Hürriyet Uymaz
Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türkiye genelinde dün başlatılan “Okul Sütü Programı” yüzlerce ilkokul öğrencisinin hastaneye kaldırılmasıyla sonuçlandı. Sivas Valisi Ali Kolat’ın, ilkokul öğrencilerine dağıtılan UHT sütlerin bir kısmının “26 Ağustos 2011” tarihli olduğunu açıklaması üzerine, o sütleri sağlayan firmalara tepki yağdı. UHT sütler, kapağı/kutusu açılmadan en fazla 3 ayda raf ömrünü dolduruyor.
Sivas’tan Diyarbakır’a, Edirne’den Adana’ya kadar birçok şehirde devletin verdiği 200 mililitrelik kutulardaki sütü içen ilkokul öğrencileri, dün “mide bulantısı, baş dönmesi, kusma ve ağrı” şikâyetleriyle hastanelere kaldırıldı.
Hükümet temsilcilerinin, öğrencilerin süt içtikten sonra zehirlenme belirtileriyle hastanelere başvuruları, “psikolojik”, “ alerji yapmış olabilir” ya da “aşırı doz nedeniyle” ifadeleriyle gerekçelendirmeleri Twitter’da “sütübozuklar” twitlerini patlattı.
Milli Eğitimi Bakanı Ömer Dinçer, dün rahatsızlıkların zehirlenme vakası olmadığını, süt ve süt ürünlerine karşı hassasiyet olabileceğini açıklarken, Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç da “Büyütülecek bir durum değil. İlk kez içildiğinden, aşırı doz nedeniyle rahatsızlanmış olabilirler” açıklamasını yaptı.
Bu duruma tepki gösteren sosyalist hacker grubu Redhack, dün gece “Okul Sütü Programı” projesi kapsamında süt sağlayan Yörükoğlu Gıda ve Gülsan Gıda ile Pınar'ın internet sitelerini hack’ledi.
Raf ömrü 6 ay geçmiş süt
Sivas Valisi Ali Kolat’ın, dağıtılan sütlerin bir kısmının bozuk olduğunu ve zehirlenmelerin 26 Ağustos 2011 tarihli UHT sütlerin dağıtılmasından kaynaklanmış olabileceğine dair açıklaması şu soruları gündeme getirdi:
Oda ısısında ambalajı açılmadan sadece 3 ay saklanabilen UHT sütler, neden şirketler tarafından aylar önce imha edilmedi ve okullara gönderildi?
26 Ağustos 2011 tarihli sütlerin raf ömrü en geç Kasım ayının son haftasında dolmasına rağmen Mayıs 2012'de dağıtıma nasıl izin verildi?
Raf ömrü 5-6 ay önce dolmuş olan UHT sütler, devlet tarafından kontrol edilmeden okullarda nasıl dağıtılabildi?
Ambalajı açılmadan 3 ay, açıldıktan sonra 1-2 gün
Ankara Tabip Odası, Gıda Mühendisleri Odası ile Ziraat Mühendisleri Odası’nın Mart 2012’de yayımladığı “Üretimden Tüketime Süt ve Sağlık, Sorular ve Yanıtlar” adlı broşürde dağıtılan türde sütler için şu bilgiler ve uyarılar yer alıyor:
Soru19: Pastörize ve UHT sütün açılmadan ve açıldıktan sonra dayanma süresi ne kadardır?
Yanıt: Pastörize sütlerin raf ömrü, ambalajı açılmadan, buzdolabında saklandığı takdirde 5 ila 7 gün arasındadır. Kimi kaynaklarda bu süre 3-21 gün olarak da belirtilmektedir. Ambalajı açıldığında dayanma süresi kısalır, 1-2 gün arasında değişir.
UHT sütler, ambalajı açılmadan oda ısısında 3 ay saklanabilir. Ambalajı açıldıktan sonra, UHT sütler de buzdolabında saklanmak koşuluyla bir hafta içerisinde tüketilmelidir.
Sivas Valisi Kolat: Süt herhalde biraz bozuk!
Sivas Valisi Ali Kolat’ın öğrencilerin sütten zehirlendiği haberleri üzerine “Bozuk süt olduğu anlaşılıyor, arkadaşlarımızın tespitleri öyle” dedikten sonra, zehirlenme vakalarının “psikolojik” olduğu iddiasını içeren şu sözleri tartışma yarattı:
“Zehirlenme değil de arkadaşlar, sanıyorum süt herhalde biraz bozuk. Bozuk süt olduğu anlaşılıyor, arkadaşlarımızın tespitleri öyle. 'Zehirlenme' demeyelim de bozuk sütün, bozuk gıdanın verdiği biraz kısmen psikolojik diyelim, kısmen de rahatsızlık şeklinde ama ciddi bir vaka yok.”
Kolat ayrıca, iki parti halinde gelen sütlerden birisinin gıda tahlilinin yapıldığını, olumsuz bir durum olmadığını açıklamış, ancak şunu da eklemişti:
“Gıda tahlilini yapmadığımız ya da bizden habersiz dağıtım olmuş, inisiyatifimiz dışında dağıtım olmuş sanıyorum, muhtemelen o ikinci partideki dağıtımdan kaynaklandı. Son kullanım tarihi 26 Ağustos tarihi olan partiden kaynaklandı.”
UHT süt nedir?
Okullara dağıtılan UHT sütlerin nasıl hazırlandığı konusunda, Pınar'ın internet sitesinde şu bilgiler veriliyor:
UHT, gıda teknolojisinde "Ultra High Temperature" (Çok Yüksek Sıcaklık) sözcüklerinin ilk harflerinden oluşan bir kısaltmadır. UHT sütler, tüketici tarafından sterilize, kutu ya da uzun ömürlü süt olarak da tanımlanırlar. Özel bir teknolojik işlemle süt, 135-150 derecede 2-6 saniye tutularak içinde bulunan ve sütün bozulmasına neden olabilecek, hastalık yapabilecek tüm mikroorganizmalardan arındırılır. Aseptik şartlarda doldurulan karton kutularda ya da polietilen plastik şişelerde piyasaya arz edilir. Teknolojisi gereği soğuk zincire gerek kalmadan raf ömrünün sonuna kadar dayanan bu sütler kesinlikle katkı maddesi içermez.
