Liberal Araştırmacılar Platformu: Daron Acemoğlu'nun çalışması, ekonomik büyüme ve refahın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini belirtiyor

T24 Ekonomi

Liberal Araştırmacılar Platformu tarafından, Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu ve ekibinin çalışmasına ilişkin olarak yapılan özette, "Acemoğlu ve ekibinin Nobel’e layık görülen çalışması, geleneksel neoklasik ekonomi yaklaşımını eleştiriyor. Acemoğlu ve ekibi ekonomik büyüme ve refahın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini belirtiyor" denildi. Acemoğlu ve ekibinin çalışmasının Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin, güçlü ve kapsayıcı kurumlar inşa ederek sürdürülebilir büyümeye ulaşabileceğini gösterdiği ifade edilen özette, "Ekonomik kalkınma yolunda güçlü kurumlar, siyasi reformlar ve kapsayıcı bir ekonomik model inşa etmek, Türkiye’nin ve diğer ülkelerin geleceği için büyük bir öneme sahip" ifadeleri yer aldı. 

Liberal Araştırmacılar Platformu, Daron Acemoğlu ve ekibinin Nobel’e layık görülen çalışmasını özetledi.

Acemoğlu'nun, Türkiye’nin ekonomik geleceği ve dünya ekonomisine bakışı konusunda önemli dersler sunarken, araştırmalarıyla gelişmekte olan ülkelerin de dikkatini çektiği belirtilen özette, "Acemoğlu ve ekibinin Nobel’e layık görülen çalışması, geleneksel neoklasik ekonomi yaklaşımını eleştiriyor. Bu geleneksel yaklaşıma göre, ekonomik büyüme genellikle sermaye, teknoloji ve işgücüne dayalı olarak açıklanırken, Acemoğlu ve ekibi bunun yetersiz olduğunu savunuyor. Çalışma, siyasi ve ekonomik kurumların büyüme üzerindeki kritik rolünü ön plana çıkarıyor. Acemoğlu ve ekibi ekonomik büyüme ve refahın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini belirtiyor. Ekonomik kurumlar, sadece ekonomi bilimi açısından değil, aynı zamanda siyaset bilimi perspektifiyle de değerlendirilmeli" denildi. 

Kurumlar ve güç dengeleri

Çalışmanın en çarpıcı noktalarından birinin toplumdaki farklı grupların ekonomik kurumlar üzerindeki etkisi ve bu etkilerin nasıl şekillendiği olduğu vurgulanan özette, "Araştırma, kurumların oluşumunda toplumsal çıkar çatışmalarının rol oynadığını ve nihayetinde siyasi gücü elinde bulunduran grupların bu çatışmalardan avantaj sağladığını savunuyor. Kurumların yapısının, toplumsal güç dengeleri ve siyasi çatışmalar doğrultusunda şekillendiğini belirten çalışma, güçlü siyasi grupların çıkarları doğrultusunda kurumsal değişimlerin nasıl yaşandığını gözler önüne seriyor" denildi. 

Siyasi gücün kurumlara etkisi: Fiili gücün rolü

Araştırmanın bir diğer dikkat çeken noktasının da "fiili siyasi güç" kavramı olduğunu belirtilen özette, şu ifadeler yer aldı:

"Acemoğlu ve ekibine göre, geniş kesimlere yayılan siyasi güç, daha kapsayıcı ve eşitlikçi kurumların ortaya çıkmasına neden olur. Bu tür kurumlar, toplumsal refahı artırarak daha dengeli bir ekonomik büyüme sağlar. Ancak siyasi gücün dar bir grup üzerinde yoğunlaşması, kurumların sadece belirli grupların çıkarlarına hizmet edecek şekilde şekillenmesine yol açabilir. Acemoğlu, bu noktada siyasi reformların ve kurumsal değişimlerin önemine dikkat çekiyor.

