Avrupa ülkeleri kendi milli içkilerini vergisel olarak desteklerken Türkiye’de rakıdaki ÖTV oranı nedeniyle vatandaş ithal içkiyi tercih ediyor. Rakıdaki ÖTV oranının viskiyi geçmesinin ardından 2013’te 4 milyon 902 bin 898 litre olan viski tüketimi 2014’te 6 milyon 97 bin 96 litreye çıktı. Milli içki diye nitelendirilen rakı tüketimi ise düşüyor. 2013’te 42 milyon 337 bin litre civarında olan iç pazar tüketimi geçen yıl 40 milyon 267 bin litreye geriledi.
Viskide litre saf alkol içeriği başına ÖTV 124.23 TL iken, rakıda ÖTV 107.72 TL. Ama rakının alkolü, üretim yöntemi nedeniyle 45 derece, viskinin ise genelde 37.5 derece. Bir şişe 70cl’lik viski için ÖTV 32.61 TL. Bir şişe 70 cl’lik rakı için ÖTV 33.93 TL.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) verilerine göre 2014 tüketimi yerinde sayan kategori şarap oldu. 2013’te toplam tüketimi 62.2 milyon litre olarak gerçekleşen şarapta, 2014’te ise tüketim rakamı neredeyse hiç değişmedi ve 62.8 milyon litre oldu.
Sadece yüzde 1’lik bir artış yaşandı. 2014’ün mutlak alkol rakamları tüketicinin hafif alkollülerden yeniden ağır alkollülere yöneldiğini ortaya koydu. Mutlak alkol tüketimi 2014’te önceki yıla göre yüzde 5’e yakın artarak 85.7 milyon litre oldu. Böylece 2013’te 2012’ye göre yüzde 7 azalarak 81.7 milyon litreye gerileyen mutlak alkol tüketimi yeniden yükselişe geçmiş oldu. Bir başka deyişle, 2013’te zamlarla fiyatı daha ulaşılabilir kategoride kalan biraya yönelen tüketiciler 2014’te yeniden viski, votka, rom gibi ağır alkollülere döndü.
Rakı tüketimi düştü
Türkiye’nin milli içkisi rakıdaki iç pazar tüketimi her yıl iki kere arttırılan vergiler nedeniyle ithal içkilerle yarışta geri kalıyor. 2014’te rakı tüketimi vergi artışları nedeniyle yüzde 5 civarında düştü. 2013’te 42 milyon 337 bin litre civarında iç pazar tüketimi olan rakı geçen yıl 40 milyon 267 bin litreye geriledi. Son dört yıldaki iç pazar tüketimi de yüzde 18 civarında indi.
Alkollü içkilerin vergilerine yapılan zamlar, bu kalemden elde edilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) miktarını da zirveye taşıdı. Son 7 yılda alkollü içkilerden AKP’nin elde ettiği ÖTV geliri 26.5 milyar TL’yi aştı. 2008’de içkiden 1.9 milyar TL ÖTV elde edilirken, bu rakam 2009’da 2.1 milyar TL, 2013’te 5.2 milyar TL ve geçen yıl ise 5.9 milyar TL’ye çıktı. Son 5 yılda, içkiden elde edilen ÖTV geliri 2 katından fazla artış gösterdi.
