İsyancıların ele geçirdiği Kuzey Kore bandıralı petrol tankeri, Libya'daki geçiş hükümetinin isyancılarla mücadelesindeki çaresizliğini ortaya koydu. İsyancıların kontrolündeki El Sidre limanından Doğu Akdeniz'e açılan tankerde, satılmak üzere 37 bin ton petrol bulunuyordu. Ancak Libya deniz kuvvetlerinin yetersiz kalması üzerine, ABD devreye girdi.
Batılı devletler bir süredir isyancılar ya da radikal gruplara karşı mücadelede zayıf kalan Libya ordusuna, eğitim desteği veriyor. 2011 ekim ayında Libya lideri Muammer Kaddafi'nin devrilmesinden sonra, ülkede geçiş hükümetine rağmen güvenlik konusunda büyük sorunlar olduğu ortaya çıktı. İsyancılar, radikal gruplar ya da kaçakçılar Trablus'ta güçlü bir yönetimin olmamasını fırsata çevirerek etkilerini artırdı.
Friedrich Naumann Vakfı'nda Libya projeleri sorumlusu Birgit Dubois, Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada, her yerde kontrol dışı silah depolarının olduğu ülkede mevcut durumun oldukça karışık olduğunu ifade etti. Ülke genelindeki avantacıların, milisler olduğunu belirten Dubois, vatandaşlık bilinciyle polis ya da asker olarak devlete karşı sorumluluğunu yerine getirmek zorunda olanların çoğunluk olmadığına dikkat çekti.
Sınır muhafızlarını eğitme misyonu
Amerikalılar ve Avrupalılar Libya’daki devletin günden güne daha da zayıflamasını engellemeye çalışıyor. Avrupa 2012 yılında ülkedeki sınır muhafızlarını eğitmek üzere 110 kişilik bir ekiple, iki yıllık Sınır Yardım Misyonu'nu başlattı. NATO ise geri planda kalmayı tercih etti. Libya’ya askeri personel gönderilmeyeceğini açıklayan NATO, sadece Libya yönetiminin isteği üzerine, ülkedeki savunma yapısını kurmak üzere bir danışman ekibi oluşturdu.
Libya'ya yapılacak askeri yardımların ise devletlerarası düzeyde yapılması planlandı. Cambridge Üniversitesi'nden Libya uzmanı Jason Pack, devletler arasında uzun süre Libyalı askerlerin eğitiminin koordinasyonu üzerine ilerleme sağlanamadığına dikkat çekti. Pack, 6-7 Mart tarihlerinde Roma'da düzenlenen konferansta birtakım sözleşmeler üzerinde uzlaşılmasına rağmen, koordinasyona ön ayak olan bir ulus olmadığını belirtti.
'Askerler Libya dışında eğitiliyor'
ABD’nin Libya'daki büyükelçiliğinden yapılan açıklamaya göre, Amerika, Libya Savunma Bakanlığı’na danışmanlık desteği veriyor. Kasım ayında ABD Savunma Bakanlığı'ndan bir sözcü, Washington yönetiminin 5 bin ile 8 bin Libyalı'yı kapsayacak temel bir askeri eğitim vereceğini ve eğitimin Bulgaristan’da yapılacağını açıklamıştı.
İtalya da 5 bin askerin eğitimi konusunda geçiş hükümetiyle uzlaşmıştı. Libya uzmanı Jason Pack, yine İngiltere, Fransa ve Türkiye'nin de Libyalı güvenlik güçlerinin eğitimine talip olduklarını açıkladıklarını belirtti.
'Eğitim için kimler seçiliyor?'
Eğitim misyonları, şimdiye kadar Libya dışında yürütülüyor. Libya uzmanı Jason Pack, Libya'daki mevcut durumun eğitim desteğinin ülke içinde verilmesine olanak sağlamadığını belirtti. Amerikalıların kısa bir denemesi olduğuna dikkat çeken Pack, ancak silahlarının çalındığını belirtti.
Kimsenin eğitim alan Libyalıların nasıl yeniden ordu içinde uyumlu hale gelebileceğini bilmediğini belirten Pack, eğitim alacak kişilerin nasıl seçildiğinin de bilinmediğine dikkat çekti. Pack, 'Daha açık anlatmak gerekirse, İslamcılar, milisleri güçlü olduğu için hükümeti baskı altına alıp eğitim için seçilmelerini sağlayabiliyor mu?' dedi.
İsyancılar önemli petrol terminallerini kontrolleri altında tutarak, federal bir Libya bünyesinde daha fazla hak talebinde bulunuyor. Geçiş hükümetinin isyancılar üzerindeki yetkisini artırabilmek için en kısa sürede etkili güvenlik güçlerine ihtiyacı bulunuyor.
