2011'de özelleştirilen İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. (İDO) 1 Aralık 2018 tarihinden itibaren iç hat seferlerini durdurma kararı aldı. İDO'nun kararı, bu hatları kullanan vatandaşların tepkisine neden oldu. Şirket yaptığı açıklamada, "Alınan kararlar devletin İDO ile rekabeti anlamına gelir ki bu kesinlikle 'Adil' değildir" dendi.
İDO'nun durdurduğu hatlarda sefer yapan üç gemi, sektörel alım-satım ilanlarının yayımlandığı internet sitesi www.nautisnp.com'da satışa çıkarıldı. Her biri için 2 milyon dolar istenen üç geminin ortak özelliği, adı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için geçen TBMM Başkanı Binali Yıldırım'ın İDO Genel Müdürlüğü sırasında hizmete girmiş olmaları.
İhalesi Tepe-Akfen-Souter-Sera ortak girişim grubu tarafından alınan İDO’dan durdurma kararına ilişkin olarak yapılan açıklamada bir şirketin adı dikkati çekti. Buna göre NEGMAR isimli şirkete, İzmit Büyükşehir Belediyesi aracılığıyla hiçbir bedel ödemeden iskele tahsis edildi, bu da İDO'yu gelir kaybına uğrattı.
İDO ve NEGMAR'ın hizmet verdiği feribot güzergâhlarında fiyat farkları dikkati çekiyor. NEGMAR'ın 45 liraya sunduğu hizmet aynı yönde hizmet veren İDO'da 55 lira olarak fiyatlandırılıyor. Bazı araç tiplerinde ise fiyatlar, iki katına kadar çıkıyor.
T24'ün cevap hakkı tanıdığı Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Mehmet Koç'un yaptığı NEGMAR Denizcilik, konuya ilişkin olarak açıklama yapmaktan kaçındı.
Koç-Yıldırım ilişkisi
NEGMAR Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Koç'un adı, TBMM Başkanı Yıldırım'ın çocuklarına satın alınan gemi için 200 bin Euro borç vermesiyle de gündeme gelmişti. Koç'un eski şirketi Santour GmbH'nin o dönem, Yıldırım'ın oğlu Erkan Yıldırım'ın ortağı olduğu şirketle ticari ilişkileri bulunuyordu. Erkan Yıldırım'ın ortağı olduğu Derin Denizcilik, 2002 yılında Santour şirketinin acentesi olarak hizmet verdi.
"Yıldırım kıyak yaptı" iddiası
2013 yılında ise Yıldırım ve Koç'un adı, Aydınlık gazetesinin "Feribot seferinde kıyak" başlıklı haberinde de yer almıştı. Haberde, "Bir zamanlar Salih Zeki Çakır'a ait Sun Tour firmasının genel müdürü ve Binali Yıldırım'ın iş arkadaşı olan Mehmet Koç'un ortak olduğu NEGMAR Denizciliğe ait 'İstanbul Lines' firmasının Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile sözleşme yaparak 5 adet feribot ile Ambarlı-Bandırma, Eskihisar-Tavşanlı (Yalova) arasında feribot seferleri yaptığı öğrenildi" iddiası aktarılmıştı.
10 yıl önce kuruldu, büyük oyuncu oldu
Resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre şirket 10 yıl önce, "Gübre Fabrikaları T.A.Ş., Nesmal Yatırım Holding A.Ş. ve Etis Denizcilik Yatırım A.Ş. girişimiyle uluslararası bir yatırım ve denizcilik şirketi olarak" İstanbul’da kuruldu.
Lojistik ve denizcilikte yatay olarak büyüyen şirket, 2006’dan bu yana Ro-Ro deniz taşımacılığı yapan İstanbullines markasını da bünyesine kattı. Şirket, kendi internet sitesinde yer alan anlatıma göre; "Sektörün büyük oyuncuları arasında yerini aldı."
Taşımacılığı böyle anlattı
Negmar Grup, yolcu ve araç taşımacılığına 2013'te başladı. Narlı Feribot A.Ş. markası ile Eskihisar-Yalova (Tavşanlı) Hattı’nı açan şirket, "Narlı Feribot A.Ş. toplam 4 yeni feribotla hattaki serbest rekabetin önünü açtı" sözleriyle İDO'ya rakip oldu.
İDO'dan açıklama: Bu kararlar devletin İDO ile rekabeti anlamına gelir
İDO, alınan seferleri durdurma kararı ile ilgili olarak yaptığı açıklamada 7 maddeyi sıraladı ve şu açıklamayı yaptı:
1. Bursa seferlerinde haksız rekabet
İBB sözleşmeye aykırı olarak Bursa Belediyesi'ne “Bedelsiz” iskele tahsis ederek, BUDO'nun İstanbul/Bursa arasında seferleriyle haksız rekabete sebep olmuştur.
