T24 Haber Merkezi
Müteahhitlere, işletme hakkı ve garanti anlaşmaları ile inşa ettirilen köprü ve otoyollar için 2025, 2026 ve 2027 yıllarında ödenmesi öngörülen garanti tutarı 328,7 milyar TL oldu.
Kamu projelerinde kullanılan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) ve Yap-İşlet-Devret (YİD) modelleri AKP iktidarlarında giderek daha da tartışmalı hale geldi. Havaalanlarına verilen yolcu garantileri ile yol, köprü ve tünellere verilen araç geçiş garantileri, kamu bütçesini altüst etti. Merkezi yönetim bütçesi gerçekleşmeyen yolcu garantileri nedeniyle erirken, müteahhitler servetine servet kattı.
Birgün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre; Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) bütçesinin YİD projelerinin müteahhitlerine ödenecek garanti tutarı için kullanılan “Cari Transferler” kalemi, garanti tutarlarının kamuya yükünü gözler önüne serdi. 2023 yılında 56 milyar 997 milyon TL olarak gerçekleşen KGM’nin kasasından çıkan garanti ödemeleri tutarının, 2025-2027 dönemine yönelik gerçekleşme tahmini de dikkati çekti.
Rekor ödenek
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Plan (OVP), YİD modeliyle inşa ettirilen yol, köprü ve tüneller için 2025-2027 döneminde ödenmesi öngörülen tutarın büyüklüğünü ortaya koydu. OVP’de, Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesinin Cari Transferler kalemine 2025, 2026 ve 2027 yılları için toplam 328 milyar 490 milyon 758 bin TL ödenek teklif edileceği belirtildi.
Müteahhitlere ödenecek garanti tutarının yapıldığı kalem için ayrılması planlanan 328,4 milyar TL’lik ödenek, yıllara göre şöyle sıralandı:
• 2025: 94 milyar 963 milyon 149 bin TL
• 2026: 114 milyar 369 milyon 603 bin TL
• 2027: 119 milyar 158 milyon 6 bin TL
Her sene katlanarak artıyor
Yap-İşlet-Devret projeleri için KGM bütçesinden ödenen garantiler yıllar itibarıyla katlanarak artıyor. 2023 itibarıyla 56,9 milyar TL’ye ulaşan garanti ödemelerinin 2019-2023 döneminde yıllara göre gerçekleşmesi, şöyle kaydediliyor:
• 2019: 5,1 milyar TL
• 2020: 10,1 milyar TL
• 2021: 14,2 milyar TL
• 2022: 36,3 milyar TL
• 2023: 56,9 milyar TL
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
