Panama Belgeleri'nden: Mehmet Cengiz'in kurduğu 6 off-shore şirketinden biri Türkiye'de bulunuyor

Off-shore hesapları üzerinden "vergi cenneti" olarak bilinen bölgelerde mali imkânlardan yararlanarak vergiden kaçınan şirket ve isimleri gösteren Panama Belgeleri'nde, 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonları sırasında internete sızdırılan ses kayıtlarında da yer alan Cengiz İnşaat'ın sahibi Mehmet Cengiz'in kurduğu 6 off-shore şirketinden birinin Türkiye’de bulunduğu belirtildi. Şirketin isminin Digital İnternet Hizmetleri olduğu aktarıldı.

Panama Belgeleri'nden: Mehmet Cengiz 6 off-shore şirket kurdu; ortağı ABD'de 'dolandırıcılık'tan aranıyor

 

Pelin Ünker'in Cumhuriyet gazetesinin bugünkü (2 Temmuz 2016) nüshasında yayımlanan haberi şöyle:

AKP döneminde büyük bir yükseliş sergileyen işadamı Mehmet Cengiz’in, hükümetten şimdiye dek onlarca ihale aldığı şirketlerinin yanı sıra vergi cennetlerine para aktarmak için kullandığı bir şirketinin daha olduğu ortaya çıktı. Panama belgelerine göre Mehmet Cengiz, kardeşi Ekrem Cengiz ile birlikte, Ankara merkezli Digital İnternet Hizmetleri adlı şirketin gizli sahibi iken bu şirket üzerinden Britanya Virjin Adaları’ndaki şirketi Digital European Company Ltd’ye para aktarıyor. Mehmet ve Ekrem Cengiz ortaklığındaki Digital European Company Ltd, 14 Haziran 2004 tarihinde kurulmuş. Aracılık işlemlerini ise Erbek Services and Trust (EST SA) şirketi yani Şeref Doğan Erbek yürütüyor. Panama merkezli [[Haber görseli]] hukuk firması Mossack Fonseca, 2015 yılında EST SA’ya gönderdiği e-mail’de Digital European Company’nin fon kaynağını soruyor. Para akışının Ankara’da kayıtlı Digital İnternet Hizmetleri Ticaret Ltd’den sağlandığı yanıtını alıyor.

 

7 yıl fon kaynağı belirsiz

 

Off-shore şirketin Türkiye’deki Dijital İnternet Hizmetleri şirketi üzerinden pasif gelir topladığı anlaşılıyor. Bu şirketin Cengiz’lerle nasıl bir ilgisi var? Digital İnternet Hizmetleri Ticaret Ltd.’nin sahibi Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer alan bilgilere göre Digital European Company (bu şirket üzerinden Mehmet ve Ekrem Cengiz) ile Sefa Yamak. Ancak 50 bin lira sermayeli bu şirket Digital European Company’den tam yedi yıl sonra 18 Ağustos 2011’de kurulmuş. Yani 2004-2011 arasında şirketin fon kaynağının ne olduğu belirsiz.

 

Sefa Yamak kimdir?

 

