Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) bugün, Mars'a inen uzay aracı Perseverance'dan yeni fotoğraflar yayımlaması bekleniyor.
Bir tonluk robotun dün gece Türkiye saatiyle 23:55'te Mars'taki Jezero Krateri'ne inişi sırasında NASA'nın kumanda merkezinde büyük heyecan yaşandı.
Perseverance'ın inişinden bu yana 2,7 milyar dolarlık aracın üzerinde uydular dolaşıyor.
Bu uydular, robottan gelen verileri Dünya'ya aktarıyor. Bunlar arasında uzay aracının etrafının görüntüsü ve inişi sırasında çektiği yeni fotoğrafların da olması bekleniyor.
NASA yetkililerine göre Perseverance hedeflenen iniş alanının neredeyse tam ortasında bulunuyor.
Burası, bir gölün kenarında oluşan eski bir nehir deltasına iki kilometre kadar uzaklıkta.
NASA yetkilileri, tehlike sensörlerinin tekerler açılmadan önce son anda uzay aracının engebeli bir alana inmesini önlediğini söylüyor.
Önümüzdeki günlerde aracın zorlu arazi koşullarında hareket ederken hasar görüp görmediği incelenecek.
Bundan sonraki aşamada uzay aracının, ana kamera sisteminin bağlı olduğu direğinin yükseltilmesi gerekiyor.
Aracı Mars'ın yüzeyine indiren yazılım da Perseverance'ın arazide ilerlemesini mümkün kılacak yazılımla değiştirilecek.
Ancak şüphesiz, kamuoyunu en fazla heyecanlandıracak şey görüntüler olacak olacak.
'Yüksek çözünürlüklü sesli video'
Perseverance projesinin başkan yardımcısı Matt Wallace, "İlk kez kendimizi başka bir gezegene inerken çekilmiş yüksek çözünürlüklü bir videoda göreceğiz" dedi.
Matt Wallace, "Sanırım bu videoyu çekmeyi başardık. Umarım heyecan verici video olur. Üstelik bu görüntüler sesli olacak" diye konuştu.
NASA'nın kumanda merkezi ekibi, inişin başarılı olmasına rağmen uzun süre heyecanlarını üzerinden atamadı.
Aracın başarılı bir şekilde indiğini, uzaktan ölçüm sonuçlarının gelmesinden sonra projenin yönlendirme, navigasyon ve kontrol sorumlusu Swati Mohan duyurdu.
Mohan BBC'ye, "Haberi verebilmek için duymam gerekenlere o kadar çok odaklanmıştım ki, gerçekten indiğimizi "İniş doğrulandı" diye bağırdıktan ve insanların sevinç çığlıkları atmasından sonra fark ettim. Gerçekten Mars'taydık. Prova yapmıyoruz. Bu gerçekti" dedi.
Projenin kontrol merkezi California'nın Pasedana kentindeki Jet İtki Laboratuvarı'nda.
Sıkı koronavirüs protokolleri nedeniyle NASA, burada görev yapacak kişilerin sayısını sınırlamak zorunda kaldı.
Bu nedenle proje yöneticilerin büyük kısmı başka merkezlerden gatta evlerinden çalışmak zorunda kaldı.
Purdue Üniversitesi'nden Briony Horgan, "Normalde hepimiz Pasedana'da olup işe koyulacaktık. Pandemi sırasında bunu başarmak kolay olmadı. Ama NASA, bunun gerçekleşmesi için kaynaklarını yönlendirerek mükemmel bir iş başardı" dedi.
'Helikopter deneyi'
Perseverance, Mars'ta bir helikopter deneyi de yapacak. Uzay aracının beraberinde getirdiği bir mini helikopter ilk kez başka bir dünyada uçacak. NASA uzmanları bunun Mars için bir tür "Wright Kardeşler anı" olacağını söylüyor.
Daha sonra uzay aracı asıl görevine odaklanacak ve Kızıl Gezegen'de mikrobiyolojik yaşam izleri arayacak.
California Üniversitesi'nden gezegen bilimci Bethany Ehlmann, "Bu yaşam formlarının Dünya'da 3,5 milyar yıl önce yaşadığını biliyoruz. Cevabını aradığımız soru; bunların Mars'ta da 3,5 milyar yıl önce, göl diplerinde yaşayıp yaşamadığı" dedi.
Perseverance bu kapsamda önce Jezero'nun eski delta sistemine yönelecek. Uzay aracı deltanın tabanından örnekler toplayacak sonra kraterin kenarına gidecek.
Uydular daha önce 45 km çapındaki kraterde kil ve karbonat dahil birçok kaya türü olduğunu tespit etmişti.
Perseverance tüm bu oluşumları mikroskobik seviyede inceleyebilecek cihazlara sahip.
Araç, topladığı kaya örneklerini küçük tüplere doldurup krater zeminine bırakacak. Bunlar daha sonra başka bir görevde indirilecek araçla toplanarak Dünya'ya getirilecek.