2. Ambarlı Limanı projesi
Özelleştirme sözleşmesinde yer alan Ambarlı Liman arsasının bugüne kadar İDO'ya teslimi yapılmayarak, İDO'nun Ambarlı'dan / Yalova / Mudanya / Bandırma Ro-Ro Projesini hayata geçirilmesi engellenmiştir.
3. Negmar haksız rekabeti
Eskihisar / Topçular arasında hiçbir bedel alınmadan NEGMAR isimli şirketin yan kuruluşlarına İzmit Büyükşehir Belediyesi aracılığı ile, iskele tahsis ederek çok büyük bir gelir kaybına uğratmıştır.
4. Sirkeci-Harem hattı kısıtlamaları
Sirkeci Harem hattı İDO'nun en kârlı hatlarından biri olmasına karşılık, UKOME kararı ile 3,5 ton üzeri araçların geçişi engellenmiş, söz konusu araçlar Yavuz Sultan Selim Köprüsü'ne yönlendirilerek çok önemli bir gelir kaybına sebebiyet verilmiştir.
5. Kabataş Martı Projesi etkisi
İDO'nun en önemli iskelesi olan Kabataş iskelesi Martı Projesi nedeni ile kapatılınca yolcu sayımızda %80'e yakın düşüş ortaya çıkmış ve bu zarar telafi edilememektedir.
6. UKOME'den istenen zam talepleri
Çok ciddi kur ve maliyet artışları karşılığında son üç yılda %85 artışa rağmen UKOME kararları ile ancak %22 zam alınabilmiştir. Bu durum iç hatlar seferlerimizi sürdürülemez bir noktaya taşımıştır.
7. Osmangazi Köprüsü etkisi
– İDO'nun zor duruma düşmesinin en büyük nedeni burada alınan kararlardır.
– Osmangazi Köprüsü ihalesi İDO ihalesinden önce yapılmıştır.
– TEPE+AKFEN+SOUTER+SERA 2011 yılında İDO ihalesine girmeden evvel Osmangazi Köprüsü'nün 2016 yılında açılacağını, geçiş fiyatının ise 2016 için 41 USD + yüzde 18 KDV olduğunu, bu fiyatın Karayolları tarafından Osmangazi Köprüsü’nün yapımcı firmalarına garanti edildiğini Karayolları ve OTOYOL A.Ş. tarafından akdedilen sözleşmeyi okuyarak bilgi sahibi olmuştur. Bu fiyatlara göre tüm araçların Osmangazi Köprüsü'nden geçmeyeceği tarafımızdan öngörülerek, bu hattımızda 2016'dan itibaren önemli bir gelir kalemini fizibilitelerimize koyarak teklifimizi vermiştik. Ancak, köprünün açılması ile birlikte Bakanlar Kurulu Kararı ile yatırımcı firma OTOYOL A.Ş.'ye 2017 için 41 USD + yüzde 8 KDV x 40.000 araç parası ödenirken, araç geçiş ücretleri 70.75 TL + yüzde 8 KDV'ye düşürülmüştür. Bu kararlar Karayolları’nın yani devletin İDO ile rekabeti anlamına gelir ki bu kesinlikle “Adil” değildir. Haksız rekabete girmektedir.
Tüm bu nedenlerden dolayı, İDO Yönetim Kurulu, 07/11/2018 tarihli toplantısında, kredi yapılandırma görüşmelerini yaptığı bankaların da tavsiye ve görüşleri doğrultusunda, yabancı stratejik ortağı SOUTER Inv'ın da talebi ile Uluslararası Hukuk Platformu'na başvurmadan önce tüm zarar eden hatlarını kapatarak, bir parça olsun kanamayı durdurmayı hedeflemiştir. Bu şartlar dahilinde 01 Aralık 2018 tarihi itibariyle Sirkeci – Harem hattı hariç iç hat seferlerimizi geçici olarak durdurduğumuzu anlayışınıza sığınarak bildirmek isteriz. Bu kapsamda 01 Aralık 2018 tarihinde Bostancı-Beşiktaş, Bostancı-Kadıköy-Yenikapı-Bakırköy, Adalar hatlarımız geçici olarak durdurulacak olup Bostancı, Yenikapı ve Kadıköy iskelelerimiz şehir dışı hatlar için faaliyet vermeye devam edecektir.