Sefa Yamak, Cengiz İnşaat’ın pazarlama stratejilerini yürütüyor. Yamak’ın internet sitesinde Cengiz İnşaat, çok sayıda firmayla birlikte iş ortağı olarak görünüyor. Ancak Digital İnternet Hizmetleri firmasının internet sitesi yok. Yamak’ın sitesinde de bu şirketin adı verilmiyor. Şirketin isminin gizlenmesi soru işaretlerini artırıyor. Digital European Company adlı off-shore şirketine sağlanan fon akışı, Cengizler’in Digital İnternet Hizmetleri’ne para aktarırken bu parayı, aslında kendi off-shore hesaplarına yolladıklarını gösteriyor. Diğer yandan İTO sicil kayıtlarında Yamak’ın Üsküdar merkezli bir inşaat şirketi var. SNS İnşaat adlı bu şirket, 24 Mart 2004’te 100 bin lira sermayeyle kurulmuş. Son kayıtlara göre 1 milyon 600 bin TL sermayesi olan şirketin büyük ortağı 960 bin lira sermaye ile Nurettin Yamak iken, Sefa Yamak’ın payı 640 bin TL. Bu firmanın da bir internet sitesi yok. Bu da Cengiz’in işlerini yapan taşeron bir firma mı sorusunu beraberinde getiriyor. İTO’da yer alan bilgilere göre, firmanın iş konuları arasında inşaat, tesisat, nakliyat ve bu işlerle ilgili müteahhitlik, müşavirlik ve alım satım işlerini yurtdışında yapmak yaptırmak da yer alıyor. Aynı faaliyet konusu Digital İnternet Hizmetleri adlı şirkette de geçiyor. Digital İnternet Hizmetleri’nin off-shore şirketinden çok sonra kurulması gözleri aynı faaliyetleri 2004’ten beri yürüten SNS İnşaat’a çeviriyor.

 

Şüpheli gümrükçü

 

Cengiz’in Digital European Company dışında beş off-shore şirketi daha var. Yine Şeref Doğan Erbek’in aracı ve imza yetkilisi olduğu bu şirketlerden Copal Trading, Rockcore Minerals ve Greycastle Enteprises Mehmet-Ekrem Cengiz ortaklığında. Diğer yandan Copal Trading and Colsultancy, Mec Metal Equipment & Consultancy Co ve Rockcore Minerals and Metals Corporation için her türlü alım satımda yetki gümrük müşaviri Ali Cenap Özdemir’e ait. Ali Cenap Özdemir, Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre Ankara Gaziosmanpaşa merkezli HCH Gümrük Müşavirliği Ltd adlı şirketin sahibi görünüyor. Bu şirketin ismi de belgelerde geçiyor. Özdemir, ayrıca Go Uluslararası Nakliyat isimli bir nakliyat firmasının da sahibi. Şirket, Mayıs 2008’de sermayesini 80 bin TL’den 150 bin TL’ye çıkarmış.

 

Kaddafi ile ne işi var?

 

Mehmet Cengiz, her üç off-shore şirketi üzerinden yaptığı ticareti bu gümrük müşavirliği şirketi aracılığıyla yapıyor. Haber sitesi sendika.org’un bir yıl önce yayımlanan haberine göre, 13 Temmuz 2015’te Cengiz Holding’e ait 4 çimento kamyonunda Gürcistan’dan Türkiye’ye kaçak sokulmaya çalışılan inşaat iş makineleri parçaları ve malzemeleri bulunmuştu. Öte yandan belgelerde ilginç bir ayrıntı daha var. Ali Cenap Özdemir, Libya’nın devrik lideri Muammer Kaddafi’nin ailesinin danışmanı Mohamed Houni’nin bir şirketinde de imza yetki sahibi olarak belirtilmiş. Daha sonra Mossfon çalışanları bunun bir yanlışlık olduğunu ifade edip durumun düzeltilmesini istemişler.

 

İsviçre’ye alumina satıyor

 

Mec Metal’in, 11 Şubat 2008’de İsviçre’deki Alaska Metals AG’ye 10 bin ton “sandy calcined alumina metallurgical” ya da “alumina” satmak için yaptığı anlaşma da Panama belgelerinde yer alıyor. Anlaşmaya göre bu alimuna, Türkiye’de Cengiz Holding’e ait Eti Aluminyum AŞ tarafından tedarik edilmiş. Satılan malın, alıcıya Antalya’da konteyner gemisinin üzerine teslim edilmesi üzerine anlaşılıyor. Ücret, ton başına 445 dolar olarak belirlenirken, Şubat 2008’de serbest pazarda alimuna fiyatı ton başına 400/420 dolar civarında.