Kore deneyi

Araştırmada öne çıkan önemli örneklerden biri de 'Kore Deneyi'. II. Dünya Savaşı'nın ardından Kore yarımadasının ikiye bölünmesi, Kuzey ve Güney Kore'nin birbirinden tamamen farklı ekonomik ve siyasi sistemler geliştirmesine yol açtı. Güney Kore, piyasa temelli ekonomik kurumları benimseyerek hızla kalkınırken, Kuzey Kore merkezi planlı ekonomi modeliyle büyük ölçüde geri kaldı. Bu durum, kurumların ekonomik kalkınma üzerindeki etkisini çarpıcı bir şekilde gösteriyor.

Güney Kore'nin bugünkü ekonomik başarısı, piyasa ekonomisinin ve güçlü kurumsal yapıların nasıl hızlı kalkınma sağlayabileceğine dair önemli bir örnek teşkil ediyor. Araştırma, benzer şekilde, diğer ülkelerin de büyüme ve refah yolunda bu tür kurumsal reformlar yapmaları gerektiğini vurguluyor."

Tarihsel dersler: Talihin tersine dönüşü

Çalışmanın tarih boyunca doğal kaynaklar açısından zengin olan Hindistan ve Meksika gibi ülkelerin sömürge döneminde dayatılan işlevsiz kurumlar nedeniyle nasıl geri kaldığını da incelediği vurgulanan özette, "Buna karşın, Kuzey Amerika ve Avustralya gibi doğal kaynakları daha sınırlı olan ülkeler, güçlü kurumlar sayesinde zenginleşti. Bu örnekler, ekonomik ve siyasi kurumların ülkelerin kalkınması üzerindeki etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor. Güçlü ve kapsayıcı kurumlar, ekonomik fırsatların daha adil bir şekilde dağıtılmasına ve sürdürülebilir büyümeye olanak sağlıyor" denildi. 

Türkiye için kritik dersler

Daron Acemoğlu’nun Nobel Ödülü kazanmasının Türkiye için büyük bir gurur kaynağı olmasının yanı sıra, ekonomik kalkınması için de önemli dersler barındırdığı vurgulanan özette, şunlar söylendi:

"Çalışma, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin, güçlü ve kapsayıcı kurumlar inşa ederek sürdürülebilir büyümeye ulaşabileceğini gösteriyor.

Acemoğlu’nun önerileri, sadece akademik tartışmaların ötesine geçerek, Türkiye'nin ekonomik politikalarına da ışık tutuyor. Gelişmekte olan ülkeler, kurumlarını güçlendirerek, adil bir ekonomik yapı oluşturabilir ve bu sayede toplumsal refahı artırabilir.

Daron Acemoğlu’nun Nobel ödüllü bu çalışması, ekonomik büyüme ve refahın sağlanması için dünya çapında politika yapıcılara da önemli mesajlar veriyor. Ekonomik kalkınma yolunda güçlü kurumlar, siyasi reformlar ve kapsayıcı bir ekonomik model inşa etmek, Türkiye’nin ve diğer ülkelerin geleceği için büyük bir öneme sahip."

TIKLAYIN - Daron Acemoğlu: Bu ödül, iyi bir kariyere sahip olma hayalinden öte bir şey

TIKLAYIN - Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülen Daron Acemoğlu'na tebrik mesajları yağdı; "İktidarın, Acemoğlu'nun tezlerinden ders almasını dilerim"

TIKLAYIN - Daron Acemoğlu'nun T24 konuşmaları: Yapay zekâdan hukuk devletine, ekonomi politikalarından siyasete, ne düşünüyor, hangi önerilerde bulunuyor?

Cansu Çamlıbel'in söyleşisi | Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Türk ekonomisinin yapısal problemlerini 10 senede kalıcı hale getirmiş bir bakandan nasıl umutlanayım?

Murat Sabuncu'nun söyleşisi | Daron Acemoğlu: Dünyanın gelişmekte olan ülkelerin sesine ihtiyacı var, ama o ses için BRICS doğru yer değil

TIKLAYIN - Prof. Daron Acemoğlu: Ekonomideki kriz 1-2 yıl sürecek, üretkenlik sıfır, yapay çözümlerle olmaz; toplumun özgürlüğü, sesi ve özgüveni artmalı