Dünya
BBC Türkçe

Model, aktris ve trans aktivist April Ashley 86 yaşında yaşamını yitirdi

86 yaşında hayatını kaybeden aktris, model ve aktivist April Ashley İngiltere'de trans hakları hareketinin öncülerinden biriydi.

29 Aralık 2021 18:47

April Ashley at the Oldie of the Year Awards in 2018
PA Media

Ünlü İngiliz model, aktris ve trans hakları öncüsü April Ashley 86 yaşında hayata veda etti.

Ashley 1960 yılında cinsiyet değiştirme ameliyatı olan ikinci İngiltere vatandaşı olmuştu.

British Vogue dergisi tarafından fotoğraflanan Ashley Hong Kong Yolunda filminde Joan Collins ile başrolleri paylaşmıştı.

Toplumsal cinsiyetinin yasalar önünde de tanınması için mücadele eden Ashley'e 2012 yılında trans hakları için yürüttüğü kampanyalardan dolayı Kraliyet onur nişanlarından biri olan MBE verildi.

April Ashley onur ödülünü Buckingham Sarayı'nda Veliaht Prens Charles'ın elinden aldı.

Ashley'in ardından Britanya'nın bir çok ünlü yazar, sanatçı, sinema yönetmeni ve oyuncusu, müzisyeni taziye mesajları paylaşmaya başladılar.

Şarkıcı Boy George, Ashley'in ardından yazdığı tweetinde "RIP (huzur içinde yat) April Ashley! Büyük bir doğa gücü ve trans cinsiyeti baş rahibesiydin!" dedi.

April Ashley'e 2012 yılında Kraliyet onur nişanlarından MBE verilmişti
PA Media
April Ashley'e 2012 yılında Kraliyet onur nişanlarından MBE verilmişti
April Ashley onur ödülünü Buckingham Sarayı'nda Veliaht Prens Charles'ın elinden aldı.
PA Media
April Ashley onur ödülünü Buckingham Sarayı'nda Veliaht Prens Charles'ın elinden aldı.

Bir işçi ailesinin dokuz çocuğundan biri

Ashley 1935 yılında Liverpool kentinde bir işçi ailesinin dokuz çocuğundan biri olarak dünyaya geldi.

Yirmi yaşına gelmeden gemilerde tayfa olarak çalışmaya başladı.

Bir dizi intihar girişiminden sonra denize çıkamaz oldu ve bir süre bir psikiyatri kliniğinde kaldı.

1955 yılında önce Londra'ya sonra oradan Paris'e geçti.

Paris'de trans şovlarıyla ünlü Le Carrousel gece kulübünde sahneye çıktığı dönemde cinsiyet değişimi ameliyatı için para biriktirdi.

Ameliyatını 1960 yılında Fas'ın Kazablanka kentinde oldu. Sonradan verdiği mülakatlarda kadın bedenine geçmenin kendisini daha önce hiç olmadığı kadar mutlu ettiğini söylemişti.

İngiltere'ye geri döndüğünde, kendisini kadın olarak tanımlayan bir pasaport ve sürücü belgesi aldı.

Ama cinsiyet değişimi ameliyatları ve toplumsal cinsiyet değişikliği o tarihlerde İngiltere'de hala yasal sayılmıyordu.

Ashley, 1970 yılındaki bir basın toplantısında
PA Media
Ashley, 1970 yılındaki bir basın toplantısında
April Ashley pictured in 1969
PA Media
1961 yılında Sunday People gazetesi trans olduğunu kamuoyuna ilan edince mesleki hayatı sekteye uğradı.

Evlendi ama boşanamadı

Model olarak Vogue dergisi için fotoğraf veren Ashley, Hong Kong yolunda filminde ünlü oyuncular Bob Hope, Bing Crosby ve Joan Collins ile birlikte rol aldı.

Fakat trans olduğu geniş bir çevrede bilinmiyordu.

1961 yılında Sunday People gazetesi trans olduğunu kamuoyuna ilan edince mesleki hayatı sekteye uğradı.

1963 yılında Cebelitarık'ta aristokrat Arthur Cameron Corbett ile evlendi.

1970 yılındaki boşanma davaları ise İngiltere hukukunda önemli bir dönüm noktasıydı.

Hakim, Ashley'in biyolojik olarak erkek kaldığını ve cinsiyet değiştirmenin hukuken mümkün olmadığını söyleyerek zaten evliliğin geçersiz olduğuna karar verdi.

Yaşadığı bütün bu güçlükler ve küçük düşürücü yargı sürecine karşın Ashley, Londra'nın Knightsbridge semtinde April and Desmond's adıyla bir lokanta açtı.

Ama 1975 yılında yaşadıkları ağır gelip, kalp krizi geçirince önce Galler'deki Hay-on-Wye köyüne, sonra da ABD'nin batı sahiline yerleşerek sakin bir hayat yaşamayı seçti.

'Kendine karşı dürüst olmak'

İngiltere'ye ise onlarca yıl sonra, 2005'te geri döndü. Toplumsal Cinsiyeti Tanıma Yasası kapsamında, kadınlığı da artık resmen tanınıyordu.

2012 yılında Liverpool Müzesi'nde Ashley'in hayat hikayesine adanan bir sergi açıldı ve bir yıl gösterimde kaldı.

April Ashley
PA Media
Ashley "En önemli şey insanın kendine karşı dürüst olmasıdır" demişti.

Bir mülakatta hayatı hakkında konuşurken "İnsanların sizi nasıl yargılayabildiğini herkesten iyi biliyorum. Ama aynı zamanda şunu da biliyorum: En önemli şey insanın kendine karşı dürüst olmasıdır" demişti.

2015 yılında Danish Girl (Danimarkalı Kız) filminde aktör Eddie Redmayne'e bir trans kadını canlandırması için danışmanlık yaptı ve film jeneriğinde adına yer verildi.

Ardından: Gerçek bir kraliçe

Ölüm haberi duyulduğunda sosyal medyada çok sayıda yazar, yönetmen, aktör, ve televizyon şahsiyeti Ashley için başsağlığı mesajları paylaştılar.

Heykeltraş ve tasarımcı Daniel Lismore onu "öncü, kahraman ve simge" olarak tanımladı. ITV televizyonu sunucularından Lorraine Kelly haberde Ashley'den "öylesine seçkin bir hanımdı ki" diye söz etti.

https://twitter.com/JakeGraf1/status/1475919529901715457

Trans yazar, yönetmen Jake Graf Twitter mesajında, Ashley'i "gerçek bir kahraman ve trans toplum için bir efsane" diye niteledi, "Toplumda yerini alabilmek için çok zor mücadeleler vermesine karşın zarafet ve mütevazılığın ta kendisiydi" dedi.

LGBT hakları savunucusu Peter Tatchell da onu "Onlarca yıl boyunca translar için çığır açıcı rol oynamış bir kahraman" diye tanımladı.

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir