Kraliçe'nin avukatları İskoçya'nın yeşil enerji yasasında değişiklik yaptırdı

İskoçya Parlamentosu'na sunulan bir yasa tasarısının, avukatlarının müdahalesi üzerine, Kraliçe'ye ait toprakların yeşil enerjiyi teşvik amaçlı önlemlerden muaf olmasını sağlayacak şekilde değiştirilerek onaylandığı anlaşıldı.

Yapılan değişiklik, kraliyete ait toprakların, Kraliçe'nin onayı olmadan yeşil enerjiyi teşvik amacıyla kamulaştırılamayacağı anlamına geliyor.

Saray ile İskoçya hükümeti arasında bu konuda yapılan yazışmalar önce Guardian gazetesine sızmıştı.

Buckingham Sarayı, yapılan değişikliğin yasanın özüne dokunmadığında ısrarlı.

İskoçya hükümeti de Kraliçe'nin yasaların üzerinde olmadığını söylüyor ama çıkarlarını ilgilendiren konularda yasal olarak onayının alınması gerektiğine işaret ediyor ve değişiklikliği İskoçya Parlamentosu'nun da kabul ettiğini vurguluyor.

Fakat, Liberal Demokrat İskoçya Parlamentosu üyesi Willie Rennie, ayrıntıları ancak Bilgi Edinme Özgürlüğü kapsamında öğrenilen bu tür lobi faaliyetlerinin, aslında açık bir şekilde bildirilmesi ve şeffaf olması gerektiğini söyleyerek müdahaleyi eleştirdi. "İskoçya'nın arkasından iş çevriliyor" diye konuştu.

Yasa ve değişiklik neyle ilgili?

Isıtma Ağları Yasası, evler ve binaların fosil yakıtla çalışan kombiler yerin altına borular döşenerek ısıtılmasını teşvik etmeyi amaçlıyor.

Saray ile İskoçya hükümeti arasındaki yazışmaların temelinde "Kraliçe'nin onayı" diye bilinen bir mekanizma yatıyor. Buna göre Kraliyet'in kendi çıkarlarını ilgilendirebilecek yasaları önceden görme ve itirazını seslendirmesi mümkün oluyor.

Burada Kraliyet açısından kaygı yaratan şeyin, tasarıda düzenlenen "zorla kamulaştırma" ya da müsadere düzenlemesi olduğu anlaşılıyor.

Bu, hükümetin önemli kamu yararı görülen durumlarda, örneğin büyük altyapı projeleri gerektirdiğinde, bir toprak ya da mülke sahibinin rızası olmadan el koyabilmesini sağlayan bir yasal süreç.

'Yasalar halkın arkasından gizlice değiştiriliyor'

Belgelere göre, Isıtma Ağları Yasa Tasarısı geçen yıl İskoçya Parlamentosu gündemine girmiş ve onaylanmadan önce bu yılın Ocak ayında Kraliçe'nin onayı için başvurulmuş.

Enerji Bakanı Paul Wheelhouse İskoçya Parlamentosu'nda yapılan değişikliği açıklarken, Kraliçe'ye ait topraklarların ısıtma ağları için kullanılmasının gerekebileceği nadir durumlarda, "majestelerinin" toprakları için zorla kamulaştırma düzenlemesinin farklı işletilmesi gerekeceğini söyledi.

Zaten bu tür faaliyetleri de muhtemelen daha çok özel şirketlerin yürütmesi söz konusu olacağı için zorla kamulaştırma kararı ihtimalinin çok küçük olduğunu anlattı.

Liberal Demokrat Willie Rennie'nin eleştirileri ise daha çok demokratik usule ilişkin. Kraliçe adına yapılan lobi faaliyetlerinin şeffaf olması gerektiğinde ısrar ediyor.

"Yapılan araştırma Kraliçe'nin onayı düzenlemesinin parlamentonun geçmişte kalmış bir işlevsiz bir mirası olmadığını, hala uygulamada olduğunu gösteriyor. Sonuç ise, yasaların, İskoçya'nın arkasından iş çevirilerek değiştirilmesi. İnsanların demokrasiden beklediği bu değil. iskoçya hükümetinin sürece teşne olmasının halkı şok edeceğine eminim. Durumu halktan gizlemeye bu kadar hazır olmaları şeffaflıkla hiç ilgilenmediklerini gösteriyor."

'Kraliçe yasaların üzerinde değil, istisnalar hariç'

Buckingham Palace sarayı sözcüsü de eleştiriler üzerine bir açıklama yaptı.

Sözcü, "Teknik netlik ve Yasanın Kraliyet'e uygulanışı konularında tutarlılık sağlamak amacıyla yasalar konusunda Kraliyet'e danışılabilir. Bu süreç hiç bir yasanın özünü değiştirmez" dedi.

İskoçya hükümeti ise Kraliyet'in de "muafiyet ya da farklı muamele gerektiren meşru bir sebep olmadıkça" herkes gibi yasalara tabi olduğunu söyledi.

Bir hükümet sözcüsü "Ancak bir yasa egemenin mülkü ya da çıkarlarını etkiliyor ise o konuda Kraliyet'in onayının alınması yasalar gereğidir. Bu olayda da yaşanan budur" dedi.

Sözcü "Bu olayda İskoçya hükümeti, Kraliçe'nin özel mülkü söz konusu olduğunda zorla müsadere hakkını sınırlamayı uygun bulmuştur" diye ekledi ve bakanın konuyla ilgili açıklamalarından sonra Parlamento'nun da değişikliklere onay verdiğini hatırlattı.