'da yaptığı açıklamada, Ağrı'daki Gürbulak Sınır Kapısı'nın yeniden yük taşımacılığına açıldığını duyurdu.
Pekcan açıklamasında, bu sınır kapısında, sağlık ve güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle ticari araç giriş-çıkışlarına yeniden izin verildiğini belirtti.
Irak: 10 Haziran'da en yüksek rakamı yaşadı
Irak'ta hali hazırdaki kayıtlı vaka sayısı 16 bin 675, ölüm sayısı ise 457.
Bu veriler, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ni de kapsıyor.
Irak'ta 10 Haziran'da, Şubat ayından bu yana bir gün içinde en fazla ölüm olayı yaşandı.
10 Haziran'da 34 kişi koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti.
Ölüm oranlarının artması durumunda ülkenin sağlık sisteminin çökmesinden endişe ediliyor.
Ülkede 17 Mart'ta hayata geçirilen kısıtlamalar 21 Nisan'da gevşetilmişti.
Ancak güncel vaka sayıları karşısında Bağdat, Mayıs ayında alınan kararla 14 Haziran'a kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 4 Haziran'da yaptığı açıklamada, Habur Sınır Kapısı'nın yeniden yük taşımacılığına açıldığını duyurdu.
Suriye: Veriler yeterli mi?
Suriye, yıllardır süren çatışma süreci ve içinde bulunduğu zor insani şartlar nedeniyle koronavirüs karşısında kırılgan bir ülke olarak görülüyor.
Ülkedeki kayıtlı vaka sayısı 152, ölüm sayısı ise altı.
Bu veriler sadece, Şam yönetiminin ülkede kontrolü altında bulunan bölgeleri kapsıyor.
Diğer alanlara dair teyitli veriler bulunmuyor.
Bununla birlikte Suriye'nin açıkladığı verilerin şeffaflığı da uluslararası kamuoyunda sorgulanıyor.
Mart ayında, Kilis'te bulunan ve Suriye'nin, Türkiye'nin desteklediği grupların denetimindeki alanlarına açılan Öncüpınar ve Çobanpınar sınır kapıları, TIR giriş çıkışları dışında kullanıma kapatıldı.
Kapıların durumuyla ilgili henüz yeni bir açıklama yapılmadı.
Tiflis (Gürcistan)
Gürcistan: Sınırdaki emek hareketi de aksadı
Gürcistan, koronavirüsten az etkilenen ülkeler arasında yer alıyor.
Ülkedeki kayıtlı vaka sayısı 832, ölüm sayısı 13.
İki ülke arasındaki Sarp Sınır Kapısı, Mart ayında, yolcu ve araç trafiğine kapatıldı, yük taşımacılığına ise kısıtlama getirilmedi.
Sarp, Türkiye'nin en işlek sınır kapılarından. Kısıtlama nedeniyle Gürcü işçiler, geçmiş yıllarda olduğu gibi, Doğu Karadeniz'deki çay hasadına çalışmaya gidemedi.
Kapının yolcu ve araç geçişine ne zaman açılacağı belirsiz ancak Gürcistan Başbakanı Giorgi Gakharia, 1 Temmuz'dan itibaren yabancı turistleri ülkeye kabul etmeye başlayacaklarını, bunu yaparken komşu ülkelerle kara sınırlarında güvenlik koridorları oluşturacaklarını söyledi.
Bu açıklama, iki ülkenin sınırdaki kısıtlamaları karşılıklı olarak kaldırabileceği yorumuna neden olmuş durumda.
Ermenistan: Başbakan enfekte oldu
Ermenistan'da kayıtlı vaka sayısı 14 bin 669, ölüm sayısı ise 245.
BaşbakanıNikol Paşinyan da koronavirüs teşhisi konulan Ermenistan vatandaşları arasında yer alıyor.
Ülkede salgın karşısında ilan edilen olağan üstü hal, 14 Mayıs'ta alınan bir kararla 13 Haziran'a kadar uzatıldı.
Ancak Mayıs ayı içinde alışveriş merkezleri ve toplu taşımayı da kapsayan bazı kısıtlamalar kaldırıldı.
Türkiye ve Ermenistan arasındaki Alican sınır kapısı, 1993 yılından bu yana kapalı bulunuyor.
