Bütün dünyada olduğu gibi Almanya'da da özel otomobili olan bayram ediyor. Benzin ve dizelin fiyatı her gün biraz daha düşüyor. Ham petrol fiyatı neredeyse dibe vuracak. Petrol ihracatına bağımlı ülkelerin bütçe hesapları altüst oldu. Piyasayı yakından izleyenlere ucuzluğun sonu göründü.
Petrol fiyatının son aylardaki tepetaklak seyri hafta başında yavaşladı. Borsacılar hızlı düşüşe tepki hareketinden söz ediyorlar. Kuzey Denizi'nde çıkarılan düşük sülfürlü ve yüksek kaliteli Brent petrolün varil fiyatı 75 Cent artarak 62,60 Amerikan Doları'na çıktı. Batı Teksas türü WTI petrolün fiyatı da cüzi de olsa hareketlenmeye başladı.
Ham petrol yaz aylarından bu yana yüzde 40 oranında ucuzladı. Petrol İhraç Eden Devletler Teşkilatı OPEC'in üretimi düşürmeye yanaşmamasının ucuzluk üzerindeki etkisi yüzde 20'yi buluyordu. OPEC'in büyük üyesi Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri arzın daraltılmasına karşı çıkanların başında geliyor.
2008 yazında varil fiyatı 150 Doları bulmaktaydı ve uzmanlar fiyatın daha da artacağını söylüyorlardı. Tam bu sırada küresel finans krizi patlak verdi ve kısa süre sonra da dünyanın en büyüklerinden Amerikan Lehman Brothers bankası iflas etti. Bu iflas varil fiyatının aniden 45 Dolara kadar gerilemesine yetti.
Düşük fiyat petrolü piyasadan kovar
Petrol fiyatı dünya ekonomisiyle birlikte toparlanarak yaz aylarında yeniden 100 Dolar'ı geçti. Sonrası malum. Ham petrol fiyatındaki büyük dalgalanmalar sadece konjonktürdeki gelişmelerin etkisiyle meydana gelmiyor. Hamburg'daki Dünya Ekonomisi Enstitüsü'nün hammadde uzmanı Leon Leschus gözden kaçırılmaması gereken bir hususa şöyle işaret ediyor:
“Teknolojik gelişme sayesinde daha fazla petrol çıkarılabileceği düşünülmedi. Özellikle ABD hidrolik kırma yöntemiyle petrol üretimini günde dört milyon varile çıkardı. OPEC üyesi olsaydı, Suudi Arabistan'ın hemen ardından ikinci sıraya yerleşirdi.”
Uluslararası Enerji Ajansı'nın tahminlerine göre, dünya piyasalarındaki gelişme petrol fiyatı üzerindeki baskıyı arttıracak. Petrol talebi beklendiği kadar artmadı ve öncelikle ABD petrol arzını arttırdı.
Leon Leschus piyasanın neden önümüzdeki yıl dengeleneceğini şöyle dile getirdi:
“Petrol fiyatının dibe vurduğu söylenebilir. Varil fiyatı haziran ayından bu yana yüzde 40 oranında geriledi. 2015'te petrol talebindeki artışa bağlı olarak fiyatın artmasını bekliyorum. Bazı ihracatçı ülkeler kârlı olmadığı için üretimi düşüreceğinden dünya piyasasındaki arz fazlası eriyecektir.”
‘Petrol artık ucuzlamaz'
Commerzbank'ın hammadde uzmanı Eugen Weinberg de ucuz petrol ile yüksek maliyetli üretim metotları arasındaki etkileşime dikkat çekiyor ve ‘petrol ucuzlayınca hidrolik kırma gibi pahalı üretim geriler ve bu da fiyatı arttırır', diyor. Weinberg'e göre varil fiyatı 60 Dolar dolayında kalmayacak ve ABD'deki şirketler düşük fiyat yüzünden petrol üretimini arttırmayacak.
Hammadde piyasası uzmanı Leon Leschus da petrol fiyatının 2015'te yükselişe geçmesini bekliyor.
Piyasada her zaman fiyat dalgalanmalarına yol açabilecek riskler bulunduğundan geleceği kestirmenin kolay olmadığını belirten Leschus ham petrol varil fiyatının 80 ila 90 Dolar'da dengeleneceğini tahmin ediyor.
Artan fiyat da İran, Irak, Nijerya ve Rusya gibi petrol ihracına bağımlı ülkelere muhtemelen yetmeyecek. Bu ülkelerin en az 100 Dolar'lık fiyata ihtiyacı olduğunu belirten Commerzbank uzmanı Weinberg varil fiyatının kısa zamanda bu sınırın üzerine çıkacağına ihtimal vermiyor.
