T24 Dış Haberler
Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'nin Tahran'da öldürülmesinin ardından İsrail'e misilleme yapmamaya ikna etmek için son bir girişimde bulunarak İran'a gitti.
Ciddi bir Filistinli nüfusu olan ve Batı'yla iyi ilişkileri olan Ürdün, İsrail-Gazze savaşında dengeli bir tutum izlemeye çalışsa da Tel Aviv'le ilişkileri koparmaması ve geçen aylarda İran'ın İsrail'e attığı füzeleri düşürmesi nedeniyle halkın büyük bir bölümünün tepkisini çekiyor.
The Guardian'ın diplomasi editörü Patrick Wintour, İran'ın Safadi'ye taviz vermeyeceklerini söylemelerinin ardından "ilk anlardan ziyaretin kaderinin başarısız olmak olduğunun" görülmeye başlandığını söyledi. Safadi ile yaptığı görüşmede İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, "Siyonist rejimin yaptığı büyük hata yanıtsız kalmayacak" dedi.
ABD, İran'ın saldırması durumunda İsrail'i koruyacaklarını söyledi ve bölgeye savaş jetleri ile gemileri gönderdi. Beyaz Saray yardımcı ulusal güvenlik danışmanı Jon Finer, ABC'ye yaptığı açıklamada, "Durumun daha da ısınmaması için elimizden geleni yapıyoruz" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken pazar günü Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı telefon görüşmesinde, "Tüm tarafların bölgeseli düşürmek için adımlar atması, daha fazla tırmanmaya neden olacak adımlardan kaçınması ve istikrarı sağlaması gerektiğini" söyledi.
Pazar günü Pezeşkiyan'la görüşmeden önce Safadi, İsrail'e veya İsrail'den bir mesaj taşımadığını söyledi. Ürdün hükümetinin korkularından biri de İran'ın "İsrail'i savunduklarını" düşünerek kendilerine de saldırması.
Safadi, İran Dışişleri Bakanı ile düzenlediği basın toplantısında, ziyaretin amacının "iki ülke arasındaki farklılıkları dürüstlük ve saydamlıkla aşmak" olduğunu belirtti.
Haniye'nin öldürülmesini kınayan Safadi, "Yapılan hain bir suçtur ve uluslararası hukuk ile insani hukuku ihlal eden, gerilimi tırmandıran bir adımdır. Ayrıca bir ülkenin egemenliği ihlal edilmiştir. Yapılanı reddediyoruz" diye konuştu.
Safadi, "Gazze'ye İsrail saldırılarının sonlanması, İsrail'in yasa dışı önlemlerinin durdurulması içi efektif adımlar atılmasını talep ediyoruz" diye devam etti ve bölgesel bir savaşın sonuçlarının Orta Doğu'daki tüm ülkeler için ağır olacağını vurguladı.
Nisan ayındaki İran misillemesinde Ürdün, hava sahasına giren bazı İran füzelerini düşürerek ülkenin diğer devletler için bir savaş alanına gelmesine izin vermeyeceklerini söyledi. Ürdün ayrıca Fransa'ya topraklarına radar kurma hakkı verdi.
Ürdün yönetiminin denge politikası, ülkede Gazze için yapılan yaygın protestoların baskısı altında, Ayrıca Wintour, Haniye'nin öldürülmesinin ardından Ürdün'ün İsrail'e ciddi anlamda kızdığını söyledi. İsrail henüz Haniye suikastını üstlenmese de birçok farklı istihbarat servisi saldırının arkasında Tel Aviv olduğu sonucuna vardı.
Ürdün nüfusunun yarısı Filistinli veya Filistin kökenli.
Safadi, pazar günkü ziyaretiyle 20 yıldır İran'a giden ilk Ürdün Dışişleri Bakanı oldu. Bu durum, Ürdün'le İran'ın telefon diplomasisiyle ortak bir anlayışa ulaşamadığına da işaret ediyor.
İran, İsrail'in çok fazla kırmızı çizgiyi aştığı söyleyerek İslam İşbirliği Teşkilatı'nın toplanmasını kabul etti. Toplantıda Tahran; Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelere İsrail'e yaptırım uygulamaları için baskı yapacak.
Tahran'da İsrail'e Başbakan Binyamin Netanyahu'ya katkı sağlamadan nasıl karşılık verilebileceği tartışılmaya devam ediliyor. Son kararı ülkenin dini lideri Ali Hamaney, İran Devrim Muhafızları'ndan gelen tavsiyeleri dikkate alarak verecek.
