Gündem

Prof. Dr. Eryurt yanıtladı: Para yardımı çocuk sayısını artırır mı?

10 Nisan 2025 07:26

Güncelleme: 10 Nisan 2025 07:39

Doğurganlık oranını artırmak ve genç nüfus oranındaki düşüşe karşı teşvik mekanizmalarını güçlendirmek amacıyla bu yılbaşında hükümet harekete geçti ve bu kapsamda hazırlanan birinci çocuğa 5 bin TL, ikinciye 1500 TL "doğum yardımı" başladı. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Eryurt, "Ekonomik sıkıntılar sebebiyle fazla çocuk istemeyenler için maddi yardımlar yerinde olsa da para, doğurganlığı arttırmak için tek başına yeterli mi?" sorusunu yanıtladı. Eryurt, maddi teşviklerin yerinde olduğu değerlendirmesinde bulunarak "Para yardımının tek başına yeterli olmayacağı kanaatindeyim. Doğurganlık hızının arttırılması için hedef odaklı politikalar ve kaynak aktarımları daha faydalı olur. Çünkü nüfus heterojendir; istekler ve ihtiyaçlar farklıdır," dedi.

"Kreşlerin yaygınlaştırılması, ücretinin büyük bir kısmının da devlet tarafından karşılanması önemli"

Hürriyet'ten Fulya Soybaş'a konuşan Eryurt, "Peki çok çocuk istemesine rağmen tek çocukta kalanlar için neler yapılmalı?" sorusuna şöyle yanıt verdi:

"İstanbul, Ankara ve İzmir'de doğum oranı 1.2 çocuğa kadar düştü. Yine son doğum istatistiklerine göre üniversite mezunu kadınların doğum oranı 1.3 çocuk. Bahsettiğim grup işte burası. Doğurganlık oranını, uyguladığı politikalarla hızla arttıran Fransa başta diğer ülkelere de şöyle bir bakınca yanıtın, çocuk bakımının tüm yükünü annelerin sırtından almakta saklı olduğunu söyleyebilirim. Mesela; kreşlerin yaygınlaştırılması, bu kreşlerin niteliğinin yükseltilmesi, ücretinin büyük bir kısmının da devlet tarafından karşılanması önemli. Muhtemelen bizde de yakın bir gelecekte hayata girecek doğum izni sürelerinin arttırılması da kıymetli. Bunun da ilk 6 ay anne, sonraki 6 ayın ise anne ya da babanın kullanabileceği "ortak ebeveynlik izni" şeklinde formüle edilmesi yerinde olur. Türkiye'de 'gönüllü çocuksuzluk' kavramı henüz yaygın değil. Eşler, evlendikten sonra 1-2 yıl içinde ilk çocuğu yaparlar. Asıl kırılmayı yaratacak bir nokta da burası. Yani eşler, bir çocuktan ikiye geçmeye ikna edilmeliler. İkinci çocuğa geçiş teşvikinin, 1500 lira değil de çok daha yüksek tutulması gerekirdi. Sadece para yardımı çocuk sayısını arttırmaktan ziyade, genelde çocuk zamanlamasının değişmesine etki etmekte. Dolayısıyla doğurganlığı artırmak açısından bu yardımlar beklenildiği gibi bir etki yaratmayabilir."

Yazının tamamı için tıklayın.