T24 Dış haberler
Mısır'ın Süveyş kentinde yüzlerce protestocu hükümet karşıtı eylemlerin ikinci gecesinde de sokağa çıktı. Güvenlik güçleri, Abdülfettah es-Sisi'yi protesto eden eylemcilere biber gazı ile müdahale etti ve ateş açtı.
Hükümet, cuma günü darbeci lider Sisi'ye karşı başlayan eylemlerin büyüme ihtimalinden endişe duyuyor. The Guardian'ın aktardığına göre dün Süveyş'te eylemler sürerken 2011'de hükümetin devrilmesine giden süreçteki protestoların merkezi Tahrir Meydanı'nda da ağır güvenlik önlemleri alındı.
Dün eylemler için Süveyş'in merkezine giden protestocuları barikatlar ve zırhlı araçlar karşıladı. 2013'te Muhammed Mursi'nin bir askeri darbe ile devrilmesinin ardından yönetime gelen Sisi ve müttefikleri, ülkede protesto yapmayı yasaklayan bir yasa çıkartmıştı. Polis, cuma akşamı başlayan eylemlerin ardından güvenlik önlemlerini arttırdı.
AFP'ye konuşan bir protestocu polisin biber gazının yanı sıra ateşli silahlar da kullandığını ifade etti. Bir başka görgü tanığı da biber gazının çok yoğun olduğunu söyleyerek, "Eylemlerin meydana geldiği şehir merkezinden birkaç kilometre uzakta olmamıza rağmen burnumuz yanıyordu" dedi.
Polis müdahalesiyle karşılaşan protestocular, "Sadece tek bir Allah var ve Sisi, Allah'ın düşmanıdır" şeklinde protestolar attı ve darbeci lidere istifa çağrısında bulundu.
Cuma akşamı başta başkent Kahire olmak üzere çeşitli Mısır kentlerinde yüzlerce kişi sokağa çıkıp Sisi'ye istifa çağrısında bulunmuştu. Eylemlerin sonucunda 74 kişi gözaltına alındı.
Kahireli siyaset analisti Nael Şama, olayların Sisi'nin yüzleştiği en büyük "meşruluk krizi" olabileceğini ifade etti ve eylemlerin devam edeceğini söyledi. Protestocuların 2011'deki gibi, "Ekmek, özgürlük, sosyal eşitlik" diye bağırmadığına dikkati çeken Şama, "ilk dakikadan itibaren istifa çağrısında bulunmaya başladılar" dedi.
Washington Post'un Beyrut büro şefi Liz Sly ise, "Arap Baharı henüz bitmedi" yorumunda bulundu.
Protestolar neden başladı?
2016'da Mısır'ın IMF'den aldığı borçtan sonra Sisi hükümeti ekonomide "kemer sıkma" politikaları uygulamaya başladı. Yükselen fiyatlar Mısır halkı tarafından tepkiyle karşılandı. Haziran ayının resmi verilerine göre her üç Mısırlı'dan biri günde 1.40 dolar olan yoksulluk sınırının altından yaşıyor.
Mısırı'ın sandık ile seçilen ancak daha sonra Sisi önderliğindeki darbe ile devrilen Muhammed Mursi'nin müttefiklerden, sürgünde yaşayan iş insanı Muhammed Ali, bu ay başında başlayarak hükümet karşıtı videolar yayımladı. Videolarda sıklıkla Mısır halkı yoksulluk içinde yaşarken Sisi ve müttefiklerinin lüks içinde yaşadığı belirtiliyor. Muhammed Ali, Cuma günü yayınladığı videoda insanları sokağa çağırdı. Dün yayınlanan videoda ise Ali önümüzdeki Cuma günü "Milyon kişilik yürüyüş" çağrısında bulundu ve protestocuların Mısır'ın bütün meydanlarını doldurması gerektiğini ifade etti.
Sisi hükümetinin muhaliflere baskı uyguladığı biliniyor. 2013'ten bu yana binlerce Mursi destekçisi, laiklik çağrısı yapan aktivistler ve popüler 'blogger'lar gözaltına alındı.
2011 Mısır devrimi
Tunus'ta başlayan "Arap Baharı" 25 Ocak 2011'de Mısır'a sıçramıştı. Mısır'ın neredeyse tüm kentlerinde milyonlarca protestocu "Ekmek, özgürlük, sosyal eşitlik" gibi sloganlar atarak sokaklara çıktı. Güvenlik güçlerinin sert müdahaleleriyle karşılaşan protestocular Cumhurbaşkanı Husnü Mübarek'in istifasını talep etti. Protestolar sonucunda 11 Şubat 2011'de Mübarek istifa etti. İki hafta üç gün süren eylemlerde en az 846 kişi öldürüldü ve 6 binden fazla insan yaralandı. Mübarek'in istifasından kısa süre sonra hükümeti devralan ve 2012'deki seçimlere kadar devam eden Mısır Silahlı Kuvvetler Yüksek Şurası, protestocuların talebi karşısında parlamento ve anayasayı feshetti.
2012'de kendisinin de içinde bulunduğu hareket olan Müslüman Kardeşler tarafından desteklenen Mursi, Mısır'da yapılan ilk demokratik seçimlerde ikinci turda cumhurbaşkanı seçildi.
Haziran 2013'te Mursi'ye karşı protestolar düzenlenmeye başladı. Ordu protestocular ile hükümete uzlaşmaları için 48 saat verdi. Milyonlarca kişinin katıldığı eylemler sonrasında 3 Temmuz 2013'te Genelkurmay Başkanı Sisi önderliğindeki ordu bir askeri darbe düzenleyerek Mursi'yi devirdi.
