AKP kurucularından Ertuğrul Yalçınbayır'dan eski TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk'a, eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen'den eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen'e, Türkiye'nin önde gelen hukukçuları, nisan ayında yapılacağı tahmin edilen anayasa değişiklik teklifine ilişkin referandum sürecini tartışmak için İstanbul'da bir araya geldi.
Yurttaş Girişimi ve Barış Bloku öncülüğünde, İstanbul Point Otel’de gerçekleştirilen panelde, "Cepheleşmeyi, ayrışmayı aşarak tüm farklılıklarımızla ortak bir yaşam kurmayı başarmamız, bu anayasa taslağı ile dayatılan rejim altında mümkün müdür?" sorusuna cevap arandı. Panelde anayasa değişikliği metni ve Türkiye'nin referanduma OHAL şartları içinde gitmesi eleştirilirken, Türkiye'nin siyasi tarihinden de örnekler verildi.
Yazar Ayşe Kulin, Konda Genel Müdürü Bekir Ağırdır, akademisyen Esra Mungan, tiyatocu Orhan Alkaya, Ufuk Uras, HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, Ressam Bedri Baykam, Cumhuriyet yazarı Aydın Engin, T24 yazarı Oya Baydar ve Dilbilimci Necmiye Alpay'ın da aralarında bulunduğu siyaset, basın ve sanat camiasından çok sayıda davetli paneli takip etmek için gelenler arasındaydı.
Yalçınbayır: Yeni anayasa ile egemenlik milletten alınıp tek kişiye verilecek
Konuşmacılar arasında yer alan AKP kurucularından Ertuğrul Yalçınbayır, "Yeni anayasa ile egemenlik milletten alınıp tek kişiye verilecek. Bundan sonra kanun önünde eşitlik görmeyeceğiz, partizanlık her şeyin önüne geçecek" dedi. "Literatüre bakın, Türk tipi anayasa görülmüş müdür; bu Tayyip Bey anayasasıdır" diyen Yalçınbayır, "650 katrilyon devredilmez bütçe hakkını tek bir adama vereceksiniz. Örtülü ödenek de denetime tabidir, yerler, şehirler de denetime tabidir. Bütün şehir planlamalarının yapımında da tek bir adamın sözü geçecek. Sonra 'Vah İstanbul vah...' diyeceksiniz" ifadesini kullandı.
Rıza Türmen: Bunun adı
demokrasi değil, diktatörlüktür
"Yeni anayasa ile bütün güç tek kişide toplanacak, demokrasi ortadan kalkacak; bu yüzden hayır diyorum" diyen eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen de, "Yargı, yasama ve yürütme tek elde toplanacak. Bunun adı demokrasi değil, diktatörlüktür" görüşünü savundu. Getirilen sistemin başkanlık sistemiyle de örtüşmediğini söyleyen Türmen, "Hiçbir başkanlık sisteminde Meclis'i fesh etme yetkisi yoktur; buna başkanlık da denemez" diye konuştu.
"Parlamentonun 3. büyük partisinin eş başkanları milletvekillerini hapiste olduğu..."
Panelin moderatörlüğünü yapan Eski ANAP Genel Başkanı Nesrin Nas "Bu referandumda milletin vekâletini degil, velayetini alacaklar" diyerek, "yeni anayasanı asla kabul edilemez olduğunu" savundu.
Nas, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hukukun askıya alındığı, gazetecilerin ve milletvekillerinin cezaevide olduğu, onlarca gazete, televizyon, radyo ve ajansın kapatıldığı, derneklerin kapısına kilit vurulduğu, 100 binden fazla kamu görevlisinin ihraç edildiği, bazılarının mal varlıklarına el konduğu, hatta ve hatta 6 milyon oy almış ve 59 milletvekili ile parlamentonun üçüncü büyük partisinin liderlerinin, 12 milletvekili ile neredeyse tüm belediye başkanlarının hapishanede olduğu bir OHAL ortamında yasalarımızı şekillendirecek bir referanduma gidiyoruz."
Altan Öymen: Önce hukuki çerçeve
çizilir, ona uyulurdu; şimdi...
Eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Ağustos 2015'te Rize'de yaptığı konuşmadaki "Türkiye'nin yönetim sistemi bu anlamda değişilmiştir. Şimdi yapılması gereken, bu fiili durumun Anayasal olarak kesinleştirilmesidir" sözlerini hatırlatarak, "Önce hukuki çerçeve çizilir, ona uyulurdu. Yeni anayasada fiili durum hukuka uydurulmaya çalışılıyor" dedi. "Böyle bir referanduma ilk kez gidileceğini" söyleyen Öymen, OHAL şartlarına vurgu yaparak, "İdare, seçim sandığına yaklaştırmama yetkisine bile sahip. bu seçim ertelenmeli" dedi.
"Bölgede moloz haline getirilmiş
mahallelerde nasıl oy kullanılacak"
Güneydoğu'daki çatışmalı sürecin ardından kentlerdeki duruma dikkat çeken Barış Bloku Sözcüsü Prof. Ayşe Erzan, "Bölgede moloz haline getirilmiş mahallelerde nasıl oy kullanılacak merak ediyorum" ifadesini kullandı.
Cindoruk: Referandum kumardır;
Özal, 87'deki seçimde kaybetmişti
Eski TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, 1987'deki darbecilerin getirdiği siyaset yasaklarının sürmesini öngören referandumu hatırlatarak, "Referandum kumardır; Turgut Özal, 87'deki seçimde kaybetmişti. Daha sonra "Keşke gitmeseydik" demişti" diye konuştu. "Bu anayasa, Türkiye Cumhuriyeti'nin sadece rejimini değil, bulunduğu cepheyi de değiştirme projesidir" diyen Cindoruk, Orta Doğu eş başkanlığından başlayan o tarihsel akışın içinde çok önemli bir değişiklik. İyi hazırlanmıştır. Anayasa pratiğine aykırıdır, ama siyasal iktidarın çıkarlarına uygundur" ifadesini kullandı. İktirar çevrelerinin dile getirdiği "üst akıl" söylemini eleştiren Cindoruk, "Üst akıl yok, bir üst akılsız var. Türkiye'nin başına ne geliyorsa bu yüzden geliyor" dedi. Başbakan Binali Yıldırım'ın "Teklifi en ince detayına kadar inceledim" sözlerine de gönderme yaparak, "Ben mühendis biliyordum, anayasa uzmanı da olmuş; hukuk bilgin yok, nasıl inceliyorsun metni" ifadesini kullandı. Türkiye'nin son dönemdeki politikalarının Batı'da tepkiyle karşılandığını belirten Cindoruk, "Sadece birlikten değil, Avrupa Konseyi'nden de Türkiye'nin ihracı konuşuluyor; idam gelirse bu gerçekleşir" görüşünü dile getirdi.
