Sevgilisinin işlediği cinayet yüzünden idam edilen kadın: 100 yıl sonra Edith Thompson'un hikayesi

O sırada genç bir muhabir olan ve mahkemeyi izleyen yazar Beverley Nichols, davanın "Hristiyanların aslanlara atıldığı Roma İmparatorluğu dönemini' anımsattığını söylemişti.

1973 yılında BBC'nin bir radyo programına katılan Nichols "Mahkemenin dinleyici sıralarında tiyatro izlemeye gelmiş gibi bir sürü insan vardı. Sosyeteden birçok kadın, skandal meraklıları, hepsi de, mahkemeye bir oyunun galasını izlemeye gelmiş gibiydi" diyordu.

'Kibirli ve bencil bir genç kadın'

Savcılık makamı en önemli deliller olarak tanımladığı aşk mektuplarını mahkeme salonunda okuttu. Dinleyici sıralarından öyle sesli tepkiler geliyordu ki sonunda jüri üyelerine mektup metinlerini kendilerinin okuması talimatı verildi.

Davanın zamanlaması da önemliydi.

Londra Üniversitesi'nden Profesör Rene Weis, Birinci Dünya Savaşı'ndan daha yeni çıkmış olunmasının da Edith'e karşı oluşan nefrette payı olduğunu düşünüyor.

"Britanya'nın savaşta kocalarını kaybetmiş kadınlarla dolu bir ülke olarak tarif edildiği günlerde, Edith mütevazı bir aileden gelmesine karşın güzel bir evi, parası, iyi bir kocası olan partilere, yemeklere tiyatrolara giden, kısacası herşeyi olan kibirli ve bencil bir genç kadın olarak görüldü. Hem de bakın ne yapmıştı. İyi bir koca ona yetmemişti."

"Kamuoyu Freddy'ye hayran oldu ve Edith'ten şiddetle nefret etti. Genç bir adamı baştan çıkararak kocasının ölümüne ve genç adamın kesin görünen idamına yol açan olayları o başlatmıştı."

İdam edildiğinde oy verme hakkı bile yoktu

Kamuoyunda oluşan Edith nefretini, sık sık savcılıktan yana müdahalelerde bulunan Yargıç Shearman'ın da paylaştığı anlaşılıyor.

Yargıç en sonra jüri üyeleri için davayı özetlediği konuşmasında -ki Jüride iki kadın olduğu halde onlara 'Beyler' diye hitap etmişti- Edith'in evlilik dışı ilişkisiyle ilgili olarak "Aklı başında herkes gibi sizlerin de böyle bir durum karşısında tiksinme hissettiğinizden eminim" demişti.

Edith aleyhindeki deliller en iyimser tanımlamayla bile çok zayıftı. Percy'ye yapılan otopside cam kırığı izleri aranmış ama böyle bir şey bulunamamıştı. Görgü tanıklarının anlattıkları Edith'in, kocasının bıçaklanacağından önceden haberdar olmadığı yönündeki ifadesini doğrular nitelikteydi.

Avukatının umarsızca engellemeye çalışmasına rağmen Edith mahkemede ifade vermek istedi.

Laura Thompson "Bu bence masumiyetinin bir işaretiydi. O kadar emindi ki bunu yapmak istemişti" diyor.

Fakat Edith korkunç bir hata yapmıştı. Savcılık, onun mektuplarında geçen satırları manipüle ederek, olmayan senaryolar yaratmış, zamanlamalarla ilgili yanlış bilgilerle Edith'i suçlu göstermek için her şeyi yapmıştı.

11 Aralık günü jüri karar vermek üzere çekildi. İki saat sonra karar verilmişti. Korku içindeki Edith, mahkeme salonuna neredeyse taşınarak getirildi ve jürinin kendisini ve Freddy'yi suçlu bulduğu açıklandı.

Freddy'nin mahkeme salonundaki uğultunun içinde "Jüri yanılıyor. Kadının suçu yok" diye bağırdığı duyuldu.

İdam kararını açıklayan Yargıç Shearman'ın peruğunun üzerine İngiltere mahkemelerinde adet olduğu üzere siyah bir örtü atıldı.

