Tarihçi - yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Yerküredeki başka topluluklara göre birçok yönlerden önde olan toplumumuz hak etmediği bir yetersiz ve kötü sistemin esiri halindedir. Tarım devrimini doğru biçimde yapamadık. Mühendislerimizin ve doktorlarımızın dışarı çıkmasını önleyemedik. Köylüyü eğitemedik. İnşaat sektörünü iyi mühendislerden çok haydut ruhlu insanlar doldurdu. Bütün bu olayların dikkate alınması ve yaşadığımız ülkenin işleyişini seçilmişlere veya tayin edilmişlere değil seçenlere de bırakmanın gereği ortaya çıkıyor. Yurttaşlık 4 yılda bir sandığa gitmek değil, her an ne olup bittiğini kontrol etmektir." değerlendirmesini yaptı.
Ortaylı yazısında, " Ne yazık ki on ilde yaşadığımız deprem, Türkiye şehirciliğinin ve inşaat sektörünün Türk cemiyetinin fikri yapısı, eğitimi, uzman zenginliği ve kalkınmasının çok gerisinde olduğunu göstermiştir. İnanması güç ama eğer deprem birkaç gün sonra olsa Meclis’te genel seçimden önce yasalaşmak için yeni bir imar affı sıradaydı. İmar affı artık dolandırıcılığa çevrilen bir unsurdur. Birçok müteahhit arsa üzerindeki uygunsuz yapıları vatandaşlara bile bile satmaktadırlar ve satmışlardır. İşte sonuç ortada. Yine aynı şekilde telefon şirketlerinin depreme ne kadar hazırlıksız yakalandıklarını acı bir gerçek olarak görüyoruz. Yerini kötü seçtikleri verici istasyonlar yüzünden insanlar çöküntülerin altından başkalarını arayamadı, mesaj gönderemedi." ifadesini kullandı.