Angela Merkel Kırgızistan'a giden ilk Alman başbakan. Başkent Bişkek’te Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ile bir araya gelen Merkel ülkenin Avrupa Birliği (AB) ile daha yakın ilişkiler içine girmesi konusunda Almanya’nın destek vereceğini söyledi. Kırgızistan 2015 yılından bu yana Avrasya Ekonomik Birliği’nin üyesi. Birliğin baskın üyesi ise Rusya. Bu yüzden Birlik ülkeleri ile AB arasında gümrük kuralları konusunda sorunlar yaşanıyor. Bu konunun açıklığa kavuşturulması gerektiğine dikkat çeken Merkel ‘Daha yapılacak epey işimiz var ama ben prensipte bu engellerin aşılmasından yanayım’ şeklinde konuştu.
Atambayev ise, Avrasya Ekonomik Birliği’nin üyesi olan Ermenistan ve Kazakistan ile yürütüldüğü gibi, AB’nin Kırgızistan ile de müzakere yapmasını talep etti. Kırgızistan Cumhurbaşkanı ayrıca uzun vadede Lizbon’dan Vladivostok’a uzanan ortak bir ticaret bölgesi oluşturulması fikrine destek verdi. Almanya Başbakanı Merkel, haziran ayı başında partisi Hristiyan Demokrat Birlik'in bir toplantısında, Rusya ile süren tüm anlaşmazlıklara rağmen Avrupa’nın en batısından Pasifik Okyanusu’na kadar uzanan ortak bir ticaret bölgesinden yana olduğunu dile getirmişti. Ancak Merkel, Ukrayna’daki krizi de göz önünde bulundurarak bu hedefe ulaşmaya çalışırken Avrupa’nın prensiplerinden vazgeçilmesinin de söz konusu olmadığını vurgulamıştı.
Ticari ilişkilerde 146. sırada
Kırgızistan yüzölçümü olarak Orta Asya'daki en küçük ikinci ülke ama yine de Almanya’nın yarısından daha büyük. Eski Sovyetler Birliği’nin bir parçası olan Kırgızistan’da yaklaşık altı milyon kişi yaşıyor. Almanya ile ekonomik ilişkiler ise epey sınırlı. Ülke, Almanya’nın ticaret yaptığı ülkeler listesinde ancak 146'ncı sırada yer alıyor. Sosyal demokrat politikacı Atambayev de 2011’den bu yana cumhurbaşkanlığı görevini yürütüyor.
Kırgızistan’ın siyasi ve ekonomik önemi çok büyük olmasa da, Merkel ziyareti ile bir şekilde takdirini sergilemek istiyor. Zira Kırgızistan altı yıl önceki halk isyanı ve hükümet değişikliğinin ardından referandumla başkanlık sisteminden parlamenter rejime geçti ve rotasını Batı'ya çevirdi. Almanya da, Orta Asya’da parlamenter rejime geçen ilk ülke konumundaki Kırgızistan’ın gelişmesine, yatırımlar ve siyasi vakıfların çalışmalarıyla destek veriyor.
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) gözlemlerine göre ülke ekonomisi yüksek ölçüde altın ve kömür madenlerine bağımlı. En önemli döviz kaynağı ise, ülke dışında, özellikle de Rusya’da çalışan Kırgız göçmenlerin para havaleleri.
Bir sonraki durak Ulan Batur
Merkel Bişkek’ten Moğolistan’ın başkenti Ulan Batur’a geçerek Asya-Avrupa Zirvesi’ne katılacak. İki gün sürecek olan zirvede 31 Avrupa ülkesi ve AB yetkilileri ile 20 Asya ülkesi ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) yetkilileri bir araya gelecek. İki yılda bir düzenlenen zirve siyasetten ekonomiye, kültürden eğitime birçok konuda bölgeler arası diyaloğu artırmayı hedefliyor.