 

İlk şirket Niue’de

 

Panama belgelerine göre Cengiz’in Mossack Fonseca kayıtlarında yer alan ilk şirketi 16 Temmuz 1999’da Niue’de kurulan Bonito International. Şirketin 200 bin hissesinin 40 bin’i Cengiz’e ait. Ahmet Can Gümüşoğlu, Mehmet Hakan Akkaya, Cengiz Özçelebi, IPCO SA ve Eurostock AG de diğer hissedarlar arasında, ancak şirkette Mehmet ve Ekrem Cengiz’in tek imza yetkisi var. Bonito, 11 Ekim 2006’da Niue’den Samoa’ya taşınırken, 16 Mart 2007’de kapatılıyor. Bonito üzerinden 6 Temmuz 2006’da ise Mec Metal Equipment & Consultancy Co şirketi kuruluyor. 19 Eylül 2006’da yine HCH Gümrük Müşavirliği’ne alım satım yetkisi veriliyor. Bu yetki her sene yenileniyor.

 

Hesaplar Amsterdam’da

 

Diğer Cengiz şirketi Copal Trading, 10 Temmuz 2008’de EST SA aracılığıyla Londra’da kurulurken, şirket için Garanti Bankası ve Akbank’ın Amsterdam şubelerinde hesap açılıyor. 12 Ocak 2009’da ise mal alım-satım işlemleri için Ali Cenap Özdemir yetkilendiriliyor. Özdemir’in Copal’daki yetkisi, belgelere göre 31 Aralık 2009’a kadar geçerli kalmış. Rockcore Minerals and Metals’in ise yüzde 99’u Britanya Virjin Adaları merkezli Tawler Business’e, yüzde 1 hissesi İngiltere’deki Londra merkezli Rockcore Minerals and Metals Investment LTD şirketine ait görünüyor. Alım satım yetkilisi yine Ali Cenap Özdemir. 23 Eylül 2008’de kurulan ve belgelerde herhangi bir faaliyeti görünmeyen şirket hâlâ aktif. Cengiz’in Panama belgelerine göre en son kurduğu şirket Greycastle Enterprises Ltd, Britanya Virjin Adaları merkezli. 2 Aralık 2009’da 50 bin dolar sermayeyle kurulan şirket için Garanti Bankası Amsterdam şubesi kullanılıyor. Mossack Fonseca şirketin faaliyetleriyle ilgili bilgi istese de belgelere göre aracı kurum EST SA’dan bununla ilgili bir yanıt gelmiyor. Şirket hâlâ aktif.

 

Milyon dolarlar dökmüş

 

Panama belgelerinde Cengiz’in Çin ve Rusya pazarını araştırmak için milyon dolarlar döktüğü de ortaya çıktı. Çin ve Rusya’dan hangi ürünlerin getirildiğine ilişkin Cengiz Holding’e yönelttiğimiz sorunun ise yanıtını alamadık. Belgelere göre Britanya Virjin Adaları’nda kayıtlı olan Vremax Properties Ltd şirketiyle 25 Haziran 2008’de danışmanlık anlaşması yapılıyor. Anlaşma gereğince Vremax’a hizmet bedeli olarak şirketin Garanti Bankası Hollanda’daki hesabına 3 milyon 70 bin dolarlık havale yapılıyor.

Vremax, anlaşma gereği Mec Metal’in Rusya ve Çin’deki metal, maden ve inşaat sektörlerine ilişkin analizler ve piyasa araştırması yapacağını belirtiyor. Bu da Cengiz’in söz konusu ürünleri off-shore şirketleri üzerinden Türkiye’ye getirdiğini gösteriyor. Burada vergi avantajı devreye giriyor. Söz konusu işlemler için ise HCH Gümrük Müşavirliği kullanılıyor. Belgelere göre Mec Metal şirketi hâlâ aktif.

