T24 Dış Haberler
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. UCM, resmî X hesabından yaptığı paylaşımda, "ICC Ön Yargılama Dairesi, İsrail Devleti'nin yargı yetkisine ilişkin itirazlarını reddediyor ve Binyamin Netanyahu ile Yoav Gallant için tutuklama emri çıkarıyor" ifadelerini kullandı. UCM ayrıca Hamas liderlerinden Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardı. İsrail, eylül ayında savcılığın Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkarılması talebinin yasallığı konusunda Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne resmî itirazda bulunmuştu. İsrail, Filistinlilerin kendisine yönelik şikâyetini mahkemenin görüşme yetkisinin olmadığını ileri sürmüş, bu durum savcılığın yakın zamanda başbakan ve savunma bakanı hakkında tutuklama emri çıkarılmasını talep etmesine yol açmıştı. Netanyahu'nun ofisi kararı "antisemitik" olarak nitelendirirken ABD Ulusal Güvenlik Konseyi de karardan dolayı "endişe duyduklarını" açıkladı.
Mahkeme, 22 yıllık tarihinin en önemli kararını vererek ilk kez Batı yanlısı bir devletin liderini suçlamış oldu. Netanyahu ve Gallant, mahkemeyi kuran Roma Statüsü'nü imzalayan 124 ülkeden herhangi birine seyahat etmeleri halinde tutuklanma riskiyle karşı karşıya.
TIKLAYIN | UCM Başsavcısı Han'dan, taraf devletlere Netanyahu kararına uyma çağrısı
TIKLAYIN | BM'den Netanyahu hakkındaki tutuklama emrinin ardından "UCM'nin kararlarına uyma" çağrısı
Roma Statüsü nedir?
Roma Statüsü, 15 Haziran 1998-17 Temmuz 1998 tarihleri arasında toplanan Birleşmiş Milletler Konferası'nın karara bağladığı Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kuruluş statüsüdür. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM); savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir mahkemedir.
UCM kararlarının bağlayıcılığı ülkelerin Roma Statüsü'ne taraf olup olmamasına bağlıdır. Roma Statüsü'ne taraf olan ülkeler, UCM'nin kararlarını uygulamakla yükümlüdür. Taraf olmayan ülkeler mahkemeyi yalnızca belirli suçlar için yetkilendirebilir.
|
İsrail, Deif'i temmuz ayında bir hava saldırısında öldürdüğünü iddia ediyor ancak mahkemenin ön yargılama dairesi ölümünü doğrulamak için “bilgi toplamaya devam edeceğini” söyledi.
"Savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen suçların müşterek failleri"
Daire, Netanyahu ve Gallant'ın “bir savaş yöntemi olarak aç bırakma savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen cinayet, zulüm ve diğer insanlık dışı eylemler suçlarının” müşterek failleri olarak cezai sorumluluk taşıdıklarına inanmak için makul gerekçeler olduğuna karar verdi.
Üç yargıçtan oluşan heyet ayrıca Deif'in 7 Ekim'de Hamas militanlarının çoğu İsrailli sivil olmak üzere bin 200'den gazla kişiyi öldürdüğü ve 250 kişiyi kaçırdığı saldırısıyla ilgili olarak "cinayet, işkence, tecavüz ve rehin alma" dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarından sorumlu olduğuna inanmak için makul gerekçeler bulduğunu söyledi.
Gerekçeler insanî yardımın engellenmesine odaklanıyor
Heyet, Netanyahu ve Gallant hakkındaki yakalama emirlerinin tam halinin “tanıkları korumak ve soruşturmaların yürütülmesini güvence altına almak için” gizli olduğunu söyledi ancak yargıçlar gerekçelerinin çoğunu yayımladı. Gerekçeler, kasıtlı olduğuna karar verilen Gazze'ye insanî yardım tedarikinin engellenmesine odaklanıyor.
Yazılı kararda, “Daire, her iki kişinin de Gazze'deki sivil halkı, gıda, su, ilaç ve tıbbi malzeme ile yakıt ve elektrik dahil olmak üzere hayatta kalmaları için vazgeçilmez olan nesnelerden kasten ve bilerek mahrum bıraktıklarına inanmak için makul gerekçeler olduğuna kanaat getirmiştir” denildi.
Netanyahu'nun ofisi: Karar antisemitik, hiçbir savaş İsrail'in savaşından daha adil değil
Başbakan Netanyahu'nun Başbakanlık Ofisi, kararı "antisemitik" olarak nitelendirdi.
“İsrail, önyargılı ve ayrımcı bir siyasi organ olan UCM'nin yanlış ve saçma suçlamalarını tamamen reddetmektedir” diyen ofis, "hiçbir savaşın İsrail'in Gazze'de yürüttüğü savaştan daha adil olmadığını" da savundu.
ABD: Derin endişe duyuyoruz
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi de mahkemenin kararını "temelden" reddettiklerini açıkladı. Konsey açıklamasında, “Savcının tutuklama emri çıkartmak için acele etmesinden ve bu karara yol açan rahatsız edici süreç hatalarından derin endişe duymaya devam ediyoruz” denildi.
TIKLAYIN | ABD Kongresi üyelerinden UCM'nin Netanyahu hakkındaki tutuklama emrine tepki
Açıklamada ayrıca “ABD, UCM'nin bu konuda yargı yetkisine sahip olmadığı konusunda net olmuştur. İsrail'in de aralarında bulunduğu ortaklarımızla koordinasyon halinde bir sonraki adımları görüşüyoruz" ifadeleri kullanıldı.
ABD daha önce Ukrayna'da yaşananlar nedeniyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve diğer Rus yetkililer hakkında UCM tarafından çıkarılan savaş suçları kararlarını memnuniyetle karşılamıştı.
Hollanda karara uyacak; Dışişleri Bakanı'nın İsrail ziyareti iptal edildi
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, UCM'nin Netanyahu ve Gallant hakkında verdiği tutuklama emri kararına uyacaklarını açıkladı. Bunun üzerine Tel Aviv yönetimi, Veldkamp'ın bu ay İsrail'e yapacağı ziyareti iptal etti.
TIKLAYIN | Tel Aviv yönetimi UCM kararına uyacaklarını söyleyen Hollanda Dışişleri Bakanı'nın İsrail ziyaretini iptal etti
İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, UCM kararı sonrası Dışişleri Bakanı Gideon Saar'ın Hollandalı mevkidaşı Veldkamp ile telefonda görüştüğü belirtildi.
Görüşmede Saar'ın, Veldkamp'a "UCM'nin Netanyahu ve Gallant'a yönelik tutuklama emrini uygulayacaklarına ilişkin açıklamasından duyduğu hayal kırıklığını" dile getirdiği aktarıldı.
Öte yandan İsrail basını, Saar'ın, UCM kararına uyacaklarına dair açıklaması sebebiyle Veldkamp'ın 25 Kasım'da İsrail'e yapacağı ziyareti iptal ettiğini yazdı.
|
