Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), Enerji Üretim AŞ (EÜAŞ) tarafından özelleştirilen Soma B Termik Santrali'nden alacaklarını uzun süredir tahsil edememesine rağmen, santrale kömür tedarikini sürdürüyor.
Sayıştay'ın denetim raporlarına göre, 2015 yılında Konya Şeker Sanayi ve Ticaret AŞ tarafından 685.5 milyon dolarlık teklif ile satın alınan santral, 19 Nisan 2023'ten itibaren kömür satış bedellerini ödemiyor. 31 Aralık 2023 itibarıyla santralin TKİ'ye olan borcu 3.2 milyar TL'ye yükseldi.
Soma santralının borç krizine dair detaylar, mülkiyeti EÜAŞ’a ait iken 2015'te imzalanan satış sözleşmesi sonucu özelleştirilmiş olmasıyla başlıyor. Satış sonrası, santral işletmeciliği devralındığında kömür fiyatlarının belirlenmesinde yaşanan anlaşmazlıklar ve sonrasında ortaya çıkan ödeme sorunları kömür satış bedelinin tahsil edilememesine yol açtı.
CHP'li vekilin soruları yanıtsız kaldı
Cumhuriyet'te yer alan habere göre, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, enerji bakanına yönelttikleri soruların yanıtsız kaldığını anımsatarak, söz konusu firmanın TKİ'ye olan borcunun 10 milyar lirayı geçtiği iddiasını dile getirdi. Ayrıca, borcunu ödeyemeyen şirketin diğer taraftan da baca gazı filtresi takmamakta ısrar ederek çevresel yükümlülüklerini de yerine getirmediğini belirtti. Şirket geçmişte özelleştirmeden kaynaklı devlete olan borcunu ödeyememiş ve sonrasında borcu altı takside bölünmüştü. Bu işlemden dolayı oluşan kamu zararı 177 milyon doları geçiyor.
Mevzuat dışı uygulamalar
Sayıştay'ın BOTAŞ ve Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü üzerine yaptığı denetimlerde de benzer sorunlar tespit edildi. BOTAŞ'ta, toplu iş sözleşmelerine tabi olmayan personelin meri mevzuatta yer almadığı halde ilave ödeme alması, Millî Piyango'da ise şans oyunlarına ilişkin bayilik şartlarının denetlenmemesi gibi mevzuat dışı uygulamalar dikkat çekti.
___________________________________________________________________________________________________