 

Avantaj üstüne avantaj

 

Cengiz şirketlerinden Mec Metal, Rockcore Minerals, Copal Trading ve Digital European yüzde 1 hisseli İngiliz ortak ile Londra’da kayıtlı görünüyor. Özetle önce İngiltere’de bir şirket kuruluyor. Sonra bu şirket üzerinden Britanya Virjin Adaları ve Niue’de offshore şirketler kuruluyor. Yani Cengiz Holding, metal ve madencilik işlemleri için hâlâ Samoa’da Mec Metal, Britanya Virjin Adaları’nda Rockcore Minerals şirketlerini kullanıyor. İngiliz ortaklığındaki şirketler offshore merkezlerinde yabancı şirket pozisyonunda. Burada da indirimli ücret avantajı var.

 

Erbek'in Türkiye'de sicili kabarık

 

ABD’de aranan Mehmet Cengiz’in off-shore şirketlerinin imza yetkilisi Şeref Doğan Erbek’in, Türkiye’de de sicili kabarık. Erbek’in Cenevre’nin yanı sıra Londra ve İstanbul Teşvikiye’de de ofisi var. Erbek hakkında Türkiye’de, 2008-2011 arasında evrakta usulsüzlük yaparak Nuh Çimento’yu zarara uğrattığı gerekçesiyle Sermaye Piyasası Kurumu tarafından 2014 yılında suç duyurusunda bulunulmuştu. Erbek’in ismi aynı zamanda tarihi eser kaçakçılığıyla da anılmış. 2003 yılında Mali Şube Müdürlüğü’ne bağlı ekipler tarafından Şişli’de bir eve yapılan operasyonlarda, Hitit ve Roma dönemlerine ait 2 milyon dolar değerinde 212 adet tarihi eser bulunmuş, tarihi eserlerin, Şeref Doğan Erbek’e ait olduğu öğrenilmişti.

 

Ünlü spekülatörle ilişkisi var

 

Panama belgelerine göre Mossack Fonseca’ya kayıtlı 802 şirkete aracılık eden Erbek’in, ünlü Türk spekülatör Ali Ziya Sesel ile de ilişkisi var. Sesel’in, hakkında suç duyurusu yapıldığı yıllarda kurduğu off-shore şirketlere aracılık yapan isim Erbek. 2000’de SPK tarafından işlem yasağı getirilen Sesel, aynı yıl Britanya Virjin Adaları’nda kayıtlı olan ve 10 Ağustos 2000’de kurulan Inter-Marine Ltd’de ve yine 14 Şubat 1997’de kurulan Rostrans Gmbh şirketinde imza yetkisi alıyor. 1999 ve 2000 yıllarında Sesel’in yurtdışındaki vergi cennetlerine götürdüğü parayla yabancı yatırımcıymış gibi İMKB’de işlem yaptığı ortaya çıkmış ve borsadan men edilmişti. Sesel, borsa oyunlarıyla 4.5 trilyon lirayı yurtdışına transfer ettiği öne sürülen, ‘Kızıl İmam Örgütü’ lideri Serkan Çevik’in sağ kolu olarak biliniyor. Adnan Hoca ile ilişkisi var.

 

Zengin Türklere aracı

 

Mossack Fonseca çalışanları iç yazışmalarda Erbek’ten belgeleri zamanında teslim etmediği, çok sık yanlış belge gönderdiği ve ödemeleri geciktirdiği için şikâyet ediyor. Diğer yandan Erbek’in genelde zengin Türklerle çalıştığını ve Türk müşteri portföyleri için çok faydalı olduğunu belirtiyorlar. Yazışmalarda, Türkiye’deki çifte vergilendirme anlaşmaları nedeniyle Erbek’in Hollanda, İngiltere ve Malta, bazen de Dubai ve Irak şirketlerini kullandığı söyleniyor. Ancak Dubai ve Irak’ta işlerin zorlaştığı, iki ülkenin de artık şirketin gerçek sahibini bilmek istediği ifade ediliyor.