Ani zenginlik neden insanları yalnızlaştırabiliyor?
30 yıldan fazla hosteslik yapan Sandy Stein sonunda zengin olmuş, ama beklediğini bulamamıştı.
Şimdi 65 yaşında olan Stein 53 yaşındayken çantaya iliştirilen anahtarlık buluşuyla epeyce para kazanmıştı.
Birçok bakımdan rüyaların gerçekleşmesiydi bu gelişme. Ama Stein için özel hayatında yalnızlık getirecekti. Eşinden boşandı, çünkü Stein'e göre, şimdiye kadar evi geçindiren kocası onun ani başarısından rahatsız olmuştu. Bazı arkadaşlarıyla ilişkileri de bozuldu.
"İnsanlar kıskanıyor ve çirkin şeyler yapıyor" diyor.
Çoğu insan belki zengin olma hayalinden vazgeçmez, ama bu konuda rüyaları gerçek olanlar bunun yalnızlık getirdiğini ve dışarıdan göründüğü kadar her şeyin pembe olmadığını söylüyor.
Zenginlere danışmanlık yapan bir şirketin kurucularından Dr Stephen Goldbart'a göre, "Birinin aniden zengin olması yaşamının her alanını derinden etkiler. Bazıları için acılı bir psikolojik deneyim olabilir bu."
İnsanların 'ani zenginlik sendromu' ve kimlik krizinin yanı sıra ve yalnızlık ve öfke duygularına kapılabileceğini söylüyor Goldbart.
Çoğumuz yıllarca zengin olma hayali kurar, bunun yollarını ararız. Ama bu gerçekleştiğinde, etrafımızdaki insanların davranış değişikliğiyle yüzleşme konusunda hazırlıklı değilizdir.
Bu çok da fazla üzerinde düşünülen bir şey değildir. Arkadaşlar daha mesafeli davranmaya (ya da daha sıkı fıkı konuşmaya) veya aile mali işlerinize karışmaya ve hayatınıza daha fazla girmeye başladığında şok duygusu oluşur.
"Bütün bunlar çok hızlı gelişir ve zordur" diyor Goldbart. Silikon Vadisi'nde teknoloji girişimcileriyle çalışmasından edindiği gözlemler böyle olmuş.
Para insanı değiştirir. Yeni zengin farkında olsun ya da olmasın, aşırı harcama yapmaya ya da daha önce ilgilendiği şeylerden kopmaya başlar. Bu ise eski arkadaşlarla arada sorun yaratabilir.
Arkadaş çevresi, ani zenginlikle baş gösteren ani değişikliklere uyum sağlamak istemeyerek ilişkilerini koparabilir; bu insanı yalnızlığa iter.
Ailenin ve arkadaşların tepkisini kontrol etmek en zor olanıdır. Hem onlar hem de o güne dek fazla bağları olmayan insanlar, başarılı olarak gördükleri yeni zenginle ilişkilerini geliştirmeye çalışır.
Peki, arkadaş ve aile çevresi size farklı davranmaya başladığında ne yapabilirsiniz? Çoğu kişi bu durumu şüpheyle karşılayacak, bu insanlar eskiden neredeydi diye soracaktır. Bu durumda geri çekilmek ve arkadaş çevresini daraltmak doğaldır. Çünkü kimin size içten, kimin para yüzünden yaklaştığından emin değilsinizdir.
"Dünyaları giderek küçülür; mali olarak kendileriyle aynı seviyedeki insanlarla sınırlıdır artık çevreleri" diyor Goldart.
Zenginlik ve başarı kalıcılaştığında da bu duygu yok olmayabilir. Kimin sizinle gerçekten arkadaş olmak istediğini tahmin etmek daha da zorlaşır. Bu konuda bir iki yanılma giderek daha fazla kabuğa çekilmeye neden olur.
Ani zengin olanlar yalnızlık duygusunun aynı zamanda önceliklerini değiştirdiğini ifade ediyor. San Diego'da yaşayan 28 yaşındaki İsviçreli Stephan Goss, yaşamını kendisi gibi serbest sürdüren yeni arkadaşlar aramaya başladığını ifade ediyor.
"Çoğu insan hadi yarın Meksika'ya tatile gidelim diyemez. Bunu yapamayacak insanlarla ilişkileri sürdürmek zorlaşıyor" diyor Goss. Eski arkadaşlarıyla bağları tamamen kopmasa da şimdi diğer girişimcilerle arkadaşlık ettiğini söylüyor.
Stein için durum böyle olmasa da ani zenginlik daha ileri yaştaki insanlar üzerinde daha az sarsıcı etkide bulunuyor. Goldart bunu, insanların ileri yaşlarda zengin olma ihtimalinin daha olası görülmesine bağlıyor.
Stein, eski ilişkilerinde gelişme olmadığını, ama yeni ilişkiler kurmayı öğrendiğini söylüyor. Beş kişilik yeni iş ekibiyle daha derin ve güvene dayalı bir ilişki kurduğuna inanıyor. Hosteslik yaptığı dönemdeki gerçek dostlarının kim olduğunu anlamış ve onlara karşı cömert davranıyor. Onlardan birini kutuplarda geziye götürmüş.
"Bu beni çok mutlu etti" diyor Stein.
