Amanda Ruggeri / Miriam Quick
Çoğumuz genellikle önemli bir konuda karar almak için Ocak ayını bekleriz. Ama bu tür kararların daha sıcak aylarda alınmasının daha doğru olabileceğini gösteren veriler artıyor.
İster kariyer değiştirme ister ev satın alma olsun yeni bir adım atarken veya atmaya karar verirken Ocak ayı en uygun aymış gibi gelir. Ama Ocak ayı büyük kararlar için gerçekten de en iyi zaman mıdır?
Bu sorunun cevabı ruh halimize bağlı olarak değişebilir.
Çoğu insan kışları kendisini daha morali bozuk hisseder. Hatta bazıları daha aşırıya vararak kış depresyonu yaşayabilir. Özellikle kuzey bölgelerinde yaygındır bu. Araştırmalar bu oranın Kuzey Amerika da dahil olmak üzere kuzey ülkelerinde nüfusun yüzde 10'unu, İsviçre'de ise yüzde 7,5'ini etkilediğini gösteriyor.
Bazılarında bu mevsimsel depresyon yılın yarısı boyunca etkisini gösterebilir. Ancak depresyon belirtilerini tümüyle göstermese bile birçok insan kışın belli bir moral bozukluğu hisseder.
İnsanın ruh hali karar verme becerisini de etkiler. Ancak düşük moral her zaman kötü karar alma veya kötü tercih yapma anlamına gelmez.
Depresif ruh hali insanı riskten kaçınmaya iter. Bunun nedeni, ödül ihtimaline, depresif olmayan kişi kadar güçlü iyimser ve duygusal tepki göstermemesinden kaynaklanır.
Ayrıca kış depresyonu yaşayan kişilerin finansal kararlarında daha muhafazakâr davrandığı biliniyor.
Karar alırken riskten kaçınmak her zaman kötü bir şey değildir. Zira sağlıklı bireylerde de tersi bir sorun vardır: fazla iyimserdirler. Çoğu insan, kansere yakalanma veya kaza geçirme gibi olumsuz bir olayın kendi başına gelme riskini göz ardı eder. Geleceğe yönelik olumlu bir tablo vardır kafasında. İstatistiklerin risk oranlarını daha yüksek göstermesi durumu değiştirmez.
Dünya hakkında daha kötümser bir yargıya sahip olan depresif kişiler bu tuzağa düşmez. Bu 'depresif realizm', farklı dönemlere ilişkin daha gerçekçi bir değerlendirme yapmalarını, diğer insanların vereceği kararların kendilerini nasıl etkileyeceğini, iyimserlerden daha iyi tahmin etmelerini ve riskli durumlardan daha hızlı kaçınmalarını sağlar.
Ancak bu onların genel olarak daha iyi tahminlerde bulundukları anlamına gelmez. Örneğin Dünya Kupası sonuçlarına dair depresif kişiler sağlıklı insanlardan daha kötü tahminde bulunmuştur.
Öte yandan, iyimserlerin geleceği pembe gözlüklerle görmesi, bu geleceği gerçekleştirme ihtimalini de yükseltir. İyimser olma ile kariyerde ve ilişkilerde daha başarılı ve daha sağlıklı olma arasında bir bağlantı olduğu saptanmıştır.
Yaşamınızda önemli bir karar vermeniz gerekiyor, ama bunda zorlanıyorsanız, daha uzun ve sıcak günlerin ruh halinizi iyileştireceği dönemi beklemek mantıklı olabilir.
Ruh hali ile karar verme arasındaki ilişki basit bir ilişki değildir. Bu nedenle önemli bir konuda karar vermeden önce o kararın türünü netleştirmek yararlı olacaktır.
Büyük riskler içeren ve büyük kayıplara neden olabilecek bir konuda karar vermek gerekiyorsa daha temkinli bir yaklaşım sergileyeceğimiz ve olayları daha gerçekçi değerlendireceğimiz kış aylarında bu kararı almak daha doğru olabilir.
Böylesine ciddi sonuçlar söz konusu değil ve bir miktar belirsizlik sorun oluşturmuyorsa daha iyimser olacağımız ve bu iyimserliğin sağlayacağı avantajlardan yararlanabileceğimiz yaz aylarını beklemek önerilebilir.
