Olafur Eliasson “Senin beklenmedik karşılaşman” ile İstanbul Modern’de: 30 yıl önce İstanbul'la yaşadığım karşılaşma olmasaydı, bugün olduğum sanatçı olmazdı

Olafur Eliasson’un Türkiye’deki ilk sergisi “Senin beklenmedik karşılaşman” 7 Haziran’da İstanbul Modern’de açılıyor. Sergi, sanatçının 30 yıllık pratiğini keşfetme imkânı sunarken üretiminin merkezinde yer alan temaları farklı yönleriyle gösteriyor. 

Eczacıbaşı Topluluğu ve VitrA’nın ana sponsorluğunu üstlendiği kapsamlı sergide, yeni üretimler de dahil olmak üzere 40’a yakın yapıt yer alıyor. Sanatçının odaklandığı su, ışık, renk, algı, hareket, geometri ve çevre gibi konuların izlenebileceği serginin küratörlüğünü, müzenin küratöryel ekibinden Öykü Özsoy Sağnak, Nilay Dursun ve Ümit Mesci üstleniyor.

"Olafur Eliasson: Senin beklenmedik karşılaşman" sergi alanı

“Senin beklenmedik karşılaşman”

Dünyanın farklı coğrafyalarından izler taşıyan sergideki ilk karşılaşma, sanatçının yeni müze binasına özel tasarladığı ve büyük ilgi gören mekâna özgü kalıcı yerleştirmesi “Senin beklenmedik seyahatin” ile başlıyor. Mimarinin dik açılarıyla zıtlık oluşturan yansıtıcı dairesel yüzeyler, sürekli dönüşen beklenmedik karşılaşmaları gösteriyor.

Müzenin ikinci katındaki Süreli Sergi Salonu’nda yer alan yapıtlar, sanatçının kariyeri boyunca ele aldığı algı, renk, ışık ve geometri konularının yanı sıra dünyadaki güncel tartışmaları yansıtıyor. Yerleştirmeler, heykeller ve fotoğraflardan meydana gelen “Senin beklenmedik karşılaşman”daki çalışmalar, sergi salonunda tematik olarak bir araya getirilmiş olsa da farklı disiplinler arasındaki ilişkileri ve geçirgenlikleri ortaya koyuyor.  

Gemiler serisi, 2024 Fotoğraf: Kayhan Kaygusuz

Sergi için özel olarak üretilen ve İstanbul Boğazı’nın dönüşen renklerini sergi alanına taşıyan “Günbatımından şafağa, Boğaziçi” adlı yapıt, renk deneyleri ve suluboyalarla devam eden sergi seyrine başlangıç oluşturuyor. Serginin girişinde yer alan ve yalos olarak da adlandırılan kütük parçaları üzerine dizilmiş el üretimi üfleme cam panellerle ziyaretçiyi karşılayan yapıt, Eliasson'un renk ve ışığa olan ilgisini suyla birleştiriyor. 

İstanbul Modern'in Boğaziçi’yle ilişki kuran mimarisine eklemlenen mekâna özgü çalışması "Günbatımı kaleydoskobu" ise Boğaz’daki hareketi ve manzarayı dönüştürerek sergi salonuna taşıyor. Sanatçının yeni bir renk kuramı üretmek için başladığı “Renk deneyleri” serisinin bir parçası olan suluboya çalışmaları da sanatçının su, çevre ve renk eksenindeki üretimlerini yansıtıyor.

Su temasının yanı sıra, Eliasson’un çevreyle olan ilişkisini görünür kılan yapıtları da sergi alanında ziyaretçilerle buluşuyor. İklim krizine ilişkin farkındalığı artırmak için projeler üreten sanatçının küresel ısınmanın etkilerine ve buzulların yok olmasına atıfta bulunan çalışmaları da sergide yer alıyor. 

Senin çoğulcu buluşman, 2023 Fotoğraf: Kayhan Kaygusuz

Oya Eczacıbaşı: Eliasson’u müzemizin 20. yılında buluşturduğumuz için çok mutluyuz

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı ve Eczacıbaşı Topluluğu CEO’su Atalay Gümrah’ın da katıldığı basın toplantısında, sanatçı Olafur Eliasson sergiye dair bilgiler verdi.

