KYK borçları tartışması: Borçlu gençler ne istiyor, siyaset nasıl tepki veriyor?
Yıllardır tartışılan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) öğrenim kredisi borçları konusu, son günlerde bazı gençlerin KYK borçlarına karşı yürüttükleri kampanyanın sosyal medyada görünür olması ardından yeniden kamuoyunun gündemine geldi
13 Temmuz 2022 08:30
Yıllardır tartışılan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) öğrenim kredisi borçları konusu, son günlerde bazı gençlerin KYK borçlarına karşı yürüttükleri kampanyanın sosyal medyada görünür olması ardından yeniden kamuoyunun gündemine geldi.
Birçok muhalefet partisi de konuyla ilgili açıklama yaparak KYK borçlarının faizlerine tepki gösterdi.
Hükümet cephesinden ise henüz resmi bir açıklama gelmedi.
Tartışma nasıl doğdu?
KYK borçlarını eleştiren bir grup genç, KYK Borçlular Hareketi imzasıyla bir kampanya yürütüyor.
Hem bu hareket hem de bireysel olarak KYK borçlusu gençler, son dönemde hesaplanan yüksek faizleri sosyal medyada gündeme getirdi.
Gençler, kendileri için hesaplanan faizlerin ekran görüntülerini sosyal medyada paylaşmaya başladı.
Bunun ardından siyasi partiler de konuyu daha yoğun şekilde ele aldı.
Muhalefet partileri ardı ardına konuyla ilgili açıklamalar yaptı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bir gencin borcuyla ilgili tweet'ini alıntılayarak paylaştığı mesajında faizli borçları ödememe çağrısında bulundu:
"Gençlere sesleniyorum: Faizli KYK borçlarını ödemeyin! Bir sene içinde iktidara geliyoruz; sözünü verdiğim gibi, sizden sadece ana para talep edilecek, o da iş bulduğunuzda."
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de yine Twitter'dan paylaştığı mesajında, "Alınan paranın kat kat fazlasıyla borçlanmanın bitmesine de, KYK borçlarının, sosyal sorumluluk projeleriyle geri ödenmesine de çok az kaldı!" dedi.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ise Twitter'da, "100 milyar doları Suriyelilere ümmete yardım diye 71 milyar doları değişik ülkelere insani yardımı diye harcayan AK Parti öğrencilere tefeci faizi uyguluyor. İnanılır gibi değil. Yandaş şirketlerin silinen borçlarını tahsil edip öğrencilerin borçlarını ödeyerek sileceğiz" mesajını paylaştı.
AKP'li Külünk'ten faizlere tepki
Hükümet cephesinden konuyla ilgili henüz bir açıklama gelmezken Adalet ve Kalkınma Partisi MKYK üyesi ve eski milletvekili Metin Külünk yüksek kredi faizlerine tepki gösterdi.
Külünk, paylaştığı Twitter mesajlarında ilgili kurumların bu sorunu çözeceğine inandığını söyledi:
"Öğrencilerimizin aldığı KYK kredilerine uygulanan faiz öğrencilerimiz arasında çok ciddi rahatsızlığa neden oldu, Mutlaka kaldırılmalıdır. Evlatlarımız derslerine mi odaklansın, yoksa 4 yıl sonra ödeyeceği faiz miktarına mı… Olmaz, olmamalı.
"İnanıyoruz ki, ilgili kurumlarımız bu sorunu mutlaka çözecektir. Faizsiz taksit yapılanması olmalı."
'26 bin TL'lik borcum 74 bin oldu'
Peki KYK kredisi borçlusu gençler ortadaki durumu nasıl yorumluyor ve ne istiyor?
BBC Türkçe'ye konuşan KYK borçlusu gençler, özellikle ekonomik sorunların arttığı bir dönemde bu borçların hayatlarına çok büyük bir engel çıkarttığını söylüyor.
Erzincan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi bölümünden yeni mezun olan Ayşenur, e-devlet üzerinden geçtiğimiz günlerde borcunu öğrendiğini, çok şaşırdığını ve sonra birçok kişinin aynı şeyi yaşadığı bilgisine ulaştığını söylüyor:
"Ben 26 bin küsurluk bir borca imza atmıştım. Şimdi toplam 74 bin TL'lik borç çıktı. Eğer peşin ödersem yüzde 30 indirimli oluyor. Bunu öğrendikten sonra çevremdeki birçok kişinin de aynı şeyi yaşadığını gördüm."
Ayşenur, şimdi iş aradığını ve işe girmesi durumunda bu borcun kendisini çok zorlayacağını belirtiyor:
"KPSS'ye çalışıyorum ve iş arıyorum. Kamuda işe girmek kolay değil. Eğer özel sektörde bir işe girersem büyük ihtimalle asgari ücret alacağım ve aldığımın büyük bir parçasını borca vereceğim. Neden kendi ülkemde, imza attığım tutar dışında bir miktar ödemek durumuna sokuluyorum? Enflasyonun bedelini neden biz ödemek zorundayız?"