Edith salondan hücrelere götürülürken acı bir çığlık attı.

'Hiçbir şansı yoktu'

Freddy'nin asılmamasını talep eden bir dilekçe bir milyonu aşkın imza toplarken, Edith'i savunan pek çıkmamıştı.

Laura Thompson, "Kadınlar ondan hoşlanmamıştı çünkü onları korkutmuştu. Erkeklerin hoşlandığı türden kadınlardan olduğunu düşünüyorlar ve tehdit olarak görüyorlardı. Ona acınamazdı" diyor ve ekliyor:

"Hiçbir şansı yoktu."

Dönemin gazetelerinde yayınlanan köşe yazılarının çoğu Edith'i suçlayıcı ve aşağılayıcıydı. O dönemde kendisini feminist olarak tanımlayan gazeteci yazar Rebecca West bile Edith için "Zavallı, şok edici bir pislik parçası" nitelemesi kullanmıştı.

İdamından sonra kadınlar İçişleri Bakanı William Bridgeman'a mektup yazarak, cezanın infazını onaylayarak kadınların onurunu savunduğu için ona teşekkür etmişti.

Edith cezaevinden yazdığı mektuplarda yok olmak üzere olan bir kadının ızdırabını yansıtıyor. Anne ve babasına yolladığı bir notta şöyle diyor:

"Bugün her şeyin sonu gibi. Düşünemiyorum. Yalnızca bomboş, kalın bir duvar karşısındayım ve gözlerim de düşüncelerim de bunu delip geçemiyor gibi. Bu cezanın benim önceden de, olduğu sırada da katılmadığım, bilmediğim bir şey için verildiğini anlamaya gücüm yetmiyor."

Bu hükümden önceki 10 yıl boyunca kadınlara verilen ölüm cezalarının tümü hapis cezasına çevrilmişti ama Edith adına yapılan başvurulan reddedildi.

Laura Thompson "Edith'in idam edilebilmesi için İçişleri Bakanlığı'nın hukuku eğip bükmekte gösterdiği gayret gerçekten çok dehşet verici" diyor.

Thompson'a göre, Edith'in kocasından başka biriyle olmuş olması "genel ahlaka bir saldırı", dolayısıyla da "evlilik kurumuna zarar verme" tehlikesi taşıyan bir durum olarak görüldü.

Anne ve babasıyla gömüldü

1923 yılının Eylül ayında Thompsonların evindeki eşyalar için yapılan müzayede büyük ilgi gördü.

Açık artırmayı izleyen müzayede görevlilerinden biri "Listede satılmayan tek bir şey kalmadı çünkü insanlar arkadaşlarına bu evden bir şeyler aldıklarını göstermeye can atıyordu" dedi.

Edith ve Freddy'nin 1980'e kadar sergilenen mumyaları Madame Tussaud'un Mumyalar Müzesi'nin en ilgi gören şahsiyetleri oldu.

Profesör Rene Weis yıllarca Edith hakkındaki hükmün -ölmüş bile olsa- bozulması için uğraştı. Bu Edith'in annesinin vasiyetiydi. Yıllar sonra 2018 yılında anne ve babasının yanına gömülmüş olmasına sevinerek "En azından şimdi onlarla beraber" diyor.

Yazar Laura Thompson, İngiltere'de idam cezasının kaldırılmasının üzerinden 50 yıl geçmiş bile olsa Edith'in kaderinin bugün hala önem taşıdığını düşünüyor.

"İnsanlara hiçbir şeyin değişmediğini, önyargıların her zaman varolduğunu ama şekil değiştirdiklerini hatırlatmak önemli" diyor.

"Bu hikayeden alınacak korkunç bir ders var. Önyargı taşıdığınız insanlar hakkındaki en kötü düşüncelerinizi bile bir kere daha düşünün. İptal kültürüyle yaşıyoruz. Edith gerçekten de bu anlamda 'iptal edildi'. Bu toplumun direnmekte büyük güçlük çektiği çok tehlikeli bir içgüdü."