Kıbrıs’ı federal çatı altında yeniden birleştirmeyi hedefleyen çözüm çabalarının art arda başarısız olması, Kuzey Kıbrıs'taki erken genel seçimlerde adada iki ayrı devleti savunan sağ partilere yaradı.
Kuzey Kıbrıs'ta pazar günü yapılan oylamada, koalisyon iktidarının büyük ortağı, merkez sağdaki Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) zaferiyle sonuçlandı. UBP’nin aldığı yüzde 36,5 oy oranı her ne kadar tek başına iktidar olmaya yetmese de, merkez sağın köklü partisi 2013’teki seçimlere göre oylarını yüzde 10’dan fazla artırdı.
Resmi olmayan sonuçlara göre, Kıbrıslı Türklerin 50 sandalyeli Cumhuriyet Meclisi’ne iki yeni sağ parti daha girdi. Böylece meclis, tarihinde ilk kez dördü sağ görüşlü altı partiden oluşan çok sesli bir temsiliyet düzeyine yükseldi.
İlk kez seçime katılan Halkın Partisi, geçmişte Rauf Denktaş da dahil olmak üzere üç farklı cumhurbaşkanına çözüm çabalarında müzakerecilik yapmış olan profesör Kudret Özersay liderliğinde önemli bir başarıya imza attı. Halkın Partisi ilk sınavında oyların yüzde 17’sini alarak üçüncü sıraya yerleşti ve kurulması muhtemel bir koalisyonun altın anahtarı haline geldi.
Hükümeti kurma görevini alarak yeni bir koalisyon arayışına başlayacak olan UBP lideri Hüseyin Özgürgün’ün, sağ tandanslı Halkın Partisi ile güçlü bir koalisyon oluşturması olasılıkların başında geliyor. Ancak HP lideri Kudret Özersay’ın seçim döneminde Özgürgün’e yönelik sert muhalefeti bu ortaklığı imkansız kılarsa, seçimin lideri UBP’nin 50 sandalyeli mecliste güçlü bir hükümet için bu kez üçlü bir koalisyonu denemesi gündeme gelebilir.
Çözümsüzlük seçmeni sağ partilere yöneltti
Çözümden umudunu kesen Kıbrıs Türk halkı, kullandığı oyların yüzde 67’sini, Rumlarla federal çözüm yerine, adada iki egemen devletin varlığına dayalı bir yapıyı benimseyen sağ partilere verdi.
Kıbrıslı Türk seçmenin tercihinde, ülkedeki sosyo ekonomik sorunların çözümü için Kuzey Kıbrıs'ı resmen tanıyan tek ülke olan Türkiye’yle ilişkilerin güçlendirilmesi talebi de etkili oldu. Bu husus, sağ partilerin öncelikli vaatleri arasında yer alıyordu.
Cumhuriyetçi Türk Partisi'nden büyük düşüş
Seçimde en büyük oy kaybını, Rumlarla federal çözümü savunan merkez soldaki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) yaşadı. Anamuhalefetteki CTP, birinci sırada çıktığı 2013 seçimlerine göre yüzde 16 oranında oy kaybetti ve ikinci oldu. Seçim sonucu CTP tarihindeki en büyük yenilgilerden biri olarak niteleniyor. CTP lideri Tufan Erhürman, hiçbir koşulda UBP ile koalisyon kurmayacağını açıklamıştı.
Seçimlerde yüzde 5’lik barajı aşarak meclise 3 parti daha girdi. Bunlar arasında ilk kez seçime katılan ve Kuzey Kıbrıs'taki Türkiye kökenli seçmeni etrafında toplamayı hedefleyen sağ görüşlü Yeniden Doğuş Partisi (YDP) yer aldı. YDP kesin olmayan sonuçlara göre yüzde 1 farkla barajı geçti.
Meclisin diğer 2 üyesi, şimdiki cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın arkasında bıraktığı Toplumcu Demokrasi Partisi ile kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın oğlu Serdar Denktaş’ın liderliğindeki Demokrat Parti oldu. Koalisyonun küçük ortağı Demokrat Parti önceki seçimlere göre yüzde 15 düzeyinde oy kaybetti, TDP ise oylarını yüzde 1 oranında artırdı. İki parti de yüzde 8 civarında oy aldı.
Öncelik ekonomi oldu
Geçen seçime göre katılımın yüzde 7 düzeyinde azaldığı seçimlerde, kayıtlı 190 bin seçmenin yüzde 62’si sandığa gitti. İlk kez bu seçimlerde Kıbrıs sorunu, sosyo ekonomik meselelerin gölgesinde kaldı. Partiler seçmene daha şeffaf ve iyi bir yönetim, ekonomik sorunların çözümü, yeni projeler gibi vaatlerde bulundu. Kıbrıs sorununu çözme vaadi, bu seçimlerin gündeminde yoktu.
Kesin olmayan seçim sonuçları, yeni bir koalisyonu zorunlu kılıyor. Geçmişteki deneyimler, ancak iki partili güçlü bir koalisyonun uzun ömürlü olabileceğini gösteriyor. UBP liderinin üç partili bir koalisyona yönelmek zorunda kalması ya da koalisyon kurma çabalarının sonuçsuz kalması halinde, erken seçimin bir siyaset geleneğine dönüştüğü KKTC’de tekrar sandık başına gidilmesi sürpriz olmaz. Seçimin tekrarlanması durumunda UBP’nin bu kez tek başına iktidarı yakalaması, yüksek olasılık olarak gösteriliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Selim Sayarı / Lefkoşa
