Bugün, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün, Ezidilerin yaşadığı Irak'ın Musul kenti yakınlarındaki Şengal bölgesine saldırmasının 3. yıldönümü. IŞİD, 3 Ağustos 2014'te yaklaşık 5 bin Ezidiyi katletmiş; binlerce kadını ve çocuğu esir almıştı.
Örgütün alıkoyduğu genç kadınları seks kölesi olarak kullandığı biliniyor. Hala yüzlerce Ezidi kadının IŞİD'in elinde olduğu tahmin ediliyor.
Şengal saldırısında bölgedeki çok sayıdaki köyde yaşayan Ezidiler, IŞİD'in eline düşmemek için yollara düştü. Onlarca çocuk, yaşlı ve hasta, susuzluktan ve sıcaktan hayatını kaybetti.
Ezidilerin çoğu Kuzey Irak'ta çeşitli bölgelere sığındı. 3 bini aşkın Ezidi ise DBP (Demokratik Bölgeler Partisi) belediyelerinin Diyarbakır'da kurduğu Yenişehir Fidanlık Kampı'na yerleştirildi.
DBP belediyelerine kayyum atanmasıyla Ezidi kampı kapatıldı ve 1000'e yakın Ezidi, Mardin'in Midyat ilçesindeki Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) kampına yerleştirildi.
AFAD'ın 29 Temmuz 2017'de Midyat Kampı'nda kalan 200 Ezidiye kampı terk etmeleri talimatı verdiği öne sürüldü. Konuyu gündeme getiren HDP Diyarbakır Milletvekili Feleknas Uca, Başbakan Binali Yıldırım'ın yanıtlaması isteğiyle TBMM'ye bir soru önergesi verdi.
Önergede şu ifadeler yer aldı:
"İtiraz eden Ezidilere, yetkililer tarafından 3 gün süre verilmiş, 3 günün sonunda kampı terk etmeleri istenmiştir. Ayrıca, kamptan gelen son bilgilere göre, 1 Ağustos gece yarısı kampta kalan 4 Ezidi zorla kampın dışına atılmıştır. Söz konusu kampta kalan Ezidiler daha önce de ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Sorunları yerinde incelemek amacıyla kampı ziyaret etmek için yaptığımız başvurular AFAD tarafından reddedilerek, kampa girişimiz engellenmektedir."
Ezidilerin durumlarının ne olacağının da sorulduğu önerge, hala yanıtlanmış değil.
Uca'nın iddiası, sosyal medyadaki bazı paylaşımlardan sonra gündeme geldi. Bu paylaşımlarda bir parkta görülen dört adamın Midyat Kampı'ndan atılan Ezidiler olduğu öne sürülüyor.
HDP milletvekilinin soru önergesinde değindiği Ezidilerden biri, 9 çocuk babası 42 yaşındaki Azam Xıdır.
Ailesiyle 3 yıldır Türkiye'de kalan Azam, Diyarbakır'daki Fidanlık Kampı'nın eski sakinlerinden. Kendisiyle beraber 4 kişinin, kamp müdürünün talimatı üzerine, "kayıtlarının yapılmamış olması" gerekçe gösterilerek atıldıklarını söylüyor.
Azam, Diyarbakır'daki kampın kapatıldığı ve Ezidilerin Midyat'a tahliye edildiği günlerde 16 yaşındaki kızı Azize'nin sara krizlerine benzer nöbetlerine çare bulmak için Kuzey Irak Kürdistan Özerk Bölgesi'ne gittiğini belirtiyor.
Azam Xıdır, mülteci kartı olmadığından Diyarbakır'daki hastanelerde kızını tedavisinin yapılamadığını anlatıyor:
"Geçen yıl annemi kaybettik, kızım onun çok etkisinde kaldı. O günden beri düşüp bayılıyor, kriz geçiriyor. Bazen günde 2-3 defa kriz geçirdiği oluyor. Diyarbakır'da tedavisini yapamadık çünkü verilen ikamet kartları ancak kamptaki sağlık merkezinde basit rahatsızlıkların ilaçlarını karşılıyordu.
