Ekonomik sıkıntı çeken kesimlerin başında küçük esnaf ve çiftçiler geliyor. Sayıları hızla azalan esnaf ve çiftçiler, primlerini ödemekte de güçlük çekiyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Bağ-Kur’lu sayısı 1 yılda 243 bin azaldı. Geçen yıl ocak ayı itibarıyla 2 milyon 963 bin esnaf varken bu sayı, bu yıl 2 milyon 720 bine geriledi. Bu rakam esnafların yanı sıra çiftçilik yapanları da kapsıyor. Zaman'dan İsa Yazar'ın haberine göre, öte yandan Bağ-Kur’luların 1 milyon 300 bini de prim borçlusu. Mevzuata göre 60 günden fazla prim borcu bulunanlar sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor. Bu nedenle 1,3 milyon esnaf, hastaneye gidemiyor. Sağlık hizmeti alamayan esnaflara çare arayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, prim borçlularına Bağ-Kur kaydını sildirmek şartıyla borçlarından kurtulma seçeneği sunacak. Böylece prim borcu bulunan esnaf, borcunu sildirebilecek. Ancak bu durumda silinen süreler sigortalılı’ğa sayılmayacak.
Yıllar içinde yüz binlerce esnaf işyerini kapatarak ya işçi oldu ya da ticari hayattan tamamen çekildi. SGK verileri incelendiğinde de bu tablo net olarak ortaya çıkıyor. Geçen yılın ocak ayı ile kıyaslandığında Bağ-Kur’lu sayısı 243 bin kişi azalma gösterdi. Bu rakamın içinde esnaflık yapanların yanı sıra çiftçi olarak SGK’ya kayıtlı kişiler de yer alıyor. Bağ-Kur’lu sayısı azalırken işini devam ettirenler de ekonomik zorluklarla boğuşurken bir bölümü de Bağ-Kur primlerini ödeyemiyor.
Primlerini ödeyemeyen 1,3 milyon esnaf, sağlık hizmeti alamamakla karşı karşıya kaldı. Bu kişilerin bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Birikmiş prim borcunu ödemeyen pek çok esnaf, çocukları sağlık hizmetinden yararlanabilsin diye eşini başka bir işletmede sigortalı gösteriyor. Bu soruna, prim afları da çare olmuyor. Aftan yararlanıp borcunu taksitlendirenlerin önemli bir bölümü, taksitlerini düzenli ödeyemediği için yapılandırması bozuluyor. Çalışma Bakanlığı bu kez prim affı yerine Bağ-Kur kaydının silinmesi formülünü devreye sokacak. Bakanlığın hazırladığı torba yasa ile 24 aydan fazla prim borcu bulunanların hem borcu hem hizmeti silinecek. Mevcut yasa, 5 yıl ve daha fazla Bağ-Kur prim borcu olanların borçlarının silinmesine imkân tanıyor. Yeni düzenleme ile bu süre 2 yıla inecek. Bu durum en çok esnaflığı bıraktığı halde birikmiş borcundan dolayı sağlık hizmeti kişileri sağlık hizmeti almaları yönüyle rahatlatacak. Bu kişiler gelir testine girerek ya da işçi olarak çalışarak sağlık hizmetinden yararlanabilecekler. Ancak silinen süreler sigortalılığa da sayılmayacağı için emeklilikte zorluk yaşayacaklar.