İstanbul Modern’in güncel dönüşümlere işaret eden uluslararası ve kapsamlı çağdaş sanat sergilerine ev sahipliği yapma misyonuna dikkat çeken Oya Eczacıbaşı, şöyle konuştu: “Olafur Eliasson’un Türkiye’deki ilk kişisel sergisini düzenlemenin mutluluğunu yaşıyoruz. Sanatçının bu kapsamlı sergisini müzemizin yirminci yılında izleyicilerimizle buluşturduğumuz için çok mutluyuz. Açılışıyla birlikte 1 milyona yakın ziyaretçi ağırlayan ve uluslararası ödüllere layık görülen yeni binamızın merkezindeki ana merdiven için sanatçının ürettiği mekâna özgü yerleştirmesi ‘Senin beklenmedik seyahatin’, ilk günden itibaren müzemizin simgelerinden biri hâline geldi. “Olafur Eliasson: Senin beklenmedik karşılaşman” adlı sergimizde, sanatçının 30 yıllık kariyerinden bir seçki sunarken İstanbul Modern’in eşsiz konumunu da göz önüne alarak gerçekleştirdiği yeni üretimlere yer veriyoruz. Eliasson için günümüzün en önemli konularından biri iklim krizi. Sanatçının sergisini 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün hemen ertesinde açmanın da anlamlı olduğunu düşünüyorum.”

Ümit Mesci, Nilay Dursun, Öykü Özsoy Sağnak, Oya Eczacıbaşı, Olafur Eliasson, Atalay Gümrah

Atalay Gümrah: Olafur Eliasson’un, izleyiciyi dinamik keşif sürecinin bir parçası haline getirdiği sergi

Eczacıbaşı Topluluğu CEO’su Atalay Gümrah da sürdürülebilirliği hem bir iş yaklaşımı hem de bir yaşam tercihi olarak benimsediklerini vurgulayarak, “Çalışmalarında, sürdürülebilirlik ve iklim krizi konularına yer veren, farkındalığımızı artıran Olafur Eliasson’un, izleyiciyi dinamik keşif sürecinin bir parçası haline getirdiği sergisine katkı verdiğimiz için onur duyuyoruz. Eliasson’un 30 yıllık kariyerinden kapsamlı bir seçkiyi göreceğimiz bu sergide sanatçının çevreyle olan ilişkisini de gözlemleyeceğiz. Sanatseverler, özellikle iklim krizine yönelik farkındalık yaratmak için tüm dünyada projeler üreten Olafur Eliasson’un eşsiz yorumlarıyla karşılaşacak, özgün deneyimler yaşayacaklar” dedi.

Olafur Eliasson: 30 yıl önce İstanbul'la yaşadığım bu karşılaşma olmasaydı...

1997’de Rosa Martínez küratörlüğünde “Yaşam, Güzellik, Çeviriler/Aktarımlar ve Diğer Güçlükler Üstüne” başlığıyla düzenlenen 5. Uluslararası İstanbul Bienali’ne “Beauty” (Güzelik) adlı yapıtıyla katılan Olafur Eliasson, “Senin beklenmedik karşılaşman” sergisiyle İstanbul’a dönmenin heyecan verici olduğunu belirtti. 

Eliasson, “Yaklaşık 30 yıl önce İstanbul'la yaşadığım bu karşılaşma olmasaydı, bugün olduğum sanatçı olmazdım. O nedenle benim için kişisel önemi çok büyük bir şehir olan İstanbul'a dönmek heyecan verici. Deniz trafiği için çok önemli bir bağlantı noktası olan şehrin Boğaziçi üzerindeki eşsiz konumu özellikle ilgimi çekiyor. Yıllardır sanatımda navigasyon, oryantasyon ve deniz önemli temalar oldu ama İstanbul Modern için yarattığım kalıcı yapıt ve ‘Senin beklenmedik karşılaşman’ başlıklı sergimde bu temaların özel bir anlamı var. Ziyaretçiler, müze içinde vakit geçirip yapıtlar arasındaki yönlerini bulabilir ve daha sonra dikkatlerini dünyanın dört bir yanına giden gemilerin geçtiği dışarıya çevirebilir” dedi.

Günbatımı kaleydoskobu, 2005 Fotoğraf: Kayhan Kaygusuz

Öykü Özsoy Sağnak: Bu karşılaşma izleyiciye unutulmaz bir deneyim yaşatacak

İstanbul Modern Şef Küratörü Öykü Özsoy Sağnak, Olafur Eliasson’un yapıtlarının izleyicinin dünyayı algılama ve onunla iletişime geçme biçimlerini yeniden düşündüren oyuncu ve büyüleyici bir karakter taşıdığına dikkat çekerek, şöyle dedi: “Bu yapıtlarla karşılaştığımızda kendi duyularımızın, hareketlerimizin, çevremizdeki diğer insanların ve sadece gözümüzle algıladıklarımızın ötesindeki gerçekliklerin farkına varırız. Bu sebeple, Olafur Eliasson genellikle yapıtlarına ve sergilerine isim verirken ‘senin’ zamirini kullanır ve yapıtlarını deneyimlerken bizlerin beklenmedik, şaşırtıcı karşılaşmalar yaşamasını hayal eder. Türkiye’deki ilk kişisel sergini gerçekleştirmekten heyecan duyduğumuz Olafur Eliasson’un yapıtlarıyla kurguladığı dünya her yaştan izleyiciye unutulmaz bir deneyim yaşatacak.”