Reuters haber ajansı, Güneydoğu Asya ülkesi Myanmar'da Arakan eyaletinde yaşayan Müslümanların (Rohingyalar) askerler ve köylüler tarafından öldürülmesine ilişkin bir araştırmanın detaylarını yayımladı.
Ajans, Myanmar'da tutuklanan iki gazetecisinin bu araştırma nedeniyle hapsedildiğini söylüyor.
Gazeteciler, Myanmar'da devlet sırları kanununu ihlâl etmekle suçlanıyor.
Ajans, Wa Lone ve Kyaw Seo Oo isimli iki muhabirinin, gaçen yıl Arakan eyaletinde 10 kişinin öldürülmesini ortaya çıkardıklarını söylüyor.
Ajans bu kişilerden ikisinin Budist köylülerce keskin aletler kullanılarak öldürüldüklerini, diğerlerinin ise ordu tarafından vurulduğunu söylüyor.
Myanmar ordusu tarafından yapılan bir soruşturmanın sonuçları gazetecilerin bulgularını desteklemiş, ancak araştırmaya ilişkin açıklamada söz konusu 10 kişi "Bangladeşli teröristler" olarak tanımlanmıştı.
Reuters bu araştırmayı yayımlayarak, iki gazetecinin kamu yararı için çalıştıklarını göstermeyi amaçlıyor.
Reuters genel yayın yönetmeni Stephen J. Adler, bu araştırmayı yayımlama kararının gazeteciler ve yakınlarına danışılarak alındığını açıkladı.
BBC iddia edilen infazların detaylarını bağımsız olarak doğrulayabilmiş değil. Bölgeye erişim yetkililer tarafından kısıtlanmış durumda. Ancak geçen yıl görgü tanıkları Arakan eyaletinde bir dizi infaz iddilarında bulunmuştu.
Arakan eyaletinde Müslümanlar ve Budistler arasındaki çatışmalar, onbinlerce Müslümanın ordunun operasyonu sonucu komşu Bangladeş'e kaçmasıyla dünya gündemine oturmuştu.
Ordu, Arakan eyaletindeki militanlara karşı savaştıklarını söylüyor, ancak insan hakları grupları binlerce sivilin öldürüldüğünü kaydediyor.
Myanmarlı gazeteciler Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, 12 Aralık'ta polisle buluştuktan sonra gözaltına alınmıştı.
Yetkililer gazetecilerin "Arakan eyaletine ve güvenlik güçlerine ilişkin önemli ve gizli hükümet belgelerini ellerinde bulundurmaktan tutuklandıklarını" açıkladı.
Yetkililer ayrıca bu bilgilerin "yabancı basınla paylaşmak üzere yasa dışı bir şekilde toplandıklarını" kaydediyor.
Araştırmanın detayları
Araştırma, Arakan eyaletindeki Inn Dinn köyünde 2 Eylül 2017'de gerçekleştiği öne sürülen bir olay hakkında.
Reuters, iki gazetecinin Budist köylülerle, güvenlik güçleriyle yapılan röportajlar ve fotoğraflar üzerinden 10 kişinin infazıyla ilgili kanıt topladıklarını söylüyor.
Araştırmaya göre bir grup Arakanlı Müslüman erkek, basılan köylerinden kaçarak bir kumsala sığındıkları sırada fark edildiler.
Yerel Budistler bunun üzerine bir mezar kazılmasını emretti ve söz konusu 10 kişi öldürüldü. Bu kişilerden ikisini Budist köylülerin, diğerlerini ise askerlerin öldürdükleri kaydediliyor.
Haber ajansı, Myanmarlı askerlerin suçlarına karşı fotoğraf ve diğer güvenlik güçlerinin ifadelerinin ilk kez bu araştırmada kanıt olarak yer aldığını söylüyor.
Araştırmada, Budist köylülerin itirafları da yer alıyor.
İki gazetecinin gözaltına alınması üzerine, Myanmar ordusu konuyla ilgili kendi araştırmasını yaptı. Araştırmanın sonuçları gazetecilerin bulgularıyla eşleşiyor.
Ancak ordu, söz konusu 10 kişiyi "Bangladeşli teröristler" olarak tanımladı ve Arakanlı Müslümanların polis noktalarına yaptıkları saldırılar nedeniyle bu kişilerin bölgeden çıkarılamayarak infaz edildiklerini açıkladı.
Reuters, gazetecilerin bu 10 kişinin terör faaliyetleriyle bağı olduğuna ilişkin ellerinde kanıt bulunmadığını söylüyor.
Ayrıca ajansa göre birden fazla görgü tanığı bu kişilerin kalabalık bir grup arasından seçildiğini kaydetti.
Gazetecilerin araştırması Inn Din köyündeki görgü tanıklarına, öldürülen kişilerin akrabalarına ve polis yetkililerine dayanıyor.
Reuters'a göre iki gazetecinin konuştuğu bir kişi, bir Arakanlı Müslümanı öldürdüğünü de itiraf etti.
Ancak Reuters'a açıklama yapan Hükümet Sözcüsü Zaw Htay, "İnsan hakları ihlâlleriyle ilgili suçlamaları inkâr etmiyoruz" dedi.
Suçlamaların doğruluğuna ilişkin kanıt bulunması halinde yasalar kapsamında gereğinin yapılacağını söyledi.
Daha sonra ise Arakan'da yapılan askeri operasyonu savundu:
"Uluslararası toplum ilk terör saldırısını kimin yaptığını anlamalı. Eğer böyle bir terör saldırısı Avrupa ülkelerinde, ABD'de, Londra'da, New York'ta, Washington'da gerçekleşseydi, basın ne söylerdi?"
Yetkililer olayla ilgili yürüttükleri soruştumaya ilişkin yaptıkları açıklamada, olaya karışan köylülere ve kanun dışı hareket eden güvenlik güçlerine ilişkin gereğinin yapılacağı söyledi.
Arakanlı Müslümanlara yönelik ordu operasyonları, Myanmar'ın Bangladeş sınırındaki küçük bir kasabada polis karakoluna saldırı sonrası başladı.
Dokuz polis memurunun öldürüldüğü saldırının ardından, Myanmar hükümeti saldırıyı yurtdışı kaynaklı radikal İslamcıların gerçekleştirdiğini açıklayarak, Arakanlı Müslümanları hedef alan geniş çaplı operasyonlar başlattı.
Operasyonlar sonucu onbinlerce kişi komşu Bangladeş'e sığındı.
Birleşmiş Milletler (BM), Myanmar'ı Arakan Müslümanlarına etnik temizlik uygulamakla suçladı.