Ayşenur çözüm için ilk adım olarak bu borçların faizlerinin silinmesi gerektiğini savunuyor.
'Borçların silinmesini talep ediyoruz'
Geçen yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olduğunu ve staj ardından şimdi iş aradığını belirten Mert Batur, kendi ödeme emrinin geçtiğimiz aylarda geldiğini, ana borcunun faizle ikiye katlandığını, çevresinde 180 bin TL'ye varan borçla karşılaşan gençler olduğunu anlatıyor.
2020'den bu yana KYK Borçluları Hareketi adıyla bir araya geldiklerini belirten Batur, 2017'den bu yana özellikle seçim dönemlerinde siyasetçilerin sözler verdiklerini, 2019'da hükümetin de bu konuda bir adım atacağını söylediğini ancak bir adım görmediklerini söylüyor.
2020'de hareketi kurmalarından sonra Meclis'te borçların yeniden yapılandırması konusunda bir karar çıktığını ancak bunun da sorunları çözmediğini ekliyor:
"Bu borçların ödenmemesinin temel nedeni bu gençlerin henüz bir işe girmemiş ya da girse bile asgari ücret seviyesinde kazanıyor olması. O günden bugüne enflasyondaki yüksek artış ve hesaplama yöntemindeki değişiklik borçları çok katlamış oldu. Temelde, sosyal devletin gereği olarak borçların silinmesini talep ediyoruz. Meclisten bir günde geçecek bir yasaya bakıyor. KYK'nın burs ve kredilerinin yeniden düzenlenmesi gerekiyor."
Konuyla ilgili resmi verilerin şeffaf olmadığını savunan Batur, kendi hesaplamalarına göre beş milyonun üzerinde gencin KYK borçlusu olduğunu, borçları nedeniyle icra takibine uğrayan gençlerin sayısının ise yüz binlerce olduğunu öne sürüyor.
'Bu borç hayallerimizi, kendi hayatımızı kurmamızı engelliyor'
Borçlarının hesaplanmasını bekleyen de tepkili.
Lisans eğitimini bitirip Yıldız Teknik Üniversitesi'nden sosyoloji bölümünde yüksek lisans eğitimine başlayan Ebru Sert, lisansta 29 bin kredi kullandığını, şimdi faizinin hesaplanmasını beklediğini belirtiyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Sert, öfkeli olduğunu söylüyor.
Borç durumunun gündelik hayatlarına sirayet ettiğini belirten Sert, bunun hayat kurmalarının önünde bir engel olduğunu aktarıyor:
"Herhangi bir planımızda dahi devlete olan borcumuzu düşünmek durumunda kalıyoruz. Hayatında çeşitli değişiklikler yapmak isteyen fakat halihazırda KYK borcu bulunduğu için yapamayanlar, evlenmek isteyip evlenemeyenler, ailesinin evinden ayrılıp üniversiteye gelip kendine bir hayat kurmaya çalışıp mezun olduktan sonra iş bulamayan ve aile evine dönmek zorunda kalanlar... Bunlar ilk elden aklımıza gelenler. Bu borç hayallerimizi, gelecek planlarımızı, kendi hayatımızı kurmamızı engelliyor."
'KYK borcu yüzünden mezun olmak istemiyorum'
Konuştuğumuz, Hacettepe Üniversitesi psikoloji bölümü üçüncü sınıf öğrencisi İbrahim Demiryürek ise mevcut KYK kredisinin kendisinin de yetersiz olduğunu savunuyor:
"Şu anda kirada oturuyorum. Evde iki kişiyiz, 1250'şer kira ödüyoruz ve KYK'nın miktarı 850 TL. Bununla kiramızı bile ödeyemiyoruz. Part-time işlerde, kafelerde, komilik, garsonluk gibi işlerde çalışıp bir yandan geçimimizi bunlarla sağlıyoruz. Bu işlerin okulumuzla çakıştığı günler de oluyor ama geçinebilmek adına okula değil de çalışmaya gidiyoruz."
Üniversite öğrencisi, bu kredinin artırılması ve bunun burs olarak verilmesi gerektiği görüşünde.
Demiryürek, KYK borcu nedeniyle mezun olmak istemediğini de ekliyor:
"KYK kredisi yüzünden mezun olmak istemiyorum çünkü diğer arkadaşlarım mezun olduğunda 100, 150 bin liralık kredi borçlarıyla mezun oldu ve ben geleceğim adına bundan ötürü endişe ediyorum. Bu borçla hayata atılmak, geçinmek ve bunu ödemek zor bir şey. Birçok gencin bu şartlar altında yapamayacağı bir şey. En azından bir yıl daha geciktireyim diyorum. Bu sıkıntıya da bir çare bulunduktan sonra mezun olmak istiyorum. Bunu ödeyecek bir durumda değilim, milyonlarca genç de böyle."
