TÜSİAD merkez binasında Boğaziçi Üniversitesi-TÜSİAD Dış Politika Forumu'nun ev sahipliğinde “Kral Salman yönetiminde Suudi Arabistan" başlıklı bir toplantı düzenlendi. Açılış konuşmasını Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Yılmaz'ın yaptığı toplantıda Texas A&M Üniversitesi-Bush School of Government and Public Service Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı ve Brookings Doha Center Kıdemli Uzmanı Prof. Dr. F. Gregory Gause konuşmacı olarak yer aldı.
Profesör Gause konuşmasına Kral Salman yönetiminin anlaşılabilmesi için veraset sistemi, dış politika ve petrol politikasının üç temel nokta olduğunu belirterek başladı. Kral Salman’ın veliaht prens olarak yeğeni Muhammad bin Na’if'i ve vekil veliaht prens olarak oğlu Muhammad bin Salman’ı göstermesini krallık yönetiminde jenerasyon değişimi olarak değerlendiren Gause, “Bundan sonra krallık için sorulacak soru dışlanan aile bireylerinin bunu kabul edip etmediği. Görünürde direndiklerine dair bir işaret yok” ifadelerini kullandı.
'Yemen'de ülkenin bölünme olasılığı yüksek'
Ülkenin dış politikası için “Suudi Arabistan liderlik rolüne hiçbir zaman sahip olmak istemiyordu” çıkarımını yapan Gause, ancak ülkenin son zamanlarda bu durumdan uzaklaştığını söyledi. Profesör Gause, “Gerek krallığın İran’a karşı koalisyon kurma çabası, gerek Yemen’de ülkenin ilk defa başka ülkelerden bağımsız bir şekilde askeri gücünü kullanması dış politikasındaki değişimin önemli örnekleri” dedi. İran karşıtı koalisyon için Gause, “Öncelikle böyle bir koalisyon gerçekten var mı diye sorgulamak gerekiyor. Mesela Türkiye bu koalisyonun içerisine dahil mi? İran’a karşı Suudiler uluslararası liderliği denediler ancak başarısız oldular” açıklamalarında bulundu. Ayrıca Amerikalı akademisyen, Yemen’de yaşananlar için “İran’la çatışma olasılığı çok az ama Irak ve Suriye’de bu olasılık daha fazla” ifadesini kullandı. Profesör Gause, Suudilerin Yemen politikasının sonucunun net olarak görünmediğini ancak muhtemel sonucun Yemen'in bölünmesi olacağını söyledi.
Amerikalı profesör, Suudilerin aldıkları kararlarla dünya petrol piyasasındaki fiyatları etkileyebilecek tek devlet olduğunu fakat son bir sene içinde petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün Suudi Arabistan’dan kaynaklanmadığını söyledi. Gause’a göre fiyatlardaki düşüşün sebebi Amerika’nın petrol üretimini arttırması ve Çin’in petrol talebinin azalması. Profesör Gregory Gause, Suudi Arabistan’ın düzeninin yalnızca aile içi çatışma, mali kriz ve bölgesel çatışma ya da savaş nedeniyle bozulabileceğini düşünüyor. Ancak Gause’a göre üçüncü neden pek muhtemel değil. Profesör bu düşüncesini “Arap Baharı Suudi Arabistan’ı hiç etkilemedi. Ülkede Şiilerin küçük çapta protestoları dışında kitle gösterileri olmadı. Ülkedeki rejim karşıtı güçler birbirlerine düşmanlar. Bu durumda ülkenin stabil düzeni bozulacak gibi görünmüyor” ifadeleriyle açıkladı.
'Suriye'deki savaş 10-15 sene daha devam edecek'
Suudilerin Suriye politikası için Profesör Gregory Gause, “Suudi Arabistan ve Katar, Esad yönetimini devirmek istiyorlar ama sonrasında neler olacak hiçbir fikirleri yok. İki ülkenin de Esad sonrası bir rejimde paradan başka olayları yönetecek güçleri yok. Doğal olarak müttefikleri olan IŞİD ve Nusra Cephesi Suudilerden nefret ediyor” açıklamasında bulundu. Gause’a göre Suriye’deki savaş Lübnan iç savaşı gibi 10-15 yıl daha devam edecek.
