Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Muhammed Colani (Ahmed el Şara) ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Genel Komutanı Mazlum Abdi arasında 10 Mart’ta varılan 8 maddelik anlaşma kısa sürede etkisini gösterdi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), SDG ile Şam yönetiminin, savaş esirlerinin serbest bırakılması ve Halep'teki iki Kürt mahallesinin güvenliğinin Suriye Hükümetinin genel güvenlik güçlerine devredilmesi konusunda anlaştığını duyurdu. Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle İki mahalledeki silahlı güçler, Şam yönetimi ordusu adı altında faaliyet yürütecek.
Şam’ın kontrolünde olacaklar
SOHR ve Suriye TV’nin haberine göre, Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı ile Halep'in "Şeyh Maksud ve Eşrefiye Mahallesi Sivil Meclisi" tarafından atanan komite arasında iki mahallenin statüsünün belirlenmesi konusunda yapılan görüşmeler anlaşma ile sonuçlandı.
Dün imzalanan 14 maddelik anlaşma, iki mahalledeki Kürt silahlı güçlerin, silahlarıyla birlikte kuzeydoğu Suriye'ye çekilmesini öngörüyor. Mahallelerde silah bulundurma yetkisi Suriye İçişleri Bakanlığı'na bağlı iç güvenlik güçleriyle sınırlandırılıyor. Anlaşmaya göre, iki mahallede bulunan İç Güvenlik Güçleri (Asayiş), mevcut kadrolarıyla birlikte Suriye hükümetine bağlı “Genel Güvenlik Güçleri”ne dönüştürülecek ancak Kuzeydoğu Suriye yönetimine bağlanacak. Mahalle sakinlerinin korunması ve onlara yönelik her türlü saldırı ve tacizin önlenmesi sorumluluğunu üstlenecek bu güçleri, Şam yönetimi denetleyecek.
Tutuklu ve cenaze takası
Şam yönetimi ile SDG arasında Halep'teki Kürt mahallelerinin güvenliğinin yanı sıra tutuklu ve cenaze takası konusunda da ön anlaşma sağlandı. Buna göre, daha önce tutuklanan 170 SDG'li serbest bırakılacak ve çatışmalarda ölen SDG'lilere ait bazı cenazeler de teslim edilecek.
Kobani ve Münbiç sınır kesimleri ile Tişrin barajı ve Karakozak köprüsü çevresinde çatışma halinde olan Suriye Milli Ordusu (SMO) ile SDG arasında karşılıklı tutuklu ve cenaze teslim edilmesine yönelik görüşmeler yapıldığı bildirildi. Sürecin ABD’nin bilgisi ve katılımıyla yürütüldüğü ileri sürüldü.
Afrin’e geri dönüş hazırlığı
Afrin bölgesinin SMO tarafından şam yönetimine devredilmesi ile bu bölgeden göç eden birçok ailenin evlerine geri dönmek için hazırlık yaptığı bildirildi. Aileler ve Afrin’e dönmek isteyen bölge halkı, SMO güçlerinin bölgeden tamamen çekilmesini ve dönüşlerinin güvence altına alınmasını talep ediyor.
Petrol Şam’ın denetimindeki bölgelere sevk ediliyor
Geçici Cumhurbaşkanı Colani ile SDG adına Mazlum Abdi arasında 10 Mart 2025 tarihinde imzalanan 8 maddeden oluşan anlaşmanın 4’ncü maddesinin fiili olarak uygulanmasına yönelik önemli bir adım atıldı. “Kuzeydoğu Suriye'deki (Rojava) tüm sivil ve askeri kurumlar, Suriye devleti yönetimi çerçevesinde entegre edilecek; sınır kapıları, havaalanları ve petrol ile gaz sahaları devlet kontrolüne alınacaktır” maddesinin ilk adımı kapsamında bölgedeki kuyulardan Suriye’nin rafinerilerine petrol ve doğalgaz sevkiyatı başladı.
Kuzeydoğu bölgesi yönetimi kontrolündeki Derik kentindeki Rimelan petrol sahalarından çıkarılan petrol ve gaz, tankerler aracılığıyla Suriye’nin Banyas ve Tartus rafinerilerine tanışmaya başlandı. Rafinerilerde işlenecek petrol tüm ülkeye dağıtılacak.
Erbil merkezli Rudaw TV’nin haberine göre, Rimelan’daki Petrol Sahalarının Yöneticisi Kamuran Ömer, Kürt yönetimi ile Şam yönetimi arasında varılan anlaşma kapsamında günlük yaklaşık 15 bin varil ham petrol ve milyonlarca metreküp doğalgazın Suriye'nin iç kesimlerine sevk edildiğini belirtti. Omer, anlaşmayla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Özerk Yönetim ile Şam yönetimi arasında Ahmed el-Şara’nın başkanlık ettiği bir anlaşma yapıldı. Bu anlaşma kapsamında Özerk Yönetim, günlük yaklaşık 15 bin varil ham petrol ve milyonlarca metreküp doğalgazı iç tüketim ve diğer ihtiyaçlar için Suriye’nin iç bölgelerine gönderiyor. Bu petrol ve gaz, Humus ve Banyas rafinerilerine ulaştırılıyor, burada işlendikten sonra nüfusun ihtiyaçlarına göre tüm vilayetlere dağıtılıyor."
Her gün onlarca petrol ve gaz tankeri Kuzeydoğu Suriye’nin Cizire bölgesindeki sahalardan yola çıkarak Kamışlı, Haseki, Rakka ve Tabka üzerinden Humus rafinerisine ulaşıyor. Tanker şoförlerinden Welîd Şerbutlî, bu sevkiyatın düzenli olarak sürdüğünü belirterek, ”Her gün yaklaşık yüz, bazen daha fazla tanker yola çıkıyor. Rimelan’da yükümüzü alıyoruz, ardından Kamışlı, Haseki, Rakka ve Tabka’dan geçerek Humus rafinerisine ulaşıyoruz. Allah’a şükür yollar güvenli. Bu anlaşma sayesinde insanlar fayda görecek, petrol ürünleri ihtiyaç sahiplerine ulaşacak ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak" dedi.
Sevkiyat süreci, Kuzeydoğu Suriye Yönetimi ile Şam yönetimi arasındaki doğrudan koordinasyonla yürütülüyor. Yapılan anlaşma kapsamında, Rimelan petrol sahalarından çıkarılan petrol ve gaz, belirlenen noktalarda Şam yönetimine teslim ediliyor. Şam yönetimi de bu kaynakları rafinerilere taşıyarak işlenmesini sağlıyor.