"Ağır rahatsızlıklarda hastane masraflarımızı kendimiz üstlenmek zorundaydık. Mülteci kartımız yoktu. Ben de mecburen Zaho ve Duhok'a götürdüm kızımı. İlaçlarını da oradan aldık. Bizim Irak'ta olduğumuz günlerde kampı tahliye etmişler.
"Kızımla kampta hazır bulunmadığımızdan Midyat'taki kampa kaydımız da yapılmadı. Eşim bunu yetkililere iletmiş onlar da döndüğünde kaydedilir, sorun olmaz demişler."
Azam Xıdır, Midyat Kampı'na kayıt işlemleri için Ankara'ya 3 kez evrak gönderdiklerini, henüz bir sonuç alamadıklarını söylüyor.
4 kişiyle beraber kamptan çıkartılma hikayesini de anlatan Azam yetkililerden yardım istiyor:
"Kamptaki güvenlik görevlisi, müdürün benim ve kızımın kampı terk etmek zorunda olduğumuz talimatı verdiğini iletti. Kızım hasta diye kaldı ama ben ve 3 kişiyi gece 10'da kamptan dışarıya attılar.
"Herhangi bir yere gidebilecek tek kuruş para yoktu üzerimizde. Biz de bir parkta sabahlamaya karar verdik. Sağ olsun Orhan adında bir Midyatlı yanımıza gelip durumumuzu sordu, bizi evinde ağırladı. Gece onda kaldık.
"Durumumuz sosyal medyada gündeme gelince 3 günlüğüne kampa geri gelebileceğimizi ama daha sonra çıkmak zorunda olduğumuzu belirttiler. Cuma günü saat 17:00'da süremiz doluyor. Şu an ailemle birlikteyim ama zorla çıkarırlarsa nereye giderim, ne yaparım beş kuruş param yok, ortada kaldık."
Azam, Midyat Kampı'nda kendisi gibi 22 kişi olduğunu, bu kişilerden yedisinin Türkiye'de ikamet belgesi bile olmadığını da ekliyor:
"Cuma günü ne olacak bilmiyorum. Kendimden geçtim, kızım hasta ve annesinin bakımına ihtiyacı var. Kampta kaydımız olmadığı için yemek kartlarımız da yok. Ocak ayından beri borç alarak yemeğimizi karşılıyorum."
Azam, Şengal'in Digure Köyü'nden. IŞİD o köyde kadın, genç, çocuk 83 kişiyi esir almış. Azam'ın 17 yaşındaki oğlu Se'do Azam Xıdır da esir alınanlar arasında.
Azam Xıdır, esir alınanlardan şimdiye kadar 4 kişinin geri geldiğini, ama gelenlerin oğlundan haberdar olmadığını anlatıyor:
"Oğlum şimdi 19 yaşında. İŞİD'in saldırdığı gün herkes bir yerlere kaçıştı, oğlum arkadaşlarıyla birlikteydi. Arkadaşları canını kurtarmış ama oğlum İŞİD'lilerin eline düşmüş.
"Köyden 83 kişiyi kaçırdılar. Şimdiye kadar o esirlerden 4 kişi geri dönebildi. Geri dönenleri görmek ve oğlumun durumunu öğrenmek için iki defa Irak'a gittim ama onu kimse görmemiş.
"Oğlumun yaşayıp yaşamadığını da bilmiyorum. Köydeki evim de IŞİD tarafından bombalanmış. Artık Irak'a geri dönme ihtimalimiz yok. Olsa bile insanlarımızın kanıyla sulandı orası.
"Koca bir mezarlığa döndü Şengal. Biz şu an ortada kalmış yetim çocuklar gibiyiz, biz Ezidiler bir arada kalmalıyız. Ailemden ayrılmak istemiyorum, bizi kamptan çıkartıp nereye gönderecekler onu da bilmiyorum. Tek istediğim yetkililerin bu konuda bize yardımcı olmaları."
Konuyla ilgili iddiaları cevaplamaları için AFAD Müdürlüğü, Midyat Kaymakamlığı, AFAD Çadır Kampı yetkilileri ile görüşmek istedik ancak herhangi bir yanıt alamadık.
