PISA verileri: Türkiye'deki öğrencilerin yüzde 24’ü ayda en az 1 kez akran zorbalığına maruz kalıyor

PISA verilerine göre Türkiye'deki öğrencilerin yüzde 24’ü ayda en az 1 kez akran zorbalığına maruz kalıyor. OECD analizine göre erkekler, kızlara göre daha fazla fiziksel şiddete uğrarken, kızlar arasında sözel zorbalık daha yaygın.

PISA 2018 verilerine göre Türkiye'deki öğrencilerin yüzde 24’ü ayda en az 1 kez akran zorbalığına maruz kalıyor. 7-16 yaş arası çocukların maruz kaldığı akran zorbalığı, 9-15 yaş arasında ise en üst seviyeye ulaşıyor. OECD’nin yayınladığı yeni rapora göre Türkiye’de 15 yaş düzeyindeki öğrencilerin yüzde 19’u okullarında ayda birkaç kez sözel veya fiziksel şiddete maruz kalıyor. Yine OECD analizine göre erkekler, kız çocuklarına göre daha fazla fiziksel şiddete uğrarken, kız çocukları arasında sözel zorbalık daha yaygın.

Akran zorbalığı 4 yaşta başlıyor

Ortalama 4-6 yaş arasındaki çocukların aktif olarak birbirleriyle anlamlı şekilde oyun oynamaya başlamalarıyla birlikte akran zorbalığı davranışına başladığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Evrim Balım, “Okul öncesi döneme denk gelen bu süreçler içindeki çocukların nasıl iletişim kuracaklarını bilemedikleri, akranlarına isteklerini kabul edilebilir yoldan söylemeyi beceremedikleri için sözel, duygusal ve fiziksel zorbalık yoluna başvururlar. Zorbalık yapan çocuklar davranışları üzerinden kendilerini daha güçlü hissetmektedir. Bu güçlü olma duygusu üzerinden aldıkları haz fazla oldukça ve yaşları ilerledikçe bu davranışlar kalıplaşmaya başlar. İlerleyen yıllarda ise bu davranış kalıpları yerleşmiş olur” şeklinde konuştu. Akran zorbalığı davranışlarına maruz kalan çocukların okul başarısında keskin düşüşler görüldüğüne dikkat çekti.

Akran zorbalığının üçe ayrıldığını söyleyen Balım, “Sözel zorba davranışlar; lakap takma, alay edilmesi, küfür edilmesi ve gurur kırıcı sözel ifadelerdir. Duygusal zorba davranışlar; arkadaş grubu içinde dışlamak, görmezden gelmek, yardım etmemek, ortak grup aktivitelerinde görev veya sorumluluk vermemek şeklinde tanımlanabilir. Fiziksel zorba davranışlar; fiziksel güç kullanarak yapılan davranışlardır. Omuz atmak, iteklemek, tekme veya yumruk atmak gibi fiziksel eylemleri içeren davranışlardır” ifadelerini kullandı.

"Akran zorbalığına uğrayan çocuk destek almalı" 

Akran zorbalığına uğrayan çocukların mutlaka destek alması gerektiği konusunda uyaran Balım, “Çevresindeki diğer arkadaşlarına oranla; daha içine kapanık, daha huzursuz ve daha stresli olduğu görülmektedir. Tüm bu durumlar; çocuğun okula gitmek istememesine, okuldan kaçmasına veya okul fobisi geliştirmesine sebep olabilmektedir. Aile akran zorbalığı davranışlarını gözlemliyorsa mutlaka çocuğu için destek almalıdır” dedi.