İstanbul Beyoğlu’ndaki tarihi Narmanlı Han’ın restorasyonu Meclis gündemine geldi. HDP İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş’a tarihi Narmanlı Han’ı sordu.
Hanın restorasyonunun tamamlanmasının ardından boyaların dökülmesi tartışma konusu olmuştu. Projenin Mimari Sinan Genim, boyalardaki çatlakların oluşmasının ‘normal’ olduğunu öne sürürken bu durumu taşlarda oluşan sıvı birikmesine bağlamıştı. TMMOB Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhcu ise boyaların çatlamasınıı ‘restorasyonunun sorunlu olduğunun kanıtı’ diye nitelemişti.
Duvar'da yer alan habere göre, tartışmalar devam ederken Kerestecioğlu, TBMM Başkanlığı’na kurtulmuş’un yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde hanın aslına uygun restore edilmediğini söyleyerek yapılan işlemlere tepki gösterdi. Kerestecioğlu, Kurtulmuş’a, “Binanın restorasyonu öncesi malzeme hastalıklarının giderilmesi ve onarımlarının yapılması için gerekli bilimsel işlemler neden yapılmamıştır?” diye sordu. Kerestecioğlu verdiği soru önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:
– Restorasyon ve rekonstrüksiyon projelerinin 660 sayılı ilke kararına dayanılarak yapılması gerekmektedir. Han’ın aslına sadık kalmadan yapılan bu restorasyon projesi kararı, Koruma Kurulundan nasıl geçmiştir?
– Tarihsel, kültürel ve toplumsal değer barındıran Narmanlı Han neden Beyoğlu Belediyesi veya İBB tarafından kamulaştırılarak ticari amaç gütmeden kamu yararına restore edilmemiştir?
– Bakanlığınız Beyoğlu’nun tarihi mirasını korumak için uygun biçimde yeniden yapmak üzere Narmanlı Hanı kamulaştırmayı düşünmekte midir?
– Emek Sineması, Atatürk Kültür Merkezi, Narmanlı Han gibi Beyoğlu’nun simgesi mekanların hepsi restore edilmek yerine yıkılarak yeniden yapılmıştır. Bakanlığınız bu tarihi ve kültürel yıkıma karşı neden restorasyon projelerine destek vermemektedir?
Tarihi Narmanlı Han’ın geçmişi
1831 yılında inşa edilen han, 1880 yılına kadar Rusya Büyükelçiliği ve ardından 1914’e dek Rus hapishanesi olarak kullanılmış, daha sonra Narmanlı Ailesi’nin mülkü olmuştur. Sonraki yıllarda Narmanlı Yurdu olarak anılan binada Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Bedri Rahmi Eyüboğlu başta olmak üzere birçok yazar, sanatçı yaşadı. Bu nedenle, uzmanlar ve kent hakkı savunucuları korunması gerekenin yalnızca Han’ın benzersiz fil ayakları, kendine has mimarisi veya avlusundaki mor salkımlar değil, tarihsel, mimari, kültürel, bireysel ve toplumsal miras ve hafıza olduğunu vurguladılar.
Han’ın restorasyonuna karşı çıkanlar, Narmanlı Han gibi tarihi bir mekanın restorasyonu öncesi, oradaki yaşanmışlıklar, belirli dönemlerde Han’da yaşayan insanlar hakkında uzun araştırmalar yapılması, örneğin Tanpınar Merkezi ile iletişime geçerek Ahmet Hamdi Tanpınar gibi önemli edebiyatçıların Han’da yaşatılması gerektiğini vurguladılar.
Tepkilere rağmen yapılan restorasyonu eleştiren uzmanlar yapılan işlemin restorasyon değil; rekonstrüksiyon yani yeniden yapım olduğunu ifade ederek Han’ın orijinal haline geri döndürülmesinin mümkün olmadığını belirtiyor.
